"Chúng ta đang đứng trước cơ hội lịch sử để bắt kịp thậm chí là đi trước công nghệ của thế giới. Cá nhân mình chọn blockchain để bắt đầu cũng là để khẳng định Việt Nam có thể cạnh tranh sòng phẳng với đội ngũ công nghệ quốc tế. Chúng ta sẽ không đứng ngoài cuộc chơi công nghệ này", Nguyễn Thành Trung, nhà sáng lập Axie Infinity - game NFT đắt nhất mọi thời đại - chia sẻ trong CTO Talks ngày 30/7, trên VnExpress.
Đồng quan điểm với Trung, ba khách mời khác của chương trình - ông Đinh Viết Hùng, Chủ tịch Quỹ đầu tư VIC Partners; ông Phạm Toàn Thắng, nhà sáng lập dự án Cổng trời và ông Nguyễn Thế Vinh, đồng sáng lập/CEO Coin98 Finance - cho rằng trong tương lai xa, blockchain có thể thay thế nền tảng Internet hiện tại, mở ra nền tảng phi tập trung. Đó là lý do Việt Nam cần nắm bắt xu thế để không bị chậm nhịp với thế giới.
Bốn diễn giả trong CTO Talks bàn về cơ hội và rủi ro khi đầu tư tiền số, NFT. Từ trái qua phải: ông Đinh Viết Hùng, ông Nguyễn Thành Trung, ông Phạm Toàn Thắng, ông Nguyễn Thế Vinh.
Hiểu đúng về NFT và công nghệ blockchain
NFT (Non-fungible token) - chuỗi mã đại diện cho các vật phẩm, sử dụng công nghệ blockchain tương tự nền tảng Bitcoin - bắt đầu hiện hữu tại Việt Nam.
CEO của Coin98 cho rằng ở Việt Nam, NFT, tiền mã hoá và blockchain nói chung nhận được nhiều sự quan tâm của cộng đồng, tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nền tảng công nghệ mới này.
Ví dụ, Bitcoin - sản phẩm nổi tiếng nhất thế giới của công nghệ blockchain - xuất hiện từ những năm 2009. Sau khoảng 12 năm, nó đã trải qua ba chu kỳ phát triển mạnh. Việt Nam đang ở chu kỳ thứ ba cũng là giai đoạn nở rộ nhất của blockchain nói chung và tiền mã hoá, NFT nói riêng.
Bản chất NFT cũng là một loại token, tuy nhiên, công nghệ này không giống những loại chúng ta thường gặp trong tiền điện tử. NFT đặc biệt ở chỗ nó mang tinh duy nhất và lưu trữ dữ liệu về thuộc tính. "NFT có thể xem như một thực thể số. Bản thân nó có thể tồn tại, phát triển song song với thị trường blockchain. Công nghệ này đang trong giai đoạn bùng nổ cùng với game", Nguyễn Thế Vinh nói.
Đứng từ góc nhìn nghệ thuật, ông Phạm Toàn Thắng, nhà sáng lập dự án Cổng trời cho rằng NFT nghe có vẻ là công nghệ kỹ thuật khô khan, nhưng trong thực tế, công nghệ này lại được nhiều người biết đến thông qua các tác phẩm nghệ thuật. "Bản thân NFT là một ứng dụng trên blockchain, nơi chủ sở hữu có thể xác nhận đây là tài sản số thuộc về mình với đặc tính về sự minh bạch, khả năng truy xuất, xác thực tính duy nhất các phiên bản kỹ thuật số một cách dễ dàng", ông Thắng chia sẻ. Theo nhà sáng lập Cổng trời, NFT sẽ mở ra xu hướng công nghệ mới, không chỉ là nghệ thuật, giải trí mà là tiêu dùng để nhiều người dân dễ dàng tiếp cận hơn.
Các tác phẩm nghệ thuật Việt được số hoá và bán trên Cổng trời.
