Ông Trump ngày 30/3 trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố, trong bối cảnh ông đang tái tranh cử. Cáo buộc được thông qua bởi đại bồi thẩm đoàn ở New York liên quan cuộc điều tra do công tố viên quận Manhattan Alvin Bragg thực hiện. Danh sách cáo buộc cụ thể mà ông Trump đối diện trong lệnh truy tố chưa được công bố, nhưng chúng liên quan cuộc điều tra về việc ông Trump trả 130.000 USD thông qua luật sư thân tín Michael Cohen để ém nhẹm mối quan hệ cùng Stormy Daniels trong giai đoạn tranh cử tổng thống năm 2016.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy chỉ trích lệnh truy tố là hành động "vũ khí hóa hệ thống tư pháp" nhằm chống lại cựu tổng thống Trump. Trong khi đó, Elise Stefanik, một thành viên khác trong nhóm lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện, gọi diễn biến ở New York là "cuộc săn phù thủy chính trị và ngày đen tối của nước Mỹ".
Thượng nghị sĩ Florida Rick Scott nói quyết định truy tố ông Trump là "cuộc trả thù chính trị", trong khi Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz cũng chỉ trích diễn biến này là "bước leo thang thảm họa của xu hướng vũ khí hóa hệ thống tư pháp" trên chính trường Mỹ.
"Sự thù ghét của đảng Dân chủ dành cho ông Trump đúng là không có điểm dừng. Cuộc đàn áp chính trị này hoàn toàn phi lý", ông Cruz nói.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại thành phố Davenport, bang Iowa ngày 13/3. Ảnh: AFP
Thống đốc Florida Ron Desantis nói nền pháp quyền tại Mỹ đang bị đe dọa khi luật pháp được dùng để phục vụ "định kiến chính trị". Ông cũng tuyên bố bang Florida, nơi có tư dinh Mar-a-Lago của ông Trump, sẽ không hỗ trợ dẫn độ liên quan lệnh truy tố ở bang New York.
Cựu phó tổng thống Mike Pence bày tỏ phẫn nộ, nhấn mạnh quyết định này chỉ đào sâu thêm chia rẽ tại Mỹ, giữa giai đoạn xã hội đang có nhiều biến động.
Cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley, ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa, chỉ trích quyết định truy tố ông Trump "nhằm trả thù nhiều hơn là thực thi công lý". Rudy Giuliani, cựu luật sư của Trump và từng là công tố viên liên bang, lên án quyết định truy tố là "thiếu trách nhiệm và có động cơ chính trị", với động cơ thật sự là hạ bệ ông Trump.
Trong khi đó, ở phe Dân chủ, Hạ nghị sĩ Ted Lieu cho rằng quyết định truy tố đã trở thành "tiền lệ tồi tệ" trong lịch sử Mỹ, song ông lập luận quyết định này là cần thiết nếu như ông Trump thật sự phạm pháp. Jamaal Bowman, thành viên Hạ viện thuộc đảng Dân chủ, cho rằng nên cấm ông Trump tranh cử vào mọi vị trí công quyền.
Cựu tổng thống Trump khẳng định ông "hoàn toàn vô tội". "Đây là sự đàn áp chính trị và can thiệp bầu cử ở cấp độ cao nhất trong lịch sử", ông Trump cho biết và nhắc đến Tổng thống Mỹ đương nhiệm. "Tôi tin cuộc săn phù thủy này sẽ phản tác dụng một cách mạnh mẽ đối với ông Joe Biden".
Ông Trump luôn phủ nhận mối quan hệ với Daniels, cho rằng khoản tiền Cohen chi cho nữ diễn viên "chỉ là giao dịch cá nhân đơn giản" và luật sư thực hiện giao dịch phải chịu trách nhiệm nếu mắc lỗi, không phải ông. Ông khẳng định cá nhân không làm điều gì sai và cuộc điều tra thực chất để ngăn ông tái tranh cử.
Cựu tổng thống Mỹ đã cảnh báo về nguy cơ "chết chóc và phá hủy" nếu ông bị truy tố. Giới chức an ninh Mỹ được cho là đang lên kế hoạch ứng phó kịch bản người ủng hộ Trump biểu tình nếu ông bị bắt. Một số biện pháp đã được thảo luận để đảm bảo an ninh trong trường hợp ông Trump hầu tòa, như phong tỏa một số tuyến phố, điều động thêm lực lượng cảnh sát và triển khai chướng ngại vật.
Thanh Danh (Theo Reuters)