Khi cuộc đua tổng thống bước vào chặng cuối, các bang chiến trường (không nghiêng hẳn về Dân chủ hay Cộng hòa) ở Mỹ, gồm Arizona (11 phiếu đại cử tri), Georgia (16), Michigan (15), Nevada (6), Bắc Carolina (16), Pennsylvania (19) và Wisconsin (10), trở thành tâm điểm. Hai ứng viên của đảng Dân chủ và Cộng hòa đều đang tích cực vận động tại những bang quan trọng này.
Người Mỹ không trực tiếp bầu tổng thống, mà "ủy quyền" cho 538 đại cử tri, những người trực tiếp chọn ứng viên theo kết quả phiếu phổ thông của bang. Số lượng đại cử tri của mỗi bang được phân bổ dựa trên quy mô dân số của bang đó. Người chiến thắng là người giành được tối thiểu 270 phiếu đại cử tri.
Không phải tất cả 7 bang chiến trường đều có tầm quan trọng như nhau. Mỗi chiến dịch tranh cử đều có một số bang được cho là "phải thắng" trên hành trình đạt 270 phiếu đại cử tri. Đó là nơi mà ứng viên dành nhiều thời gian, năng lượng và tiền bạc.
"Có hai bang quan trọng trong cuộc bầu cử năm nay là Pennsylvania và Georgia. Nếu ông Trump có thể chiến thắng ở Pennsylvania hoặc Harris chiến thắng ở Georgia, tôi nghĩ họ sẽ nhận đủ ủng hộ để chiến thắng cuộc bầu cử. Trump vẫn có thể thắng cử mà không cần Georgia, Harris cũng có thể thắng mà không cần Pennsylvania, nhưng con đường đó sẽ khó khăn hơn rất nhiều", Doug Sosnik, chiến lược gia đảng Dân chủ kiêm cố vấn của cựu tổng thống Bill Clinton, nói.
Bà Kamala Harris và ông Donald Trump. Ảnh: AFP
Lý do rõ ràng nhất khiến Pennsylvania và Georgia giữ vai trò quan trọng là hai bang này có số phiếu đại cử tri lớn, lần lượt là 19 và 16.
Dựa trên kết quả bản đồ bầu cử năm 2020 và đánh giá nội bộ của chiến dịch, ông Trump có thể trở lại Nhà Trắng bằng cách chiến thắng ở ba bang chiến trường gồm Georgia, Pennsylvania và Bắc Carolina. Theo kịch bản đó, cựu tổng thống có thể thua ở 4 bang chiến trường còn lại mà vẫn tái đắc cử. Bắc Carolina là nơi ông Trump đã giành chiến thắng cả vào năm 2016 và 2020.
Đối với bà Harris, với lợi thế là đảng Dân chủ vốn có sự ủng hộ truyền thống của hai bang đông dân California và New York, việc giành được 16 phiếu đại cử tri của Georgia và 19 phiếu của Pennsylvania sẽ giúp bà dễ dàng tiến sát ngưỡng 270 phiếu đại cử tri. Chỉ cần giành thêm chiến thắng ở một trong 4 bang Michigan, Pennsylvania, Bắc Carolina hoặc Arizona, bà có thể trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Mỹ.
Ông Trump, bà Harris và các nhóm đồng minh của họ đã đổ 85,7 triệu USD tiền quảng cáo vào bang Pennsylvania từ ngày 22/7, một ngày sau khi Tổng thống Joe Biden thông báo dừng tranh cử, theo công ty theo dõi quảng cáo AdImpact. Trong khi hai chiến dịch tiêu số tiền tương đương nhau ở Pennsylvania, ông Trump và đồng minh được cho là đã chi mạnh tay hơn phe của bà Harris ở bang Georgia, với số tiền lần lượt là 25,4 triệu USD và 17,5 triệu USD.
