8h30 sáng 7/10, Hadas Kalderon nhận được tin nhắn cuối cùng của con trai Erez, 12 tuổi, cho hay các tay súng Hamas đang xông vào nhà của bố cậu bé ở khu dân cư Nir Oz, phía nam Israel.
"Mẹ ơi, giữ im lặng và đừng cử động nhé", Erez nhắn cho Kalderon, người đang sống ở cuối con đường gần đó. Cậu bé cùng chị gái Sahar, 16 tuổi, nhảy qua cửa sổ, trốn trong bụi cây trong lúc các tay súng Hamas lùng sục khắp làng, bắn chết một số gia đình khi họ đang ôm nhau trên giường hoặc phòng an toàn.
"Mẹ mãi yêu con, mẹ hy vọng con sống sót", Kalderon nhắn lại, nhưng không được trả lời.
Máy tính xách tay của một tình nguyện viên trong "phòng chiến tranh" đang lần theo dấu vết con tin bị Hamas bắt cóc. Ảnh: Washington Post
Kalderon lúc đó đang ẩn náu trong phòng an toàn, trong lúc các tay súng Hamas đập phá ở bên ngoài. Suốt nhiều giờ sau đó, Kalderon liên tục gọi vào điện thoại của Erez nhưng không ai bắt máy.
Đến chiều tối, khi lực lượng an ninh Israel có mặt, gia đình Kalderon rời khỏi phòng an toàn. Con gái lớn của cô tìm thấy một video 18 giây trên mạng xã hội, cho thấy Erez mặc áo phông đen bị các tay súng Hamas dẫn đi. Các tay súng gọi Erez và một nhóm trẻ em không xuất hiện trong video là "những kẻ chiếm đất nhỏ tuổi".
Hamas dùng từ "kẻ chiếm đất" để chỉ những người Israel sống ở những ngôi làng cạnh Dải Gaza mà họ cho là đất đai của người Palestine. Nhóm vũ trang này tuyên bố những người định cư như vậy là "mục tiêu hợp pháp" của họ.
Sau khi con trai bị bắt, Kalderon không ăn không ngủ, chỉ liên tục đốt thuốc, đến mức khàn cả giọng. Kalderon nói mình đang "sống trong địa ngục" và ác mộng cuộc đời "giờ đã thành hiện thực".
5 người trong gia đình bị bắt làm con tin bao gồm Erez, Sahar và bố, Ofer, 50 tuổi, cùng bà nội Carmela 80 tuổi và em họ Noya 12 tuổi. Theo chính phủ Israel, tổng cộng 203 con tin đang bị Hamas giữ ở Dải Gaza, trong đó có người nước ngoài đến từ ít nhất 31 quốc gia.
Trong những ngày sau đó, trên mạng xã hội tràn ngập những video cảnh Hamas bắt con tin, diễu họ trên phố, hay đưa những người bị bắt xuống đường hầm ở Dải Gaza. Các video này cứa sâu vào nỗi đau của người dân Israel, nhưng cũng đem tới manh mối quan trọng cho các chuyên gia an ninh mạng và tình báo trong nỗ lực truy vết con tin.
"Nhà nước có công cụ và thông tin, nhưng không có bộ máy hoạt động nhanh như chúng tôi", Ido Har-Tuv, giám đốc điều hành công ty quảng cáo Gitam BBDO, nói. Công ty đã mở "phòng chiến tranh" bên ngoài văn phòng trong tòa nhà cao tầng ở Ramat Hahayal, ngoại ô Tel Aviv, nơi được gọi là thung lũng Silicon của Israel, để phục vụ nỗ lực lần tìm dấu vết của những người bị Hamas bắt.
"Chúng tôi vận hành theo mô hình công ty khởi nghiệp nhỏ gọn, hiệu quả", Har-Tuv, một cựu thành viên Shin Bet, cơ quan an ninh quốc gia Israel, nói. "Thời gian không chờ đợi chúng ta".
Đội kỹ sư trong "phòng chiến tranh". Ảnh: Washington Post
Trong "phòng chiến tranh" có 100 người, trong đó có những chuyên gia giàu kinh nghiệm về tình báo và quân sự. Một số người đang là thành viên đơn vị tình báo mạng 8200 của quân đội Israel cũng như đội chống khủng bố Duvdevan.
