Chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine đã tạo ra một cuộc đối đầu lớn nhất giữa Moskva và phương Tây kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba cách đây 60 năm, khi Liên Xô và Mỹ suýt nổ ra chiến tranh hạt nhân.
Trong cuộc phỏng vấn cho một bộ phim tài liệu của kênh truyền hình nhà nước Nga về cuộc khủng hoảng tên lửa, Ngoại trưởng Sergei Lavrov cho biết tình hình xung đột hiện nay có những điểm tương đồng với năm 1962, phần lớn là do Nga đang bị đe dọa bởi vũ khí phương Tây ở Ukraine.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov dự một cuộc họp ở Addis Ababa, Ethiopia, hồi tháng 7. Ảnh: Reuters.
"Tôi hy vọng trong hoàn cảnh hiện tại, Tổng thống Joe Biden sẽ có nhiều cơ hội hơn để hiểu ai là người ra lệnh và bằng cách nào", Ngoại trưởng Lavrov nói. "Tình hình này rất đáng lo ngại".
Theo ông, khác biệt giữa cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 với xung đột Ukraine hiện nay là Mỹ và Liên Xô năm xưa đã "tìm thấy sức mạnh để thể hiện trách nhiệm cũng như sự khôn ngoan của mình".
"Hiện tại, chúng tôi không thấy tinh thần sẵn sàng như vậy ở Washington cũng như các vệ tinh của họ", Ngoại trưởng Nga cho biết thêm.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng từ chối bình luận về phát biểu của Ngoại trưởng Lavrov. Ông chỉ lặp lại những bình luận trong quá khứ về việc Washington sẵn sàng giữ các đường dây liên lạc cởi mở với Moskva.
Vào ngày 27/10/1962, thế giới đứng bên bờ vực của một cuộc chiến tranh hạt nhân khi một thuyền trưởng tàu ngầm Liên Xô muốn phóng tên lửa hạt nhân sau khi hải quân Mỹ thả chất nổ xung quanh tàu.
Đến cuối ngày, tổng thống Mỹ lúc bấy giờ John F. Kennedy bí mật đồng ý loại bỏ tất cả tên lửa ở Thổ Nhĩ Kỳ để đổi lại lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev sẽ loại bỏ tất cả tên lửa triển khai ở Cuba. Khủng hoảng được tháo ngòi song nó đã trở thành biểu tượng cho mối nguy hiểm của cuộc cạnh tranh siêu cường trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Tổng thống Vladimir Putin cho rằng việc phương Tây gạt bỏ những lo ngại của Nga về an ninh châu Âu thời hậu Liên Xô và đặc biệt là việc mở rộng liên minh quân sự NATO về phía đông là một trong những nguyên nhân dẫn đến xung đột tại Ukraine.
Mỹ và các đồng minh châu Âu nói rằng những lo ngại của Nga đã bị thổi phồng quá mức và không thể lấy đó làm cái cớ biện minh cho chiến dịch quân sự mà Moskva triển khai ở Ukraine.
Khi được hỏi Nga sẽ làm gì trong cuộc khủng hoảng hiện nay, Ngoại trưởng Lavrov khẳng định "tinh thần sẵn sàng của Nga, trong đó có cả Tổng thống Vladimir Putin, đối với các cuộc đàm phán vẫn không thay đổi".
Vũ Hoàng (Theo Reuters)