Trong tuyên bố chung ngày 1/2, Ai Cập, Jordan, Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Qatar, Chính quyền Palestine và Liên đoàn Arab bác bỏ mọi kế hoạch di dời người dân Palestine khỏi lãnh thổ của họ ở Gaza và Bờ Tây, khu vực hiện do Israel kiểm soát.
Ý tưởng này được Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tháng trước, trong đó ông hối thúc các lãnh đạo Ai Cập và Jordan đồng ý tiếp nhận người dân tại Gaza, để "dọn dẹp sạch sẽ mọi thứ". Ông Trump thêm rằng việc tái định cư cho phần lớn dân số gồm 2,3 triệu người ở Gaza có thể mang tính tạm thời hoặc lâu dài.
"Nơi đó giờ chỉ là đống đổ nát", ông Trump nói, đề cập tình trạng hiện tại của Gaza sau khi bị xung đột tàn phá.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng hôm 31/1. Ảnh: AP
Trước ông Trump, một số quan chức Israel cũng từng nhắc đến ý tưởng trên vào giai đoạn đầu chiến sự.
Trong tuyên bố chung, các nước Arab cảnh báo những kế hoạch như vậy "đe dọa ổn định của khu vực, gây nguy cơ lan rộng xung đột, làm suy yếu triển vọng chung sống hòa bình của người dân tại đây".
Những quốc gia này bày tỏ mong muốn hợp tác với chính quyền ông Trump để "đạt được hòa bình công bằng và toàn diện ở Trung Đông, dựa trên giải pháp hai nhà nước". Giải pháp hai nhà nước là ý tưởng thiết lập hai nhà nước có lãnh thổ tách biệt, trong đó một cho người Israel và một cho người Palestine.
Các nước Arab cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ "lên kế hoạch và thực hiện" dự án tái thiết toàn diện Gaza để đảm bảo người dân Palestine có thể tiếp tục ở lại đất của họ.
Tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp tại Cairo giữa các nhà ngoại giao hàng đầu của Ai Cập, Jordan, Arab Saudi, UAE, Qatar cùng với Hussein al-Sheikh, quan chức Palestine cấp cao đóng vai trò là người liên lạc chính với Israel, và Tổng thư ký Liên đoàn Arab Ahmed Aboul-Gheit.
Ông Trump chưa bình luận về thông tin.
Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sissi tuần trước cũng bác bỏ ý tưởng của người đồng cấp Mỹ, khẳng định "không bao giờ dung thứ hoặc cho phép" di dời người Palestine.
Đại diện các bên tại hội nghị Ngoại trưởng Liên đoàn Arab tại Cairo, Ai Cập hôm 1/2. Ảnh: AP
"Cách giải quyết vấn đề này là giải pháp hai nhà nước và sự thành lập của nhà nước Palestine, không phải đưa họ rời khỏi nơi ở của mình", ông el-Sissi nói.
Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi cũng nhấn mạnh nước này "kiên quyết" phản đối ý tưởng của ông Trump.
Giới chức Ai Cập và Jordan lo ngại Israel sẽ không cho phép người dân Palestine quay trở lại Gaza một khi họ đã rời đi. Cairo và Amman cũng sợ rằng việc phải tiếp nhận dòng người tị nạn từ Gaza sẽ ảnh hưởng tới nền kinh tế vốn đang gặp khó khăn của mình, cũng như gây mất ổn định chính phủ.
Hơn hai triệu người Palestine đang sinh sống tại Jordan, trong khi Ai Cập từng cảnh báo về hệ lụy an ninh nếu lượng lớn người dân Gaza tới sống tại bán đảo Sinai của nước này.
Tuy là những nước đầu tiên ký hiệp định hòa bình với Israel, Jordan và Ai Cập ủng hộ thành lập nhà nước Palestine tại Bờ Tây, Gaza và Đông Jerusalem, những khu vực bị Israel chiếm trong Chiến tranh Trung Đông năm 1967.
Vị trí Gaza, Ai Cập và Jordan. Đồ họa: AFP
Phạm Giang (Theo AP, AFP)