Bộ tư lệnh không quân Ukraine hôm 24/11 thông báo đã bắn hạ 50 trong 73 máy bay không người lái (UAV) tự sát của Nga nhằm vào tỉnh Kiev, Cherkasy, Kirovograd, Chernihiv, Sumy, Poltava và Zhytomyr. Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng quân đội Nga đã triển khai khoảng 460 UAV tự sát để tập kích Ukraine chỉ trong một tuần qua.
Các nguồn tin quân sự Ukraine cùng ngày nói với tờ Guardian của Anh rằng Nga đang liên tục cải tiến UAV tự sát kiểu Shahed, với phiên bản nội địa được Moskva gọi là Geran-2, nhằm cải thiện hiệu quả tấn công mục tiêu.
Một trong những giải pháp có thể được ứng dụng là trang bị công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) cho phi đội Geran-2, nhằm tạo ra bầy UAV có khả năng liên lạc và phối hợp với nhau trong các đòn tập kích hiệp đồng nhằm làm áp đảo hệ thống phòng không đối phương.
Binh sĩ Ukraine đứng cạnh xác UAV Geran mang đầu đạn nhiệt áp trong ảnh công bố ngày 14/11. Ảnh: AP
Theo phương pháp này, UAV Geran-2 trang bị cảm biến quang - điện tử sẽ quần thảo trên không để sục sạo khu vực được chỉ định, sau đó dùng AI nhận diện mục tiêu cụ thể và phối hợp với máy bay đồng đội để triển khai các mũi tấn công.
"Bằng cách kết hợp UAV Geran-2 thông thường với biến thể có cảm biến quang học, lực lượng Nga có thể áp dụng chiến thuật tấn công bằng bầy UAV theo từng đợt. UAV mang camera sẽ xác nhận kết quả của đợt tấn công, đồng thời tìm mục tiêu cho các đợt tiếp theo", Andrey Mitrofanov, biên tập viên trang tin quân sự TopWar của Nga, cho hay.
Chưa rõ hiệu quả của biện pháp này, cũng như tiến độ ứng dụng trong thực tế.
Lực lượng Nga đang ứng dụng AI trên UAV tự sát Lancet để tăng cường khả năng tự nhận diện và bám bắt mục tiêu mà không cần người điều khiển. Một số UAV trinh sát của hãng Zala Aero cũng được bổ sung AI và camera hướng ra sau, cho phép tự động phát hiện và né tránh đòn tấn công của thiết bị bay không người lái (drone) tự sát Ukraine.
Quân đội Ukraine hồi giữa tháng cũng công bố xác UAV Geran mang đầu đạn nhiệt áp. Nhiệt độ cao 2.500-3.000 độ C cùng áp suất đột ngột thay đổi từ vụ nổ của loại đầu đạn này có thể phá hủy nhiều khí tài cơ giới, đồng thời gây sát thương với những binh sĩ trú ẩn trong không gian hẹp.
Nguồn tin quân sự Ukraine cho biết Moskva đã mở hai nhà máy chế tạo UAV dòng Geran tại Tatarstan, cách biên giới khoảng 1.300 km, và đạt sản lượng lên tới hàng trăm chiếc mỗi tuần.
Giới chức Nga chưa bình luận về thông tin của Ukraine.
UAV Geran có chi phí tương đối rẻ, mỗi chiếc được xuất xưởng viows giá vài chục nghìn USD, trong khi tên lửa phòng không do phương Tây viện trợ có giá từ hàng trăm nghìn đến vài triệu USD mỗi quả. Điều này khiến Ukraine không thể dùng tên lửa đắt tiền, mà phải triển khai những khẩu đội phòng không di động với súng máy, pháo tự động và tên lửa phòng không vác vai để đối phó.
Ukraine cũng đang tìm cách phát triển drone góc nhìn thứ nhất giá rẻ với giá dưới 1.000 USD mỗi chiếc để đánh chặn UAV dòng Geran. Tuy nhiên, những chiếc drone này có kích thước nhỏ và khối lượng nhẹ nên thường chịu ảnh hưởng bởi luồng khí nhiễu động từ UAV Geran đang bay, khiến quá trình điều khiển chúng khó hơn.
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: RYV
Theo quân đội Ukraine, Nga đã phóng lượng UAV Geran kỷ lục, lên tới hơn 2.000 chiếc, nhằm vào nước láng giềng trong tháng 10. Geran-2 được cho là biến thể do Nga sản xuất dựa trên UAV tự sát Shahed-136 do Iran phát triển. Mỗi chiếc có tầm bay 2.500 km, tốc độ hành trình 185 km/h, trang bị đầu nổ nặng 50 kg hoặc 90 kg tùy phiên bản.
Nga lần đầu sử dụng Geran-2 trong loạt trận không kích cuối năm 2022, nhắm mục tiêu vào hạ tầng năng lượng và cơ sở trọng yếu của Ukraine. Lực lượng Nga gần đây thường kết hợp Geran-2 với các loại tên lửa để áp đảo phòng không Ukraine.
Nguyễn Tiến (Theo Guardian, AFP, AP)