Refael Franco, cựu phó giám đốc Tổng cục An ninh Mạng Quốc gia Israel, đang giám sát công việc xây dựng nền tảng của nhóm dựa trên công nghệ nhận dạng gương mặt và công nghệ AI tiên tiến. Đây là hệ thống phức tạp nhằm kiểm tra chéo các hình ảnh do Hamas đăng lên mạng với ảnh của con tin do gia đình cung cấp.
Khi có hình ảnh trùng khớp, trong vòng vài giây, hệ thống có thể định vị gần đúng nơi người đó mất tích. Sau đó, các chuyên gia tình báo nguồn mở sẽ đào sâu hơn, dựa theo các manh mối như nhà thờ Hồi giáo, cửa hàng địa phương hoặc góc chiếu của mặt trời.
Nhóm đã xây dựng cơ sở dữ liệu 1.000 người, bao gồm con tin và kẻ bắt cóc. Họ đang được Google hỗ trợ về nhân sự và hậu cần. Nhóm chia sẻ nền tảng với lực lượng an ninh Israel để họ tiếp tục tìm kiếm. Nhưng quá trình này đòi hỏi thời gian và khó đảm bảo chính xác. Franco cho hay một trong những thách thức lớn nhất là con tin bị di chuyển nhiều lần.
"Nghĩa là cứ mỗi lần có ai đó nhấc điện thoại lên và tải video lên mạng, chúng tôi có thể kiểm tra chéo trong hệ thống để biết họ đang ở đâu", ông nói, cho hay đội kỹ thuật sẽ tiếp tục theo dõi các manh mối kỹ thuật số.
Đa số video được quay và đăng trong hoặc ngay sau ngày đầu tiên Hamas tấn công Israel. Video tràn ngập mạng xã hội như Telegram, Facebook, Snapchat và X cùng lúc. Nhiều video dễ dàng định vị bởi được đăng cùng hashtag. Một số ít trường hợp có thể nghe tiếng các tay súng Hamas thảo luận nơi nhốt con tin.
Trong loạt video do các tay súng và người qua đường ghi hình ở Khan Younis, thành phố phía nam Gaza, một con tin đi đầu, phía sau là tường ghi số điện thoại của một doanh nhân địa phương, đã giúp nhóm điều tra lần tìm manh mối.
"Chúng tôi tập hợp mọi dữ liệu có thể", một tình nguyện viên cho hay. Nhóm kỹ thuật chăm chú làm việc trên máy tính xách tay hiển thị bảng thống kê bài đăng, hashtag và vị trí địa lý.
Một quân nhân dự bị giấu tên phục vụ trong Duvdevan cho hay vài ngày qua, Hamas đăng ít tin hơn, đồng nghĩa với việc họ đang tập trung vào bản thân và thiệt hại của lực lượng sau những cuộc không kích liên tục của Israel.
Hadas Kalderon trong căn hộ ở Tel Aviv ngày 19/10. Ảnh: Washington Post
Điều này đồng nghĩa các tình nguyện viên sẽ có ít manh mối hơn để lần theo dấu vết con tin. Trong khi đó, chính phủ Israel hầu như không cung cấp thêm thông tin nào.
Ngày 18/10, một sĩ quan thông báo cho Kalderon biết rằng mẹ cô, bà Carmela, 80 tuổi, cùng cháu gái mắc bệnh tự kỷ Noya, 13 tuổi, đều đã bị Hamas sát hại. Không có thông tin về những người khác.
"Mỗi giây con cái chúng tôi ở đó là thêm một giây đau đớn, nhưng tất cả những gì Thủ tướng Benjamin Netanyahu nói đến là 'chiến thắng'", Kalderon cho hay. Cô lo sợ chính phủ Israel sẽ chấp nhận bỏ rơi con tin để chuẩn bị cho cuộc chiến toàn diện trên bộ vào Dải Gaza.
"Chúng tôi sống giản dị, thực hiện mọi nghĩa vụ công dân", cô nói. "Chúng tôi trao tất cả những gì mình có cho đất nước. Vậy mà chính phủ Israel lại lãng quên chúng tôi".
Hồng Hạnh (Theo Washington Post)