Làng Krasnopillia cách thành phố Izyum không xa, từng là nơi Nga và Ukraine giao tranh ác liệt trước khi Kiev kiểm soát khu vực này vào tháng 9. Hai thi thể quân nhân Nga, mặc quân phục mùa hè, đã phân hủy đến mức không còn mùi, chỉ có thể nhận dạng qua thẻ bài quân nhân.
Mục đích của nhóm tình nguyện có tên "Black Tulip" (Tulip Đen) này là thu thập thi thể lính Nga để đổi lấy thi thể lính Ukraine. Những người lính sẽ không được tuyên bố tử trận cho đến khi tìm thấy thi thể.
Quá trình tìm kiếm rất rủi ro và nguy hiểm. Nhiều mìn chống bộ binh còn sót lại tại làng Krasnopillia, giống hầu hết các khu vực mà Ukraine tái kiểm soát. Nga đã sử dụng hệ thống rải mìn từ xa, có thể triển khai số lượng lớn từ trên không.
"Mìn được thả từ rocket, nên có thể ở bất cứ đâu, thậm chí có thể mắc vào cây và bị gió thổi", Artur, tình nguyện viên Tulip Đen, nói. Anh đang điều khiển một máy bay không người lái (UAV) để ghi lại quá trình làm nhiệm vụ.
Tulip Đen có khoảng 10 tình nguyện viên. Trưởng nhóm Oleksiy Yukov vốn là người yêu thích lĩnh vực quân sự. Trước khi chiến sự nổ ra, Yukov từng khai quật hài cốt từ thời Thế chiến II.
Tình nguyện viên Tulip Đen di chuyển thi thể binh sĩ Nga vào tháng ba. Ảnh: Guardian.
Làng Krasnopillia là khu vực quen thuộc với Yukov. Ông nhớ từng có 6 gia đình sinh sống trên con phố hiện vắng bóng người, nơi đội tìm kiếm đang làm việc. Hầu hết dân làng đã rời đi, nhưng một số người đã thiệt mạng.
Kể từ tháng 2, nhóm đã tìm thấy 311 thi thể lính Nga tại các khu vực Kiev tái kiểm soát. Ngoài Tulip Đen cũng có một số nhóm tình nguyện khác và các đơn vị Ukraine lùng sục những khu vực này và tiền tuyến để tìm kiếm thi thể.
Theo các tình nguyện viên, thi thể của hai quân nhân Nga sẽ được khám nghiệm. Sau đó họ sẽ đổi thi thể cùng những vật dụng cá nhân như tiền, thẻ căn cước, giấy tờ, lấy hai thi thể binh sĩ Ukraine.
Quá trình trao đổi diễn ra trong bí mật, tổng số thi thể đã được trao đổi không được tiếp lộ. Nguồn thạo tin của Guardian nói đã có ít nhất 20 vụ trao đổi kể từ khi chiến sự bắt đầu, được tổ chức tại biên giới hoặc tiền tuyến dưới giám sát của giới chức quân sự hai nước.
Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC) cho biết họ cũng tham gia vào một số hoạt động tìm kiếm. "Thông qua công việc này, chúng tôi đã tìm cách đưa hàng trăm binh sĩ tử trận về nhà", phát ngôn viên ICRC tại Ukraine Achille Despres nói.
Một số vật dụng cá nhân trên thi thể lính Nga được đội tình nguyện tìm thấy. Ảnh: Guardian.
Nhưng xác định danh tính các thi thể đôi khi là thách thức. Thi thể lính Nga đôi khi bị đốt cháy.
"Chúng tôi từng phát hiện 5 thi thể lính Nga cháy đen ở Lyman", Yukov nói về thành phố lực lượng Nga kiểm soát cho đến đầu tháng 10/2022. Ông cho rằng "người Nga cố tình làm vậy để che giấu tổn thất". Trong những trường hợp khác, dân địa phương phải thiêu xác do "mùi quá kinh khủng".
"Giống như Thế Chiến II vậy. Chúng tôi cũng từng tìm thấy những người lính Liên Xô, khoảng 10-15 người trong một cái hố lớn", Yukov nhớ lại công việc thời năm 2014.
Đức Trung (Theo Guardian)