Nga hôm 20/3 yêu cầu giới chức và lực lượng phòng thủ thành phố Mariupol hạ vũ khí đầu hàng trước 5h hôm nay (9h giờ Hà Nội), song Kiev bác bỏ yêu cầu này. Tối hậu thư được Nga đưa ra sau khi giới chức Ukraine nói rằng một trường nghệ thuật với 400 người trú ẩn bên trong ở Mariupol đã bị không kích. Nga chưa bình luận về thông tin này.
Các lực lượng Nga cũng đang tăng cường pháo kích nhiều thành phố khác của Ukraine, trong khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp tục đề nghị đàm phán với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, khẳng định đây là "cách duy nhất" để chấm dứt xung đột hiện nay.
Điều gì đang xảy ra ở Mariupol?
Mariupol, thành phố cảng chiến lược trên bờ Biển Azov, trở thành mục tiêu bị lực lượng Nga vây hãm từ đầu tháng 3, sau khi nước này mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hôm 24/2. Khoảng 400.000 cư dân được cho là vẫn mắc kẹt trong thành phố giữa những đợt pháo kích mà không có điện, nước và hệ thống sưởi ấm.
Cả Nga và Ukraine đều nói rằng thành phố đang phải hứng chịu thảm họa nhân đạo tồi tệ. Bộ Quốc phòng Ukraine hôm 18/3 thông báo mất quyền tiếp cận Biển Azov, khi lực lượng Nga siết vòng vây quanh cảng lớn Mariupol ven vùng biển này.
Một cố vấn của Tổng thống Zelensky cho biết Mariupol sẽ không có lực lượng quân sự tiếp viện trong thời gian ngắn, khi các đơn vị quân đội Ukraine gần nhất cũng ở khoảng cách hơn 100 km và đều đang chịu sức ép lớn từ lực lượng Nga. Những trận chiến giằng co tiếp tục diễn ra xung quanh Azovstal, một trong những nhà máy thép lớn nhất châu Âu ở Mariupol.
Một đơn vị đặc nhiệm của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine cho biết 4 tàu hải quân Nga đã nã pháo vào cảng Mariupol hôm 20/3. Hiện chưa có thông tin về thương vong trong trận pháo kích, trong khi phía Nga chưa bình luận.
Hội đồng thành phố Mariupol cho biết gần 40.000 dân thường đã sử dụng phương tiện riêng để rời Mariupol thông qua hành lang nhân đạo trong tuần qua, chiếm gần 10% trong tổng số 430.000 dân của đô thị này.
Xe tăng của lực lượng ly khai thân Nga di chuyển ở ngoại ô Mariupol, đông nam Ukraine hôm 20/3. Ảnh: Reuters.
Giới chức Ukraine hôm 20/3 cáo buộc lực lượng Nga ném bom Trường Nghệ thuật số 12 ở Mariupol, nơi khoảng 400 người đang trú ẩn. Chính quyền địa phương cho biết tòa nhà của trường nghệ thuật bị phá hủy, một số nạn nhân có thể bị kẹt dưới đống đổ nát, song chưa có thông tin về thương vong.
Hiện thông tin này chưa được xác minh và phía Nga cũng chưa bình luận, nhưng Moskva trước đây nhiều lần khẳng định họ không nhắm vào các mục tiêu dân sự hay nơi trú ẩn của dân thường. Nga cũng nhiều lần cáo buộc các phần tử dân tộc cực đoan ở Mariupol dàn dựng những vụ tấn công đẫm máu hoặc lấy dân thường làm lá chắn sống.
Trước đó, Nga và Ukraine hôm 16/3 cáo buộc nhau pháo kích nhà hát trong thành phố. Giới chức cho biết 130 người đã được cứu, nhưng nhiều người khác có thể vẫn nằm dưới đống đổ nát.
Chiến sự tại các thành phố khác ở Ukraine
Tại thành phố cảng Mykolaiv ở Biển Đen, một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào doanh trại hải quân hôm 18/3 được cho là đã giết chết ít nhất 40 binh sĩ Ukraine, Thị trưởng Oleksandr Senkevich cho biết trong bài phát biểu trên truyền hình. Theo ông, tên lửa được phóng từ thành phố Kherson lân cận, nơi hiện do lực lượng Nga kiểm soát.
Giới chức ở thành phố Kharkov, phía đông Ukraine, cho biết ít nhất 5 dân thường đã thiệt mạng trong đợt pháo kích mới nhất của Nga. Kharkov bị bao vây từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự và liên tục hứng chịu các trận pháo kích.
