Đám khói đen khổng lồ cuồn cuộn bốc lên từ những chiếc xe đang cháy tại một bãi đỗ xe ở thành phố Sumy, đông bắc Ukraine. Người dân tụ tập trên vỉa hè theo dõi với gương mặt đầy hoảng hốt. Xe cảnh sát và xe cứu hỏa liên tục lướt qua. Sau đó, mọi thứ trở nên hỗn loạn.
"Hãy trú ẩn đi! Tìm nơi trú ẩn ngay lập tức!", một cảnh sát hét lên. Trên bầu trời vọng lại âm thanh gì đó như tiếng cưa máy, khiến mọi người dáo dác tìm kiếm. Một máy bay không người lái (UAV) tự sát khác của Nga, giống như chiếc vừa phát nổ tại bãi đỗ xe, đang bay trên đầu họ. Tất cả vội vã tản ra, chạy tìm nơi ẩn nấp.
Nhân viên cứu hộ hôm 14/4 ngồi nghỉ bên cạnh một chiếc xe và tòa nhà bị phá hủy sau cuộc tập kích của Nga tại thành phố Sumy, đông bắc Ukraine. Ảnh: AP
"Ngày nào cuộc sống của chúng tôi cũng diễn ra như thế", Artem Kobzar, thị trưởng thành phố Sumy, nói. "Mọi người dân Ukraine đều mong muốn hòa bình, nhưng như bạn thấy ở Sumy, chúng tôi không có giây phút nào yên bình, bất kể ngày hay đêm".
Theo chính quyền Sumy, cuộc tấn công bằng UAV trên diễn ra hôm 14/4, một ngày sau khi hai tên lửa Nga rơi xuống một khu phố trung tâm của thành phố, khiến 34 người thiệt mạng, trong đó có cả trẻ em, và 117 người bị thương.
Quân đội Nga xác nhận đã phóng hai tên lửa đạn đạo Iskander tập kích ban chỉ huy nhóm tác chiến - chiến thuật Seversk đang họp tại thành phố Sumy khiến hơn 60 quân nhân Ukraine thiệt mạng. Bộ Quốc phòng Nga không đề cập đến thương vong dân thường, nhưng cáo buộc quân đội Ukraine "hoạt động trong khu vực đông dân cư".
Cuộc tập kích thành phố Sumy diễn ra hơn hai tháng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump mở ra các cuộc đàm phán với Nga nhằm đạt được lệnh ngừng bắn ở Ukraine. Các cuộc đàm phán sơ bộ đã thắp lên hy vọng với người dân Sumy rằng giao tranh sẽ sớm chấm dứt.
Nhưng những ngày gần đây, họ ngày càng lo ngại rằng đàm phán đang đi vào ngõ cụt. Tại Sumy, cuộc tập kích tên lửa là dấu hiệu cảnh báo cho nhiều ngày không yên ả phía trước.
Tháng trước, ông Trump đã cắt viện trợ quân sự và thông tin tình báo nhằm gây sức ép buộc Ukraine phải đàm phán hòa bình. Kiev đã đồng ý với các điều kiện ngừng bắn toàn diện, còn Nga đang mặc cả để được nới lỏng lệnh trừng phạt cùng những nhượng bộ khác.
Trong bài phát biểu tại Phòng Bầu dục hôm 14/4, Tổng thống Trump đổ lỗi cho người tiền nhiệm Joe Biden, người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin vì châm ngòi cuộc chiến và khiến nó kéo dài dai dẳng. Ông nói rằng cuộc chiến sẽ không nổ ra "nếu ông Biden và ông Zelensky có năng lực".
"Chúng tôi đã có những cuộc làm việc với ông ấy", Tổng thống Trump nói thêm, đề cập tới người đồng cấp Ukraine. "Ông ấy liên tục đòi hỏi nhiều hơn nữa".
Về nỗ lực đàm phán ngừng bắn, ông Trump cho rằng Mỹ "đang làm rất tốt".
Các lãnh đạo châu Âu, trong đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, đã lên án mạnh mẽ cuộc tập kích tên lửa vào Sumy. Tổng thống Trump hôm 13/4 gọi cuộc tấn công là "điều khủng khiếp", nhưng thêm rằng đây có thể là "sai sót" của Nga.
Tổng thống Zelensky cho rằng hành động của Nga cho thấy họ không nghiêm túc về đàm phán hòa bình. "34 ngày trước, Ukraine đã phản ứng tích cực với đề xuất của Mỹ về một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện", ông nói hôm 14/4. "Còn Nga vẫn tập trung vào việc kéo dài xung đột".
Ukraine cho biết các cuộc tấn công bằng UAV đang gia tăng trên khắp đất nước và tình hình đặc biệt căng thẳng ở Sumy. "Bất an" là từ mà người dân thành phố nhắc tới nhiều nhất khi được hỏi về cuộc sống mỗi ngày của họ. Mỗi tuần trôi qua, họ lại chứng kiến các tòa nhà bị thổi bay, chỉ còn lại đống đổ nát, từ một "tia sét" trên bầu trời.
Người phụ nữ dọn dẹp cửa sổ căn hộ của mình gần nơi bị trúng tên lửa Nga ở Sumy hôm 13/4. Ảnh: AP
Thành phố Sumy vừa gần biên giới Nga, vừa là trung tâm hoạt động quân sự của Ukraine. Nó cũng nằm trên đường bay của các UAV tự sát Nga hướng vào sâu trong lãnh thổ Ukraine. Tiếng động cơ UAV là thứ đã trở nên quá quen thuộc với người dân thành phố. Hiện tại, không ai tin lệnh ngừng bắn có thể thành hiện thực.
Trên đường phố Sumy hôm 14/4, tại hiện trường vụ tập kích, một chiếc máy xúc đang dọn đống đổ nát từ một tòa nhà bị sập để nhân viên cứu hộ có thể tìm kiếm người mất tích.
Mối lo về việc tiếp tục bị tập kích khiến công việc dọn dẹp liên tục bị gián đoạn. Một loạt xác ôtô cháy nằm im lìm trên vỉa hè. Bên dưới, những mảnh kính vỡ còn dính máu phủ kín mặt đường. Người dân cẩn thận bước qua những mảnh kính để tới đặt hoa tại một khu vực tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng.
Hầu hết mọi người ở đây đều không tin cuộc tập kích tên lửa của Nga là một "sai sót" như Tổng thống Trump mô tả. Hai quả tên lửa bay đến cách nhau khoảng ba phút, cho thấy nó dường như là một cuộc tập kích kép có chủ đích.
Tetyana Marunchak, giáo viên mẫu giáo, hôm 13/4 đang trở về từ nhà thờ khi con trai cô, Ivan, 13 tuổi, gọi điện xin mẹ đi chơi cùng một người bạn. Sau vụ nổ đầu tiên, cô đã gọi cho con. Cậu bé nói rằng mình không bị thương. Nhưng sau vụ nổ thứ hai, Ivan không bắt máy.
Ivan bị thương nặng do mảnh kim loại từ tên lửa văng trúng. Bạn của cậu bị trúng mảnh vào bụng, nhưng vẫn cố gắng chạy đi tìm người giúp đỡ.
"Những đứa trẻ này vô tội", Marunchak vừa khóc vừa nói bên giường bệnh hôm 15/4. "Tôi không còn tin vào lệnh ngừng bắn nữa". Theo lời cô, Ivan có thể phải cưa chân.
Hôm 14/4, các nhân viên tại quán cà phê Be Happy ở Sumy cùng tới đặt hoa tại hiện trường vụ tập kích. Họ khóc và ôm nhau.
Diana Khaitova, 22 tuổi, phục vụ bàn tại quán cà phê, cho hay không có bất kỳ dấu hiệu ngừng bắn nào ở Sumy. "Người dân thành phố này luôn sống trong sợ hãi", cô nói.
Vị trí thành phố Sumy (chấm đỏ). Đồ họa: RYV
Vũ Hoàng (Theo AP, AFP, Reuters)