Vài giờ sau cuộc họp báo hôm 23/4 mà Trump đưa ra gợi ý trên, những thông báo khẩn cấp liên tiếp được ban ra, cảnh báo công chúng về nguy cơ gây chết người của phương pháp trên.
Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ (FDA) ngày 24/4 cũng cảnh báo về việc sử dụng hydroxychloroquine, thuốc chống sốt rét mà ông chủ Nhà Trắng liên tục ca ngợi là yếu tố "thay đổi cuộc chơi" trong cuộc chiến chống Covid-19, vì nó tiềm ẩn nguy cơ gây ra những vấn đề nghiêm trọng tới nhịp tim.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 23/4. Ảnh: Reuters.
"Tôi chắc chắn không bao giờ khuyến nghị truyền chất khử trùng vào cơ thể người", ủy viên FDA Stephen Hahn nói. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ khuyến cáo người dân không bao giờ được làm theo cách này. Tổng Y sĩ Mỹ Jerome Adams kêu gọi những người theo dõi ông trên Twitter: "Xin hãy tham vấn dịch vụ y tế trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị hay loại thuốc nào cho người thân". Nhà sản xuất chất diệt khuẩn Lysol khẳng định không nên đưa chất diệt trùng, khử khuẩn vào cơ thể con người "trong bất kỳ trường hợp nào".
Phương pháp chữa bệnh không tưởng mà Trump đề nghị nghiên cứu tiếp tục gieo thêm hoang mang vào cuộc khủng hoảng Covid-19 tại Mỹ. Chỉ riêng ở Maryland, đường dây nóng khẩn cấp của chính quyền bang đã nhận hơn 100 cuộc gọi từ người dân hỏi rằng tiêm thuốc khử trùng có thực sự là cách chữa bệnh hay không.
Tại Nhà Trắng, những lời giải thích cho đề nghị của Trump rất đa dạng. Thư ký báo chí Kayleigh McEnany cáo buộc truyền thông "vô trách nhiệm" khi đưa bình luận ra khỏi bối cảnh. Tuy nhiên, vài giờ sau, Trump cho hay những bình luận của ông được đưa tin chính xác nhưng ông khẳng định mình chỉ nói một cách "châm biếm".
Bác sĩ Deborah Birx, người điều phối phản ứng của Nhà Trắng với Covid-19, bảo vệ Tổng thống, cho rằng bình luận ông đưa ra chỉ là một phần trong quá trình tư duy, dù không chính thống.
"Khi Tổng thống nhận được thông tin mới, ông ấy muốn nói nó ra và thảo luận", Birx cho biết trên kênh Fox News.
Song giới chuyên gia y tế cho rằng lời khuyên vô căn cứ từ Tổng thống Trump, một người không được đào tạo về y khoa nhưng tiếng nói lại có sức ảnh hưởng, cực kỳ nguy hiểm.
"Những ý tưởng của Tổng thống Trump, nếu được ai đó thử, có thể tạo ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe hoặc dẫn tới những thử nghiệm lâm sàng tốn kém mà không tạo ra bất kỳ liệu pháp hữu ích nào", Jack Chow, đại sứ Mỹ về HIV/AIDS toàn cầu dưới thời tổng thống George W. Bush, bình luận.
Khi được hỏi liệu việc trình bày những giả thuyết chưa được chứng minh trước công chúng có phải là một hành động nguy hiểm không, Tổng thống Trump tuyên bố: "Tôi ở đây để nói lên những ý tưởng, bởi vì chúng ta đều đang muốn những ý tưởng để thoát khỏi dịch bệnh này".
Các quan chức Nhà Trắng và những cố vấn bên ngoài đã thừa nhận các bình luận từ Tổng thống Trump có thể dẫn tới việc người dân tự uống thuốc tẩy hoặc làm những việc đáng ngại khác nhưng nhiều người tỏ ra thận trọng khi phản bác ông công khai.
Một tiếng nói ngoại lệ là Scott Gottlieb, cựu ủy viên FDA đang cố vấn cho nhóm chuyên trách ứng phó Covid-19. "Trong mọi trường hợp, bạn không bao giờ nên uống hoặc tiêm chất khử trùng vào cơ thể để điều trị cho bất kỳ bệnh lý nào, kể cả khi nhiễm nCoV", Gottlieb nói trong một cuộc phỏng vấn.
