Cụ thể, cha mẹ tôi có tài sản chung là một căn nhà (cha và mẹ đứng tên trên sổ đỏ), năm 2013 mẹ bị tai nạn giao thông nên qua đời (không để lại di chúc). Năm 2017 cha tôi kết hôn với mẹ kế và ở tại căn nhà đó; khi chết cha tôi cũng chỉ có tài sản là căn nhà, không có tài sản khác.
Cha mẹ có hai con là tôi (38 tuổi) và em trai (35 tuổi); ông nội, bà nội và ông ngoại đều chết trước cha mẹ; bà ngoài (92 tuổi) còn sống; cha và mẹ kế có một người con 2 tuổi.
Luật sư tư vấn
Theo điểm a khoản 1 điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015, trường hợp người mất không có di chúc thì áp dụng thừa kế theo pháp luật.
Theo điểm a khoản 1 điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Căn cứ vào các quy định nêu trên và nội dung bạn trình bày thì việc chia tài sản thừa kế trong trường hợp này được thực hiện như sau:
Giai đoạn 1: Lúc mẹ bạn mất
Vì căn nhà là tài sản chung của cha và mẹ bạn, nên tài sản của mẹ bằng 50% căn nhà, tài sản của cha bằng 50% căn nhà. Khi đó, tài sản là 50% căn nhà của mẹ sẽ được chia đều cho bạn, em trai, cha và bà ngoại; như vậy, mỗi người được hưởng 12,5% căn nhà (50%: 4).
Giai đoạn 2: Lúc cha bạn mất
Khi đó, tài sản của cha bằng 50% căn nhà cộng với 12,5% căn nhà từ thừa kế của mẹ để lại (tổng là 62,5%). Tài sản là 62,5% căn nhà của cha sẽ được chia đều cho bạn, em trai, mẹ kế, con của cha với mẹ kế; như vậy, mỗi người được hưởng 15,625% căn nhà (62.5%: 4).
Tổng kết 2 giai đoạn chia tài sản thừa kế thì tài sản mỗi người nhận được như sau:
- Bà ngoại: 12,5% căn nhà.
- Bạn: 12,5% + 15,625% = 28,125% căn nhà.
- Em trai: 12,5% + 15,625% = 28,125% căn nhà.
- Mẹ kế: 15,625% căn nhà.
- Con của ba và mẹ kế: 15,625% căn nhà.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM