Ngày 31/10, Chính phủ sẽ trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.
Phát biểu trước Thường vụ Quốc hội cách đây 3 tuần, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết dự luật được xây dựng nhằm hoàn thiện khung pháp lý, thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ hiệu quả, đồng bộ và theo kịp xu hướng thế giới.
Theo Bộ trưởng, nhiều năm qua Việt Nam vẫn chủ yếu gia công, lắp ráp, chưa chú trọng làm chủ công nghệ. "Đã đến lúc phát triển dựa vào khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo", ông nói, nhấn mạnh việc chuyển giao phải hướng tới công nghệ tạo ra giá trị đột phá và có khả năng thương mại hóa. Dự luật cũng rút gọn thủ tục hành chính, cập nhật danh mục công nghệ mới, công nghệ chiến lược và mở rộng ưu đãi cho hoạt động chuyển giao.
Dự thảo quy định ba mức độ chuyển giao công nghệ, gồm ứng dụng, làm chủ và nghiên cứu - phát triển. Mỗi mức độ sẽ được Nhà nước áp dụng chính sách hỗ trợ và ưu đãi tăng dần tương ứng, nhằm khuyến khích doanh nghiệp tiến tới tự làm chủ và sáng tạo công nghệ.
Bên cạnh đó, dự luật bổ sung quy định về tổ chức trung gian chuyển giao công nghệ - mô hình phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển nhưng còn thiếu tại Việt Nam. Các tổ chức này sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ, địa phương khó khăn tiếp cận, tiếp nhận và làm chủ công nghệ mới.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Hoàng Phong
Dự luật cũng mở rộng chuyển giao công nghệ nội sinh, khuyến khích thương mại hóa kết quả nghiên cứu trong nước. Doanh nghiệp và nhà khoa học có thể góp vốn bằng công nghệ, Nhà nước được phép mua, phổ biến công nghệ đã làm chủ để hỗ trợ sản xuất.
Chính sách tăng cường kiểm soát chuyển giao công nghệ xuyên biên giới cũng được sửa đổi, bổ sung nhằm bảo đảm an ninh công nghệ, đồng thời thúc đẩy xuất khẩu công nghệ Việt Nam. Nhà nước sẽ phát triển thị trường khoa học - công nghệ minh bạch, chuyên nghiệp, với sàn giao dịch và trung tâm công bố công nghệ làm hạt nhân kết nối cung - cầu.
Trong ngày 30/10, Chính phủ cũng trình Quốc hội dự án Luật Chuyển đổi số. Dự Luật xác định quản lý trên môi trường số là mặc định, quản lý trên giấy chỉ là ngoại lệ, nhằm bảo đảm mọi người dân đều có thể tiếp cận bình đẳng dịch vụ công trực tuyến.
Dự thảo quy định Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm mọi công dân, không phân biệt độ tuổi, giới tính, trình độ, điều kiện địa lý hay kinh tế, đều có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Hệ thống dịch vụ công trực tuyến phải tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, gồm giao diện thân thiện, hỗ trợ đa ngôn ngữ, có ngôn ngữ ký hiệu và hình thức hỗ trợ người khuyết tật. Nền tảng phải tương thích với nhiều loại thiết bị, đồng thời có công cụ hỗ trợ tiếp cận ở vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn.
Dự luật cũng nêu dịch vụ công trực tuyến cần được thiết kế theo sự kiện cuộc sống của người dân và vòng đời doanh nghiệp, hướng tới cá thể hóa phù hợp với từng cá nhân, tổ chức. Cơ quan nhà nước phải phối hợp liên thông để cung cấp dịch vụ công trực tuyến theo chuỗi sự kiện, thay vì phân mảnh theo thẩm quyền hành chính. Người dân, doanh nghiệp chỉ phải cung cấp thông tin một lần; quy trình xử lý xuyên suốt, liền mạch, phi địa giới hành chính, cắt giảm tối đa thời gian và chi phí.
Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết dự luật xác định chuyển đổi số là "đột phá hàng đầu", ưu tiên phát triển hạ tầng, dữ liệu, nhân lực và hợp tác quốc tế. Dự thảo cũng luật hóa các nguyên tắc: lấy người dân làm trung tâm, số hóa ngay từ đầu và quản lý dựa trên dữ liệu, nhằm bảo đảm "không ai bị bỏ lại phía sau".
Theo chương trình, Quốc hội cũng nghe tờ trình về 4 dự án luật: sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; An ninh mạng; Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi); sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự. Sau đó, Bộ trưởng Ngoại giao trình bày Tờ trình về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế. Buổi chiều, các đại biểu sẽ thảo luận tổ các dự án Luật được trình buổi sáng.
Sơn Hà