Căn hộ của Ganzhela ở miền đông Ukraine đang bị tuyết và chim bồ câu "xâm chiếm" từ khi bị phá hủy bởi các đòn tấn công của Nga. Cái lạnh buốt giá dịu dần khi đi qua hành lang lộng gió tới căn phòng rộng 5 m2 dưới lòng đất tòa nhà tập thể 5 tầng ở Lyman, thành phố tiền tuyến ở Donetsk.
"Khi cuộc chiến nổ ra, tôi bắt đầu chuyển đồ đạc xuống đây", Ganzhela nói. "Hàng xóm hỏi tôi sao lại xuống tầng hầm, họ bảo chiến sự chỉ kéo dài 2-3 tuần thôi".
Ghanzela, 63 tuổi, ngồi trong căn phòng nhỏ dưới tầng hầm, nơi bà sống từ tháng 5/2022, tại Lyman ngày 9/12. Ảnh: AFP
Nhưng hơn 21 tháng sau, hàng nghìn người Ukraine sống gần tiền tuyến đang chuẩn bị cho một mùa đông vẫn còn xung đột. Lyman bị quân đội Nga kiểm soát sau trận giao tranh ác liệt hồi tháng 5/2022 và Ukraine giành lại nơi này sau 4 tháng.
Trong thời gian quân đội Nga kiểm soát, Ganzhela cho biết binh lính Nga cư xử "bình thường" và phân phối hàng viện trợ. "Chúng tôi phải chịu đựng giá lạnh, nước đóng băng", bà kể.
Ganzhela chuyển xuống lòng đất cùng một cư dân khác trong tòa nhà. Họ đang trải qua mùa đông thứ hai. Kiev lo ngại Nga sẽ tiếp tục chiến thuật họ đã áp dụng trong mùa đông năm ngoái là tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, khiến hàng triệu người sống trong bóng tối và giá rét.
"Chúng tôi đã làm cho chỗ này ấm hơn. Tôi không còn sợ nếu trời lạnh nữa", bà nói khi nhiệt độ ngoài trời xuống -2 độ C.
Căn phòng chật hẹp chỉ có một chiếc giường nhỏ, chăn, máy sưởi điện, bàn làm việc, sách, máy tính, quần áo và bếp củi đề phòng mất điện. Ganzhela cũng dự trữ đồ ăn trong những phòng khác ở tầng hầm và tạo một căn bếp nhỏ ở cuối hành lang. Bà tắm rửa ở nhà thờ gần đó.
"Tôi không phải người vô gia cư. Tôi đã tạo ra chỗ ở thoải mái cho bản thân. Thỉnh thoảng, tôi bắt được sóng di động và Internet. Tôi có đầy đủ mọi thứ trừ một căn hộ", bà nói.
Irina, 42 tuổi, đi qua một tòa nhà tập thể bị hư hỏng ở Lyman ngày 9/12 giữa con đường đầy tuyết. Ảnh: AFP
Đồng hồ treo rải rác dọc bức tường ở tầng hầm. "Tôi không có cửa sổ để nhìn ra bên ngoài, nên treo đồng hồ khắp nơi", bà cho hay.
Người phụ nữ chuyển tới Lyman 43 năm trước để làm việc trong nhà ga thành phố, nơi từng là trung tâm đường sắt lớn. Tiền tuyến nằm cách thành phố vài chục km. Trong số hơn 20.000 cư dân ban đầu của thành phố, chỉ có 6.000 người ở lại và thường xuyên hứng chịu các đợt pháo kích.
Lyubov Surzhan, người đã nghỉ hưu từng làm trợ lý giám đốc nhà ga của đường sắt Lyman, chọn ở lại.
"Tôi thường mơ về công việc trước đây, khi tôi điều khiển tàu chở hàng", bà nói, vẻ mặt tỏ ra hoài niệm, nhìn về phía đường ray từ lỗ thủng lớn trên bức tường căn hộ đổ nát phủ đầy tuyết.
Không còn gì sót lại trong căn hộ của bà ở tầng thượng do pháo kích của Nga. "Căn hộ của tôi cháy rụi hồi tháng 5/2022. Toàn bộ đồ đạc, quần áo, giấy tờ, đều cháy sạch", bà kể lại.
Bà Ganzhela đứng dưới tầng hầm khu nhà ngày 9/12. Ảnh: AFP
Shurzhan cũng chuyển vào sống ở tầng hầm khu nhà, trong căn phòng chỉ hơn 4 m2. Trong hầm có hai phụ nữ khác sinh sống. Bếp nằm ở góc hầm.
"Tôi ngủ ở đây, trải đệm lên ba cái ghế. Tôi dán giấy lên tường để căn phòng trông ấm cúng hơn", bà nói. Trong phòng có lò sưởi điện, thứ bà không có vào mùa đông năm ngoái.
"Đây là mùa đông thứ hai của tôi ở đây. Tôi sẽ không đi đâu hết. Tôi sẽ đợi tới ngày nhà của mình được xây lại", người phụ nữ 67 tuổi nói. "Tôi sẽ ở đây tới chừng nào Chúa không muốn nữa. Tôi cho là mình sẽ sống thọ".
Ganzhela cũng lạc quan giống bà. "Tôi đã chuẩn bị tinh thần ở trong hầm thêm 5 năm nữa tới khi căn hộ được sửa lại", bà nói.
Hồng Hạnh (Theo AFP)