Bộ Quốc phòng Ukraine hôm 26/5 công bố video khoảnh khắc đạn nhiệt áp phóng từ pháo phản lực TOS-1A Nga kích nổ gần khu vực Novomykhailivka ở tỉnh miền đông Donetsk, nhưng không cho biết thiệt hại trong đòn tấn công. Đây dường như là một trong những hình ảnh đầu tiên cho thấy hoạt động của các hệ thống pháo phản lực nhiệt áp Nga trong xung đột tại Ukraine.
Khoảnh khắc pháo nhiệt áp Nga tấn công vị trí Ukraine trong video công bố hôm 26/5. Video: BQP Ukraine.
Video được quay từ flycam cho thấy cánh đồng đầy vết đạn pháo, trước khi hàng loạt vụ nổ lớn xuất hiện, tạo ra sóng xung kích và những đám mây hơi nước lớn trong không khí. Hiện tượng này xuất hiện khi một vụ nổ lớn xảy ra trong môi trường độ ẩm cao, khiến áp suất không khí xung quanh giảm mạnh và làm hơi nước ngưng tụ.
Hệ thống TOS-1 được phát triển từ thời Liên Xô với định danh là "pháo phun lửa", sử dụng pháo phản lực mang đầu đạn nhiệt áp và cháy, có nhiệm vụ diệt bộ binh, các loại khí tài, công trình, bao gồm cả công sự kiên cố của địch. Phiên bản TOS-1A được đưa vào biên chế năm 2001, được tăng tầm bắn và trang bị máy tính đường đạn cùng nhiều cải tiến khác.
TOS-1A được thiết kế để bắn thẳng vào mục tiêu trong tầm nhìn xạ thủ, thay vì bắn cầu vồng ở khoảng cách hàng chục km. Toàn bộ 24 quả đạn có thể được phóng ra trong 6-12 giây, tùy thuộc chế độ bắn.
Pháo phản lực TOS-1A diễn tập duyệt binh ở ngoại ô Moskva, Nga, năm 2021. Ảnh: Vitaly Kuzmin.
Mỗi quả đạn cỡ 220 mm chứa nhiên liệu cháy và hai liều nổ độc lập. Khi rơi xuống mục tiêu, liều nổ đầu tiên được kích hoạt để phát tán nhiên liệu cháy thành đám mây lớn. Liều nổ thứ hai sẽ đốt cháy đám mây này, tạo ra vụ nổ lớn và hút sạch oxy ở xung quanh. Nhiệt độ cao 2.500-3.000 độ C cùng áp suất đột ngột thay đổi có thể phá hủy nhiều khí tài cơ giới, đồng thời gây sát thương cả với những binh sĩ trú ẩn trong xe thiết giáp và công sự kiên cố.
Các chuyên gia Nga cho biết một tổ hợp TOS-1A với 24 quả đạn cỡ 220 mm có khả năng gây sát thương trong khu vực rộng đến 40.000 m2, tương đương diện tích của 6 sân bóng gộp lại. Tạp chí Popular Mechanics của Mỹ từng gọi TOS-1A là "địa ngục trần gian" có thể gieo rắc kinh hoàng cho bất cứ mục tiêu nào bị nó nhắm bắn.
Giới chuyên gia quân sự cho rằng Nga triển khai TOS-1A tại miền đông Ukraine bởi đây là vũ khí phù hợp để chọc thủng các cứ điểm kiên cố. Đây có thể là vũ khí mang tính bước ngoặt ở vùng Donbass, trong bối cảnh nhiều đơn vị Ukraine đang cố thủ trong các công trình và mạng lưới giao thông hào dày đặc vốn chống chịu tốt với pháo binh thông thường.
Cục diện chiến trường Ukraine. Đồ họa: Washington Post.
Vũ Anh (Theo Drive)