Chiều 26/3, luật sư và các bị cáo là cựu cán bộ thanh tra bào chữa về việc bao che sai phạm của SCB, giúp ngân hàng này không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, tiếp tục thực hiện đề án tái cơ cấu.
Trong phần tự bào chữa, ông Nguyễn Văn Hưng, cựu phó chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước, thừa nhận hành vi và tội danh VKS cáo buộc, song xin tòa xem xét đến bối cảnh phạm tội.
Ông Hưng là người ra quyết định thanh tra SCB, có trách nhiệm báo cáo kết quả lên NHNN và Chính phủ. Ông này bị cáo buộc vì động cơ cá nhân đã chỉ đạo Đỗ Thị Nhàn (cựu cục trưởng Thanh tra, giám sát ngân hàng II, cục II, thuộc Ngân hàng Nhà nước - Trưởng Đoàn Thanh tra) chỉnh sửa nội dung các báo cáo sai lệch với kết quả thanh tra, thể hiện không trung thực, đầy đủ về tình hình yếu kém, che giấu sai phạm của của SCB...
Những hành vi này nhằm tạo điều kiện cho SCB được tiếp tục thực hiện các phương án tái cơ cấu; dẫn đến NHNN và Chính phủ không có đủ thông tin, tài liệu để chỉ đạo xử lý các sai phạm của SCB, ngăn chặn hành vi phạm tội của bà Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và đồng phạm sử dụng tiền của SCB trái pháp luật, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng là thiệt hại 514.102 tỷ đồng.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình, ông Hưng nhiều lần nhận tổng cộng 390.000 USD từ các lãnh đạo của SCB. VKS đánh giá ông Hưng phạm tội với vai trò chủ mưu cầm đầu, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng... đề nghị HĐXX tuyên phạt mức án 14-15 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Bị cáo Nguyễn Văn Hưng tại tòa. Ảnh: Thanh Tùng
Theo ông Hưng, trong thời gian từ 2018 đến 2020, với tư cách Phó chánh thanh tra ông đã phải nhận khối lượng công việc quá lớn như: xây dựng đề án tái cơ cấu 3 ngân hàng cổ phần thương mại khác trình Chính phủ, sửa đối bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng... Ông có đề xuất ủy quyền cho một Phó chánh thanh tra khác giám sát liên quan đến thanh tra SCB nhưng không được chấp nhận "nên phải gánh vác".
"Bị cáo nhận trách nhiệm về sai phạm của mình và rất hối hận, mong tòa khoan hồng, giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo và các thành viên của đoàn thanh tra", ông Hưng nói.
Bào chữa cho bị cáo Hưng, luật sư không đồng tình với quan điểm của VKS về cáo buộc thân chủ có vai trò "chủ mưu, cầm đầu". Theo luật sư, bị cáo Hưng khai không chỉ đạo ai, cũng không ai khai được bị cáo chỉ đạo ngoài bà Nhàn. Trong khi đó, bà Nhàn bị cáo buộc về tội danh khác là Tham ô tài sản, nên việc kết luận thân chủ có vai trò "chủ mưu cầm đầu" là không hợp lý.
"Cái sai ở đây là, bị cáo Hưng là người đứng đầu của cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng, thì phải chịu trách nhiệm", luật sư nói, thêm rằng thời điểm này thân chủ phải quán xuyến quá nhiều công việc với hàng chục cuộc thanh tra. Hơn nữa, do tâm lý sắp về hưu, nên có tâm lý "chểnh mảng, không làm đến nơi đến chốn", tin tưởng vào cấp dưới.
Về việc nhận tiền, quà của SCB, luật sư cho rằng thân chủ hoàn toàn không có mối liên hệ với SCB, không gặp gỡ bàn bạc trong việc thực hiện sai phạm để nhận lợi ích.
Vì thế, luật sư cho rằng mức án VKS đề nghị đối với ông Hưng "có phần còn cao" bởi bị cáo có 5 tình tiết giảm nhẹ như: khắc phục hậu quả, thành khẩn khai báo ăn năn hối cải, có thành tích xuất sắc trong công tác, gia đình có công với cách mạng, được nhiều cán bộ NHNN ký đơn xin giảm nhẹ hình phạt... nên đề nghị HĐXX xem xét.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa: Trần Quỳnh
Trước đó, bị cáo Trần Văn Tuấn (thành viên đoàn thanh tra SCB, thanh tra viên Vụ Thanh tra giải quyết khiếu nại, tố cáo khối nội chính và kinh tế tổng hợp – Vụ II Thanh tra Chính phủ) và luật sư đã hoàn thành phần bào chữa.
Theo cáo trạng, với vai trò Tổ trưởng Tổ thanh tra số 4 (đợt một), thành viên tổ 1 (đợt 2), Tuấn đã nhận 6.000 USD và 40 triệu đồng từ SCB để không báo cáo đúng, đủ, trung thực, khách quan về các sai phạm của SCB về 18 khách hàng vay vốn tại Dự án Chợ Vải. Đồng thời, đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với nhóm 71 khách hàng địa chỉ tại 4 Nguyễn Thị Minh Khai. Bị cáo biết rõ sai phạm của 52/71 khách hàng tại 4 Nguyễn Thị Minh Khai phải chuyển cơ quan điều tra để làm rõ nhưng thống nhất ký báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra không chuyển hồ sơ sai phạm sang cơ quan chức năng xử lý.
VKS đánh giá, Tuấn thành khẩn khai báo, đã nộp lại toàn bộ số tiền vụ lợi, có nhiều thành tích xuất sắc trong quá trình công tác... đề nghị HĐXX tuyên phạt mức án 3-4 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi hành công vụ.
Bào chữa cho bị cáo Tuấn, luật sư Nguyễn Danh Huế cho rằng quá trình thực hiện nhiệm vụ, Tuấn đã báo cáo trung thực về tình trạng của các khoản vay liên quan đến chi nhánh do mình thanh tra. Bị cáo cũng có kiến nghị xử lý sai phạm liên quan đến các khoản vay này. Tuy nhiên, kết quả thanh tra này đã bị cấp trên chỉnh sửa để báo cáo không đầy đủ lên NHNN và Chính phủ.
"Cái sai của bị cáo là đồng ý ký báo cáo kết quả thanh tra đã được chỉnh sửa nên mới phải chịu trách nhiệm và đứng trước tòa hôm nay. Không có bị cáo thì tội phạm vẫn diễn ra", luật sư nói và xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hơn mức đề nghị của VKS cho thân chủ.
Tự bào chữa bổ sung, bị cáo Tuấn trình bày bản thân tuổi đã cao, có mẹ già nên mong HĐXX áp dụng mức án khoan hồng.
Ngày mai phiên tòa tiếp tục với phần bào chữa của một số bị cáo khác trong đoàn thanh tra.
Hải Duyên