Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã chìa nhánh ô liu hiếm có với Hàn Quốc trong bài phát biểu nhân dịp năm mới ngày 1/1. Ông kêu gọi hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, nói rằng hai bên phải làm việc cùng nhau để giảm căng thẳng. Ông Kim cũng cân nhắc việc cử phái đoàn Triều Tiên đến Thế vận hội mùa đông 2018 tại Pyeongchang, Hàn Quốc.
Tuy nhiên, ông Kim tiếp tục giữ giọng điệu đanh thép với Washington khi tuyên bố "toàn bộ Mỹ nằm trong phạm vi vũ khí hạt nhân của Triều Tiên" và "nút hạt nhân luôn ở trên bàn làm việc" của ông.
Euan Graham, giám đốc Chương trình An ninh Quốc tế tại Học viện Lowy, nói rằng giọng điệu mềm mỏng của Triều Tiên với Hàn Quốc là một bất ngờ. "Nhánh ô liu mà họ chìa ra cho Hàn Quốc là sự thay đổi quan trọng nhất", ông nói, theo CNN.
"Thế nhưng, điều đó không có nghĩa là họ sẽ chấm dứt chương trình hạt nhân. Ngay cả khi họ cử một phái đoàn tới Thế vận hội mùa đông Pyeongchang, tôi sẽ không ngạc nhiên nếu họ vẫn tiếp tục chương trình thử nghiệm khi mùa xuân đến, có thể là phóng tên lửa từ tàu ngầm hoặc phóng vệ tinh.
Căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Triều Tiên trong những tháng gần đây. Mike Mullen, cựu chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Mỹ ngày 31/12 nói rằng Mỹ - Triều "đang tiến gần đến một cuộc chiến tranh hạt nhân hơn bất cứ lúc nào".
Đầu tháng 12, Mỹ có cuộc tập trận chung với Hàn Quốc với sự tham gia của máy bay F-22 và F-35s. Trong bài phát biểu, ông Kim đã lên án cuộc tập trận này. "Những cuộc tập trận mà các anh tham gia với Mỹ - kẻ thù của chúng tôi, phải chấm dứt ngay, bởi vì hành vi này sẽ chỉ dẫn đến sự tàn phá đất nước tuyệt vời này", nhà lãnh đạo Triều Tiên nói với Hàn Quốc.
Tong Zhao, chuyên gia của Trung tâm Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh nhận xét rằng ông Kim "không muốn tỏ ra đe dọa hay khiêu khích".
"Ông ấy muốn thuyết phục cộng đồng quốc tế rằng vũ khí hạt nhân của mình hoàn toàn là để phòng vệ. Ông ấy muốn đàm phán với Mỹ với điều kiện Triều Tiên giữ được khả năng răn đe hạt nhân của mình", Zhao nói. "Sau khi đã có được năng lực răn đe chiến lược sơ bộ, Triều Tiên có thể muốn giảm bớt căng thẳng và xem Thế vận hội mùa đông là cơ hội vàng".
Giới phân tích cho rằng ông Kim đang tìm kiếm cơ hội để làm suy yếu quyết tâm quốc tế trong việc áp đặt lệnh trừng phạt, cũng như tạo ra mâu thuẫn giữa Mỹ và Hàn Quốc, theo NYTimes.
Trump nhấn mạnh cần phải gây áp lực và trừng phạt tối đa với Triều Tiên. Tổng thống Mỹ thậm chí còn gợi ý có hành động quân sự để buộc Bình Nhưỡng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, tuy Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ủng hộ việc thực thi các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc, ông cũng đồng ý với Trung Quốc và Nga rằng đàm phán là cần thiết để giải quyết khủng hoảng. Giọng điệu ôn hòa bất ngờ của Triều Tiên có thể sẽ khuyến khích cả Hàn Quốc và Trung Quốc lên tiếng kêu gọi các bên ngồi vào bàn đối thoại.
"Kim Jong-un đang sử dụng Thế vận hội Pyeongchang như một cách để làm suy yếu các biện pháp trừng phạt", Kim Yong-hyun, giáo sư nghiên cứu Triều Tiên tại Đại học Dongguk ở Seoul, nói. "Ông ấy đang tìm cách tạo ra một khe nứt giữa Seoul và Washington và giữa Washington và Bắc Kinh".
Trong những năm gần đây, trong khi phớt lờ Hàn Quốc, Triều Tiên đã theo đuổi cơ hội để đàm phán với Mỹ. Nhưng những nỗ lực đó đã không tạo ra một giải pháp lâu dài.
Mỹ không quan tâm đến việc tổ chức các cuộc đàm phán nếu Triều Tiên không cam kết thảo luận về việc phi hạt nhân hóa. Trong khi đó, Triều Tiên nhấn mạnh mong muốn được công nhận là một quốc gia hạt nhân.
"Sau khi không đạt được tiến triển với người Mỹ, Triều Tiên giờ cố gắng đàm phán với Hàn Quốc và sau đó sử dụng họ như một kênh để bắt đầu đối thoại với Mỹ", Yang Moo-jin, giáo sư tại Đại học Nghiên cứu Triều Tiên tại Seoul, nói.
Các nhà phân tích nói rằng nếu đàm phán, Triều Tiên sẽ đòi các bên phải nhượng bộ, chẳng hạn như nới lỏng các biện pháp trừng phạt và giảm sự hiện diện quân sự của Mỹ trên bán đảo Triều Tiên. Đổi lại, Triều Tiên có lẽ sẽ cố buộc Washington phải chấp nhận rằng họ sẽ chỉ đóng băng hoặc từ bỏ chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa nhưng vẫn giữ kho vũ khí hạt nhân để làm đòn bẩy.
Trong bài phát biểu, ông Kim cho rằng Mỹ sẽ không bao giờ phát động chiến tranh chống lại Triều Tiên vì nước ông đã có thể tấn công Mỹ bằng vũ khí hạt nhân.
"Ông ấy tự tin hơn bao giờ hết về khả năng răn đe hạt nhân chống lại Mỹ. Vì sự tự tin đó nên ông ấy đang đề nghị cải thiện mối quan hệ với Hàn Quốc", Cheong Seong-chang, nhà phân tích cấp cao tại Viện Sejong, Hàn Quốc, nhận xét.
Phương Vũ