Nguyễn Thành Trung, cha đẻ của game NFT đắt nhất mọi thời đại, cho rằng trong tương lai, công nghệ blockchain có thể thay đổi sâu sắc đến cách con người tiếp cận các dịch vụ số, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính. "Nếu nhìn về chặng đường phát triển của tiền số, blockchain hay NFT, công nghệ này còn quá trẻ so với lĩnh vực tài chính ngân hàng. Suốt chặng đường hàng trăm năm phát triển, hệ thống ngân hàng, tài chính truyền thống đã phát triển nhiều bộ công cụ để duy trì sự minh bạch, rõ ràng của dòng tiền. Ngay từ khởi đầu, blockchain đã giải quyết được những vấn đề này. Vì vậy, cần nhìn nhận công nghệ này là sự hỗ trợ tốt hơn cho xã hội, cần sự phối hợp thay vì hoài nghi hay chối từ", Nguyễn Thành Trung nói.
Vì sao thị trường tiền số, NFT bùng nổ
Lý giải về việc trên thế giới có hàng trăm loại tiền số khác nhau, nhà sáng lập Coin98 cho rằng, khi nhắc đến một token hoặc một đồng coin, mọi người nên hiểu rằng việc tạo ra chúng rất đơn giản. Người dùng bình thường cũng có thể tạo ra cho mình những đồng tiền số miễn phí bằng những công cụ miễn phí. Nhưng để những đồng này được công nhận lại là việc khác.
Theo Nguyễn Thế Vinh, thị trường tiền số bùng nổ theo chu kỳ của thị trường. Ví dụ, với tiền truyền thống, chu kỳ biến động thường diễn ra trong khoảng 10 năm. Nhưng với tiền số, chu kỳ ngắn và nhanh hơn, khoảng 4 năm. "Chúng ta đang ở chu kỳ thứ ba, đúng thời kỳ bùng nổ của thị trường tiền số toàn cầu. Cùng lúc đó, những yếu tố chính trị, suy thoái kinh tế kết hợp lại đẩy thị trường tiền điện tử lên thời kỳ hưng thịnh trong một vài năm trở lại đây", Vinh nhận định.
Nhìn từ phương diện nhà đầu tư, ông Đinh Viết Hùng cho rằng đây là lần đầu tiên trong lịch sử, ngành công nghệ được hậu thuẫn mạnh mẽ bởi thị trường tài chính. Trước đây, con đường kiếm tiền của một công ty công nghệ là làm ra sản phẩm, bán cho người dùng và thu về lợi nhuận trên sản phẩm của mình. Nhưng với tiền số và NFT thì ngược lại. "Thị trường tài chính phi tập trung đẩy một lượng tiền khổng lồ vào công nghệ blockchain, khiến nó phát triển như vũ bão chỉ trong thời gian ngắn", chủ tịch quỹ đầu tư VIC Partners chia sẻ. Ví dụ thực tế từ lực đẩy của thị trường tài chính là nhiều dự án blockchain, tiền số đã nhận được những quỹ đầu tư khổng lồ trước khi dự án được hoàn thiện. Nhiều người chơi sẵn sàng đặt hàng các vật phẩm, thú cưng trong game NFT trước khi chính thức trải nghiệm trò chơi. Không ít các cuộc ICO (huy động tài chính cho các dự án tiền điện tử) trị giá hàng triệu USD đang diễn ra trên khắp thế giới.
Niềm tin - mặt trái của sự bùng nổ trong thị trường tiền số, NFT
Theo các chuyên gia công nghệ, việc hiểu không đúng về bản chất của blockchain và cố tình lạm dụng công nghệ này để trục lợi đã khiến đội ngũ phát triển công nghệ của Việt Nam mất niềm tin của thế giới.
Nhà sáng lập của Axie Infinity chia sẻ, thời gian đầu rất ít người biết dự án có sự tham gia của rất nhiều kỹ sư Việt. "Hơi ngại một chút, nhưng chúng ta cũng cần nhìn thẳng vào sự thật là người Việt trong lĩnh vực blockchain, tiền số không có uy tín cao trên trường quốc tế. Bọn mình phải đóng cửa làm sản phẩm, đến khi bản thân sản phẩm nói lên được giá trị, uy tín của mình, mới có thể công bố thông tin đội ngũ kỹ sư đứng sau đến từ đâu", Nguyễn Thành Trung thú thực.