Trường hợp ứng viên đảng Cộng hòa (màu đỏ) giành được ba bang chiến trường Pennsylvania, Georgia và Bắc Carolina, cùng các bang ủng hộ truyền thống. Đồ họa: Washington Post
Quan chức chiến dịch tranh cử của ông Trump thừa nhận cựu tổng thống khó thu hút phiếu bầu của phụ nữ da màu khi đối đầu bà Harris. Thay vào đó, họ tin ông Trump sẽ có cơ hội tốt với nhóm cử tri nam giới da màu và gốc Tây Ban Nha ở các bang chủ chốt, những người đang mệt mỏi vì lạm phát tăng vọt trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, Rina Shah, chiến lược gia đảng Cộng hòa, cho rằng cuộc đua ở những bang chủ chốt này sẽ không được định đoạt bởi nhóm cử tri da màu hoặc gốc Tây Ban Nha, mà chủ yếu là nhóm phụ nữ da trắng. Kết quả khảo sát của WSJ chỉ ra ông Trump dẫn trước bà Harris ở nhóm cử tri này, với tỷ lệ 49% và 46%.
Quan chức chiến dịch tranh cử của ông Trump tin chiến dịch của bà Harris đạt một số thành công ban đầu với "sự phấn khích phi lý". Họ cho rằng đảng Dân chủ "thật ngớ ngẩn" khi đang ăn mừng vì giành lại những cử tri "đáng lẽ phải có" từ khi ông Biden còn tranh cử.
Tại Georgia và Pennsylvania, chiến dịch của cựu tổng thống đang tăng cường vận động, mở văn phòng mới và đẩy mạnh tiếp cận cử tri. Họ muốn nhắm đến các nhóm cử tri "có thể thuyết phục được", những người không ủng hộ hẳn đảng nào và hiện chưa quyết định sẽ bầu cho ai.
Chiến dịch của bà Harris đã xây dựng đội ngũ 1.600 nhân viên và 300 văn phòng tại các bang chiến trường. Nhóm của bà tin rằng điều này sẽ giúp tạo ra sự khác biệt.
"Chúng tôi có thành tích chiến thắng trong các cuộc đua sít sao ở những bang chiến trường, trong đó có Pennsylvania và Georgia. Thành tích của chúng tôi tốt hơn đội MAGA", Dan Kanninen, giám đốc chiến dịch của bà Harris tại các bang chiến trường, nói, nhắc đến khẩu hiệu "Khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại" của Trump.
Kanninen dự đoán cuộc bầu cử tại các bang chiến trường năm nay sẽ căng thẳng hơn, nhưng lạc quan rằng "chúng tôi có nhiều con đường hơn họ".
Trường hợp ứng viên đảng Dân chủ (màu xanh) giành chiến thắng hai bang chiến trường Pennsylvania và Georgia, cùng các bang ủng hộ truyền thống. Đồ họa: Washington Post
Rachel Reisner, giám đốc truyền thông của chiến dịch Trump tại các bang chiến trường, nói rằng người dân Georgia và Pennsylvania mong đợi Trump trở lại. "Bởi họ muốn có tiền lương không phải ở mức chỉ đủ trả các hóa đơn, biên giới đảm bảo và khu phố an toàn", Reisner nói.
Ông Trump cùng phó tướng JD Vance gần đây đã có các chuyến vận động tại Pennsylvania, tìm cách lôi kéo cử tri khi cuộc đua vào Nhà Trắng bước vào 2 tháng cuối. Cả hai đều tập trung tấn công hồ sơ của chính quyền Biden - Harris về kinh tế và biên giới, hai vấn đề được cho là ưu tiên hàng đầu đối với cử tri.
Khảo sát ở Pennsylvania cho thấy bà Harris và ông Trump đang cạnh tranh sít sao. Bà Harris đang dẫn trước chưa tới 2%, theo tổng hợp khảo sát của FiveThirtyEight. Hai ứng viên cũng cạnh tranh gay gắt ở Georgia, song một số cuộc thăm dò gần đây cho thấy bà Harris đang có động lực tốt hơn tại bang này.
Tuy nhiên, nhóm của ông Trump lạc quan về cơ hội chiến thắng.
"Ở Pennsylvania và Georgia, trung bình các cuộc thăm dò cho thấy Tổng thống Trump dẫn trước ở cả hai nơi. Trên thực tế, chúng tôi cảm nhận được động lực mạnh mẽ đang hình thành cho chặng cuối. Khi đảng Cộng hòa đoàn kết ủng hộ Trump và liên minh ngày càng mở rộng với sự tham gia của nhiều người từng nghiêng về đảng Dân chủ và cử tri độc lập, chúng tôi đã sẵn sàng chiến thắng ở các bang chiến trường quan trọng này", Brian Hughes, cố vấn chiến dịch của ông Trump, nói.
Thùy Lâm (Theo WSJ, Washington Post, NY Post)