"Israel là một quốc gia dân chủ và có quyền bầu ra lãnh đạo của họ. Tuy nhiên, điều quan trọng là người dân Israel phải được trao quyền lựa chọn", Chuck Schumer, lãnh đạo phe đa số đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ, phát biểu vào ngày 14/3 về cuộc khủng hoảng tại Trung Đông, cuộc chiến ở Dải Gaza và vai trò của lãnh đạo Israel.
Ông Schumer cho rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu là một trong 4 "thách thức lớn" đối với giải pháp hai nhà nước Israel - Palestine và hòa bình khu vực. Ông nói Israel "cần có những tranh luận mới" về tương lai đất nước sau sự kiện ngày 7/10/2023 và "cách tốt nhất để làm điều này là tổ chức bầu cử".
Schumer nhận định Thủ tướng Netanyahu đã xây dựng đội ngũ với quá nhiều thành viên cực đoan cánh hữu. Ông cũng chỉ trích lãnh đạo Israel "quá dễ dàng xem thường thương vong dân thường ở Dải Gaza, khiến cho uy tín của Israel trên toàn thế giới ở mức thấp nhất lịch sử".
"Israel sẽ không thể tồn tại nếu họ bị cả thế giới quay lưng lại", ông bày tỏ lo ngại, đồng thời cảnh báo chính quyền liên minh của Thủ tướng Netanyahu đang theo đuổi những chính sách "nguy hiểm và thêm dầu vào lửa" đối với Dải Gaza.
Ông kêu gọi chính phủ Mỹ đóng vai trò chủ động hơn trong cuộc khủng hoảng tại Trung Đông và "dùng những lợi thế tác động đến chính sách Israel để thay đổi tình hình".
Cuộc tấn công bất ngờ của nhóm vũ trang Hamas vào miền nam Israel hồi đầu tháng 10/2023 đã khiến hơn 1.100 người thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt cóc. Israel sau đó lập tức phát động chiến dịch đáp trả ở Dải Gaza để "xóa sổ" Hamas và giải cứu con tin.
Sau giai đoạn đầu được đồng minh ủng hộ, quan hệ giữa Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Washington đã xuất hiện rạn nứt trong thời gian qua vì số thương vong dân thường trong cuộc chiến tại Dải Gaza và những kế hoạch của Israel tại dải đất này sau cuộc chiến.
Trước Thượng nghị sĩ Schumer, Tổng thống Joe Biden đầu tháng này đã kêu gọi lãnh đạo Israel "chú ý hơn đến sinh mạng vô tội đang bị mất đi do hậu quả của các hành động" ở Gaza.
Ngoài ra, Mỹ và nhiều quốc gia đã đề xuất ý tưởng về việc để Chính quyền Palestine tiếp quản Gaza hậu chiến hoặc thiết lập một nhà nước Palestine tồn tại song song cùng Israel nhưng Tel Aviv nhiều lần bác bỏ giải pháp này.
Thanh Danh (Theo AFP, Reuters)