Theo các chuyên gia, việc uy tín của người Việt trên thị trường blockchain nói chung bị đánh giá thấp đến từ hai phía, cả ở người làm sản phẩm lẫn nhà đầu tư. Thay vì suy nghĩ ngắn hạn, ăn chắc mặc bền, cộng đồng có thể có những lựa chọn dài hơn, mạo hiểm để tiến nhiều mục tiêu lớn hơn. Với những sản phẩm mang hàm lượng công nghệ cao, được thế giới công nhận như game Axie Infinity hay Coin98, uy tín của người Việt đang dần được ghi nhận nhưng số lượng những dự án này vẫn còn khá ít.
Cơ hội của Việt Nam trước làn sóng blockchain
Ông Phạm Toàn Thắng cho rằng với sự hỗ trợ của NFT, Việt Nam đang có cơ hội lớn để bắt kịp gió đông, đẩy con thuyền công nghệ Việt Nam nói chung và nghệ thuật nói riêng ra thế giới.
"Chúng tôi chọn nghệ thuật để tiếp cận blockchain và NFT bởi đây là những tài sản yêu cầu cao nhất về chứng nhận sử dụng, sáng tạo với giá trị chuyển nhượng lớn. Sau khi đã tiếp cận được thị trường khó, NFT có thể đi vào nhiều ngóc ngách của đời sống một cách tự nhiên, như làm chứng nhận sổ đỏ, quyền sở hữu đất đai. Những thông tin này gần như không thể bị hack, có thể theo dõi được lịch sử giao dịch của chủ trước một cách minh bạch, dễ dàng".
Chủ tịch Quỹ đầu tư VIC Partners cho rằng nên nhìn cơn sốt tiền số, NFT là cơ hội nhiều hơn thách thức. Bên cạnh việc cẩn trọng, kiểm soát tốt công nghệ mới, blockchain đang tạo ra cơ hội lớn để thu hút đầu tư ngoại hối vào Việt Nam. Trong truyền thống, không có nhiều công ty trong nước lên sàn quốc tế thu hút hàng tỷ USD đầu tư nước ngoài trong thời gian ngắn như Axie Infinity. "Tiền số, NFT đang đến nhanh như một cơn bão nhưng hành lang pháp lý chỉ đang như đi xe đạp. Đã đến lúc chúng ta phải có cái nhìn cởi mở hơn, thúc đẩy hoạt động blockchain", ông Hùng ví von.
Từ quan điểm của người từng tham gia vào công tác quản lý nhà nước, ông Phạm Toàn Thắng - nhà sáng lập dự án Cổng trời - cho rằng trong những năm qua, chính phủ Việt Nam đã có nhiều quan tâm đến thị trường tiền số nói riêng và blockchain nói chung. Trong lộ trình hướng đến chính phủ điện tử, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng lên kế hoạch thí điểm tiền kỹ thuật số. Đây là những tín hiệu khả quan với những người làm công nghệ.
Tuy nhiên, các chuyên gia công nghệ cũng khuyến nghị, việc quản lý tiền điện tử nói chung không nhất thiết phải đi theo mô hình của các nước khác trên thế giới. "Ví dụ, Mỹ cấm Binance - sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới. Nhiều lý do được đưa ra, nhưng nhìn một cách sâu sắc hơn, họ đang sợ những thị trường mới nổi như châu Á, trong đó có Việt Nam, thu hút tài sản lớn từ Mỹ và châu Âu. Blockchain đang mở ra cơ hội đưa thị trường tài chính chảy về Việt Nam thông qua các dự án tiền số, NFT", ông Đinh Viết Hùng nhận định.
Toạ đàm trực tuyến về chủ đề: Cơ hội và rủi ro khi đầu tư vào tiền điện tử, NFT. Video: Hoàng Thanh.
Khương Nha