Khi cựu tổng thống Donald Trump bắt đầu bài phát biểu nhận đề cử tại đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa (RNC) ở Milwaukee, Wisconsin đêm 18/7, khán giả truyền hình Mỹ chứng kiến điều chưa từng có ở ông. Cựu tổng thống phát biểu một cách điềm đạm, bám sát bài phát biểu đã được các cố vấn chuẩn bị sẵn.
Trump đọc diễn văn chậm rãi từ máy nhắc chữ khi ông kể lại trải nghiệm cận kề cái chết trong vụ ám sát hụt ở Butler, Pennsylvania, cuối tuần trước.
"Tôi sẽ kể cho bạn biết chính xác điều gì đã xảy ra và bạn sẽ không bao giờ nghe thấy điều đó từ tôi lần thứ hai, bởi vì kể lại nó là điều thực sự quá đau đớn", ông nói.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa ở Milwaukee, Wisconsin, ngày 18/7. Ảnh: AFP
Sau vụ ám sát hụt hôm 13/7, chiến dịch tranh cử của Trump đã ra tín hiệu rằng khi phát biểu tại RNC, cựu tổng thống có thể đảm nhận vai trò khá xa lạ với ông từ trước tới nay: Người đoàn kết đất nước.
Trump cũng nói với Washington Examiner rằng ông sẽ tập trung vào nỗ lực gắn kết đất nước trong bài phát biểu. Chiến dịch tranh cử tiết lộ các đại biểu tham dự hội nghị đã được yêu cầu "giảm tông" khi cổ vũ ông. Cả nước đang náo loạn, khao khát được an ủi sau vụ ám sát hụt và cựu tổng thống sẽ là người làm điều đó.
"Ông ấy hiểu rằng đây là thời khắc quan trọng", Chris LaCivita, người quản lý chiến dịch tranh cử của Trump, nói hồi đầu tuần. "Nếu có một người mà tôi biết đủ khả năng nắm bắt khoảnh khắc đó, đấy chính là Trump".
Điều này chắc chắn rất lạ lẫm với những người ủng hộ hay bất kỳ ai theo dõi sát cựu tổng thống. Trump lâu nay vẫn nổi tiếng bởi các phát ngôn bộc phát và thường gây chia rẽ.
Ngay trước khi đến Milwaukee để chứng kiến Trump nhận đề cử đại diện đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống lần thứ ba liên tiếp, những người ủng hộ ông được thông báo rằng chính trị gia mà họ yêu mến sẽ mang một gương mặt mới.
Cựu tổng thống Trump hôn mũ của lính cứu hỏa thiệt mạng trong cuộc vận động tranh cử của ông ở Pennsylvania tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa tối 18/7 . Video: NYP
Từ tối 15/7, ba ngày trước khi Trump bước lên sân khấu chính tại RNC, trên các tầng của khán phòng đã lan truyền lời nhắc nhở rằng đại biểu không nên đồng thanh hô câu "chiến đấu!" như cựu tổng thống đã hét lên khi mật vụ vây quanh bảo vệ ông ở Pennsylvania.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tuân theo chỉ dẫn. Khi Trump xuất hiện, lần đầu tiên kể từ sau vụ ám sát, một số đại biểu vẫn hô vang "Chiến đấu! Chiến đấu! Chiến đấu", trong khi những người khác đáp lại bằng khẩu hiệu "Tình yêu! Tình yêu! Tình yêu".
Với cựu tổng thống, việc thoát chết trong gang tấc trước mũi súng của kẻ ám sát đã khiến ông có câu chuyện đặc biệt hấp dẫn mà không phải ứng viên tổng thống nào cũng có. Câu chuyện đó được kỳ vọng sẽ tạo được hiệu ứng lan tỏa, tăng cảm tình của cử tri với Trump.
Các tình tiết trong câu chuyện được sắp xếp chặt chẽ, nhưng Trump lại diễn đạt khá khó khăn, như thể ông đang nói bằng một ngoại ngữ chưa thực sự thông thạo.
Sau khi kể lại câu chuyện một cách chậm rãi, đúng kịch bản, Trump tuyên bố "chúng ta không được phép biến bất đồng chính trị thành hành động tàn ác". Nhưng ngoại trừ câu này, Trump không đưa ra thông điệp nào có tính tác động lớn hơn tới người Mỹ để thúc đẩy đoàn kết đất nước.
