Nikiforov, luật sư tại St. Petersburg, là một trong số hơn 220.000 nam giới Nga đã được gọi nhập ngũ theo sắc lệnh động viên một phần của Tổng thống Vladimir Putin. Lệnh gọi nhập ngũ được gửi tới nhà anh vào ngày 25/9 và Nikiforov sẵn sàng lên đường thực hiện nghĩa vụ với đất nước.
Nikiforov không ngạc nhiên với lệnh gọi, bởi anh là cựu chiến binh, từng có thời gian chiến đấu ở Chechnya. Trong những tháng chiến sự Nga - Ukraine diễn ra, Nikiforov ủng hộ lập trường của Moskva.
"Cậu ấy không một chút chần chừ khi nhận lệnh nhập ngũ. Cậu ấy không tìm cách trốn quân dịch, chỉ bình thản thu xếp tư trang rồi lên đường, hành xử một cách dũng cảm", Alexander Zelensky, giám đốc văn phòng luật Nevsky của Nikiforov, kể lại.
Hai tuần sau đó, ngày 7/10, Nikiforov được xác nhận đã tử trận trên chiến trường Ukraine.
"Chúng tôi không biết điều gì đã xảy ra với cậu ấy", Zelensky nói. Ông cùng một người thân của Nikiforov xác nhận đã nhận được giấy báo tử mà chính quyền địa phương gửi đến. "Tất cả thông tin chúng tôi nhận được là ngày và nơi cậu ấy mất".
Tân binh Nga trong buổi huấn luyện sử dụng vũ khí và tác chiến tại thao trường ở Rostov, trước khi lên đường sang Ukraine vào đầu tháng 10. Ảnh: Kommersant.
Nơi luật sư của thành phố St. Petersburg trút hơi thở cuối cùng là Lysychansk, sát ranh giới giao tranh giữa lực lượng Nga và Ukraine suốt hai tháng qua và là một trong những địa điểm nguy hiểm nhất dọc theo tiền tuyến.
Tương tự người thân của Nikiforov, gần một tháng sau khi Tổng thống Putin phát lệnh động viên ngày 21/9, nhiều gia đình tại Nga đã bắt đầu nhận giấy báo tử của những quân nhân được huy động đợt đầu tiên.
Ngày 13/10, chính quyền tỉnh Chelyabinsk thông báo 5 quân nhân động viên, xuất phát cùng một khu vực tuyển quân, đã tử trận. Đến ngày 15/10, tỉnh Krasnoyarsk thông báo 4 lính động viên từ địa phương này thiệt mạng trên chiến trường. Một vài trường hợp tử vong khi chưa đặt chân đến chiến trường, do ẩu đả, tự sát, đột quỵ hoặc ngã bệnh.
Chiều 15/10, ít nhất 11 tân binh thiệt mạng và 15 người bị thương trong một vụ xả súng ở thao trường Quân khu miền Tây tại tỉnh Belgorod. Hai lính động viên được cho là đã nã đạn vào các đồng đội trong đơn vị sau khi tranh cãi về tôn giáo.
Tình trạng gia đình các quân nhân động viên nhận giấy báo tử quá nhanh, đôi khi chỉ vài ngày sau khi người thân nhập ngũ, làm tăng nỗi đau và tiếp tục gây nên bức xúc trong dư luận Nga, sau những bất cập ban đầu trong quá trình thực thi lệnh động viên của Bộ Quốc phòng.
Một số ý kiến chỉ trích lệnh động viên tiếp tục xuất hiện, cho rằng các cơ quan quân sự Nga vẫn chưa khắc phục thiếu sót trong tổ chức và thời gian huấn luyện bị cắt giảm để đưa lực lượng chi viện cấp tốc đến tiền tuyến.
Natalya Loseva, phó tổng biên tập đài RT, tuần qua bức xúc trước câu chuyện về Alexei Martynov, công chức 28 tuổi ở Moskva, vừa được xác nhận tử trận ngày 10/10. Sau khi Martynov nhận lệnh gọi nhập ngũ ngày 23/9, gia đình anh không có thêm bất kỳ thông tin nào, cho đến khi nhận giấy báo tử.
Martynov từng đi nghĩa vụ quân sự nhưng được biên chế trong trung đoàn Semyonovsky, chủ yếu thực hiện các nhiệm vụ nghi lễ. "Anh ta không có kinh nghiệm tác chiến, nhưng bị đẩy ra tiền tuyến chỉ vài ngày sau khi nhập ngũ", Loseva viết trên tài khoản mạng xã hội.
Nhà báo Nga Roman Super cho biết cái chết của Martynov đang gây xôn xao trong cộng đồng sĩ quan dự bị đang là công chức ở Moskva. Một số người đã xin nghỉ việc để bày tỏ nỗi bức xúc.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 15/10 thông báo thời gian thực hiện lệnh động viên lực lượng dự bị sẽ kết thúc sau hai tuần nữa. Ông xác nhận khoảng 222.000 người đã nhập ngũ sau gần một tháng triển khai lệnh động viên, trong đó khoảng 16.000 lính đã được điều đến tiền tuyến.
Tổng thống Putin cho hay thời gian huấn luyện cơ bản theo tiêu chuẩn cho lính động viên là 5-10 ngày, sau đó họ sẽ được chuyển đến đơn vị để tiếp tục huấn luyện trong 5-15 ngày, tiếp đến là huấn luyện chiến đấu.
Ông đã vài lần công khai chỉ trích Bộ Quốc phòng Nga và giới chức từ trung ương đến địa phương phạm sai lầm trong tổ chức tuyển quân. Lãnh đạo Nga đồng thời cam kết sẽ ra lệnh điều tra các trường hợp triển khai sắc lệnh động viên sai quy định.
Thanh Danh (Theo Guardian)