Khoảng 70 trẻ mồ côi đã được sơ tán khỏi Sumy, thành phố đang bị bao vây ở phía đông bắc Ukraine. Thống đốc vùng Sumy cho biết hầu hết những em này cần được chăm sóc y tế liên tục và sẽ được đưa đến một quốc gia khác, song không cho biết đó là nước nào.
Nhân viên cứu hộ tại hiện trường trung tâm mua sắm bị pháo kích ở thủ đô Kiev, Ukraine đêm 20/3. Ảnh: Reuters.
Tại thủ đô Kiev, ít nhất 20 trẻ sơ sinh được mang thai hộ đang bị mắc kẹt trong một hầm trú bom tạm bợ, chờ cha mẹ vào vùng chiến sự đón. Các y tá đang chăm sóc những em bé này.
Phó thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết hơn 6.000 người đã có thể sơ tán theo 8 trong số 10 hành lang nhân đạo hôm 19/3, trong đó có 4.128 người từ Mariupol được đưa đến thành phố Zaporizhzhia ở phía đông nam.
Nga lần đầu sử dụng tên lửa siêu vượt âm
Quân đội Nga hôm 20/3 cho biết đã thực hiện loạt vụ tấn công mới vào các cơ sở quân sự của Ukraine bằng tên lửa hành trình và tên lửa siêu vượt âm tầm xa Kinzhal, một ngày sau khi tuyên bố lần đầu sử dụng loại tên lửa tối tân này trong chiến dịch quân sự ở nước láng giềng.
Khoảnh khắc tên lửa siêu vượt âm Kinzhal của Nga bắn phá một căn cứ ở vùng Ivano-Frankivsk, Ukraine hôm 19/3. Video: Bộ Quốc phòng Nga.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga, thiếu tướng Igor Konashenkov, cho biết tên lửa vượt âm Kinzhal đã bắn trúng một kho nhiên liệu của Ukraine ở Kostiantynivka, gần Mykolaiv. Cuộc tấn công đánh dấu ngày thứ hai liên tiếp Nga sử dụng Kinzhal, vũ khí có khả năng tấn công mục tiêu cách xa 2.000 km với tốc độ gấp 10 lần vận tốc âm thanh.
Người tị nạn Ukraine đang ra sao?
Tại các buổi lễ nhà thờ trên khắp châu Âu hôm 20/3, các kiều dân Ukraine đã cầu nguyện cho hòa bình. Từ Đức đến Romania và Moldova, những người tị nạn mới đến hòa nhập với 1,5 triệu thành viên lâu đời của cộng đồng người gốc Ukraine ở châu Âu làm lễ tại các nhà thờ.
Những người Ukraine thoát khỏi thành phố Mariupol cùng những hành khách khác từ Zaporizhzhia tập trung trên sân ga sau khi đến Lviv, miền tây Ukraine, hôm 20/3. Ảnh: AP.
Hàng nghìn người tị nạn từ Ukraine xếp hàng dài chờ đợi ở thủ đô Warsaw của Ba Lan hôm 19/3 để nhận được giấy tờ tùy thân do chính quyền địa phương cấp, cho phép họ tiếp tục cuộc sống ở nước láng giềng. Người tị nạn bắt đầu xếp hàng tại Sân vận động Quốc gia của Warsaw qua đêm để nhận thẻ công dân PESEL, cho phép họ đi làm, đi học và được chăm sóc y tế hoặc trợ cấp xã hội trong 18 tháng tới.
Ba Lan đã tiếp nhận hơn hai triệu người tị nạn từ Ukraine, chiếm phần lớn trong số hơn 3,3 triệu người mà Liên Hợp Quốc cho biết đã rời Ukraine. Hàng trăm nghìn người khác đã tới Hungary, Slovakia, Moldova và Romania.
Bao nhiêu dân thường đã thiệt mạng ở Ukraine?
Theo AP, rất khó để xác nhận con số thương vong thực sự trong bối cảnh giao tranh vẫn diễn ra tại nhiều khu vực. Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) hiện ghi nhận 2.246 trường hợp thương vong dân sự ở Ukraine, trong đó có 847 người thiệt mạng và 1.399 người bị thương.
Trong khi đó, giới chức Ukraine cho biết hàng nghìn dân thường đã thiệt mạng. Văn phòng Tổng công tố Ukraine hôm 19/3 báo cáo 112 trẻ em đã thiệt mạng và hơn 140 em bị thương từ khi chiến dịch quân sự của Nga bắt đầu.
Các vùng giao tranh tại Ukraine. Bấm để xem chi tiết.
Huyền Lê (Theo AP)