Thay vào đó, sau khoảng 15 phút giữ hình ảnh kỷ luật và từ tốn, cựu tổng thống bắt đầu chuyển hướng. Máy nhắc chữ ngừng chạy khi Trump trở nên say sưa hơn với những phát biểu ngoài kịch bản của mình.
Ông phàn nàn về những cáo trạng mà bản thân đang phải đối mặt, cùng những nỗ lực buộc tội ông không thành công. Cựu tổng thống cũng tung ra một số câu công kích thường thấy như "Nancy Pelosi điên rồ" hay "làm ô uế quốc gia".
Sau khi quay lại với phong cách bộc phát thường ngày, cựu tổng thống có vẻ tự nhiên, thoải mái hơn và ông bắt đầu tập trung chĩa mũi dùi vào đối thủ của mình.
"Cộng cả 10 tổng thống Mỹ tồi tệ nhất lại, họ cũng không gây ra thiệt hại như Biden", ông nói, đề cập tới Tổng thống Joe Biden, rồi đột nhiên ngừng lại, dường như nhớ ra điều gì đó. "Tôi sẽ không nhắc đến cái tên đấy nữa".
Trump có lẽ đã phá vỡ một quy tắc mà các cố vấn đã đưa ra cho ông. Theo nhà báo Tim Alberta, các cố vấn đảng Cộng hòa đã tuyên bố trước bài phát biểu rằng ông sẽ không nhắc đến tên Tổng thống Biden trong bài phát biểu. Nhưng cựu tổng thống đã không làm được như vậy.
Bài phát biểu nhận đề cử lâu nhất lịch sử không cho thấy dấu hiệu nào về việc ông Trump đã dành thời gian suy nghĩ về một thông điệp sâu sắc hơn tới công chúng Mỹ, bình luận viên Jeff Greenfield từ Politico nhận xét.
Bài phát biểu cũng là một minh chứng khác về niềm tin của Trump rằng bất cứ điều gì ông nói, bất kỳ tương tác ngoài lề hay bất kỳ sự kiện nào liên quan đến ông đều sẽ được đón nhận một cách cuồng nhiệt.
Cựu tổng thống rất vui vẻ kể lại những con số ủng hộ ông trong các cuộc thăm dò dư luận, những cuộc trò chuyện với một cô hầu bàn, người đã giải thích với ông rằng tiền boa không còn được đưa bằng tiền mặt như trước kia nữa, và mọi thứ gợi nhớ đến hình ảnh Trump như người đàn ông thông minh nhất thế giới, Greenfield cho hay.
Trước bài phát biểu, một số đại biểu đã suy đoán rằng nếu Trump có thay đổi, đây cũng là điều tự nhiên sau vụ ám sát hụt. "Đó sẽ là một Trump khác", Karianne Lisonbee, đại biểu bang Utah, nói, khi đề cập đến âm mưu ám sát cựu tổng thống.
Vợ chồng ông Trump trên sân khấu Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa tối 18/7. Ảnh: AFP
"Tôi không biết làm thế nào bạn có thể trúng một viên đạn vào tai mà không thay đổi", đại biểu Stephanie Gricius nói thêm.
Ý tưởng về một hình ảnh hoàn toàn mới của cựu tổng thống Trump đã được lan truyền cả tuần qua ở Milwaukee. Jim Banks, nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Indiana, người ngồi cùng Trump trong hội trường tối 16/7, nói rằng cựu tổng thống trông giống như người đã thay đổi hoàn toàn về tinh thần.
"Thực tế, khi tôi ngồi cạnh ông ấy trong một tiếng rưỡi, chúng tôi đã đề cập đến đức tin và Chúa. Cựu tổng thống rất xúc động về điều đó", Banks cho hay.
Nhưng khi những quả bóng bay bế mạc hội nghị được thả xuống và cựu tổng thống rời khỏi sân khấu, dường như rất ít người ở Milwaukee có thể tiếp tục nói về một "Trump mới".
Khi được hỏi cảm nghĩ về những lời chỉ trích của cựu tổng thống Trump nhằm vào cựu chủ tịch Hạ viện Pelosi và Tổng thống Biden, Brian Turner, đại biểu đến từ Florida, không tỏ ra bận tâm.
"Ông ấy nói những điều mà người khác không dám nói", Turner nhấn mạnh. "Và chúng tôi biết chỉ tổng thống Trump mới làm được điều đó".
Đại gia đình ông Trump bước lên sân khấu sau khi bài phát biểu kết thúc. Video: NYP
Vũ Hoàng (Theo Politico, Atlantic)