Một số trợ lý thân cận của Trump lại đổ lỗi cho William Bryan, cố vấn khoa học và công nghệ tại Bộ An ninh Nội địa Mỹ, vì đã trình bày cho Tổng thống về một nghiên cứu từ bộ này về khả năng virus bị tiêu diệt dưới tác nhân ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, cũng như hiệu quả của chất khử trùng trong việc tiêu diệt virus trên các bề mặt.
Birx và Anthony S. Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia, đều bày tỏ quan ngại về những nghiên cứu chưa chắc chắn từ Bộ An ninh Nội địa. Dù vậy, Phó tổng thống Mike Pence và đội ngũ của ông vẫn muốn Bryan trình bày nghiên cứu với Trump và công chúng. Họ hy vọng nghiên cứu sẽ giúp khuyến khích người dân dành nhiều thời gian hơn ở ngoài và khử trùng nhà của họ.
Theo các cố vấn của Trump, trước cuộc họp báo hôm 23/4, Bryan đã có cuộc trao đổi 15 phút với Tổng thống. Bryan bị cho là đã khiến Trump nhầm lẫn thông tin.
Steve Schmidt, cố vấn Nhà Trắng dưới thời tổng thống George W. Bush, chỉ trích việc Tổng thống Trump đứng trên sân khấu và đề nghị nghiên cứu tiêm chất diệt khuẩn để diệt nCoV là "liều lĩnh và phi lý".
Tại Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), các quan chức không được cảnh báo trước rằng bài thuyết trình của Bryan sẽ được nêu trong họp báo. Họ cũng không biết về việc Tổng thống sẽ nêu ý tưởng tiêm thuốc khử trùng vào cơ thể người.
Chiều 24/4, CDC tweet một thông điệp cảnh báo "các chất khử trùng và diệt khuẩn sử dụng tại gia có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng nếu không được dùng đúng cách". CDC đang cân nhắc công bố thêm những thông tin cần thiết để đảm bảo rằng mọi người "không bị tổn hại vì thực hiện theo cái mà dường như đã được Tổng thống xác nhận", một quan chức y tế liên bang cho hay.
Theo Jon Cole, giám đốc y tế của Hệ thống Kiểm soát Chất độc Minnesota, uống thuốc tẩy gia dụng là một trong những tai nạn phổ biến nhất được báo cáo tới các trung tâm kiểm soát chất độc trên khắp nước Mỹ mỗi năm. Hầu hết các trường hợp là do trẻ em chạm tay vào chất tẩy rửa rồi đưa lên miệng.
Uống thuốc tẩy sẽ gây ra những hệ lụy cực kỳ nghiêm trọng, Cole nhấn mạnh. Các chất hóa học sẽ phá vỡ tế bào hồng cầu trong máu và gây tổn thương thận, khiến thận không thể lọc độc tố khỏi cơ thể.
"Thật không may là tôi phải bình luận về vấn đề này, nhưng mọi người không bao giờ nên thử uống hoặc tiêm thuốc tẩy hay chất khử trùng vào cơ thể", Patrice A. Harris, chủ tịch Hiệp hội Y khoa Mỹ, hôm qua nói.
Tháng trước, sau khi Trump tuyên bố hydroxychloroquine là quân bài giúp "thay đổi cục diện" cuộc chiến chống Covid-19, một cặp đôi ở Arizona đã nhìn thấy tên thuốc trùng với thành phần ghi trên nhãn một chai hóa chất họ dùng để làm sạch hồ cá koi của họ. Cặp đôi đã uống lọ hóa chất chloroquine phosphate với hy vọng có thể tiêu diệt virus. Người chồng chết không lâu sau khi nhập viện ở hạt Maricopa. Người vợ sống sót.
Sự việc trên khiến CDC ngày 28/3 phải cảnh báo hàng nghìn phòng khám trên cả nước về mối nguy hiểm của chloroquine phosphate, "có thể gây ra những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm cả tử vong".
Vũ Hoàng (Theo Washington Post)