OSINTtechnical, tài khoản chuyên theo dõi tình hình chiến sự Syria, tuần này công bố bản đồ dựa theo dữ liệu nguồn mở cho thấy phiến quân Syria đã kiểm soát khu vực cách căn cứ không quân Hmeymim khoảng 35 km về phía đông.
"Khu vực nằm giữa là vùng đệm tương đối tốt", biên tập viên Tyler Rogoway của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định, nhưng chỉ ra rằng tình hình tại Syria đang thay đổi rất nhanh và phiến quân ngày càng tiến gần tỉnh Latakia, nơi đặt căn cứ Hmeymim. "Có nguy cơ căn cứ này sẽ bị chia cắt khỏi những khu vực do quân đội chính phủ Syria kiểm soát.
Vị trí căn cứ Hmeymim trong vùng quân chính phủ kiểm soát. Đồ họa: OSINTtechnical
Theo Rogoway, lực lượng Nga và quân chính phủ Syria sẽ khó từ bỏ căn cứ Hmeymim, một trong những địa điểm an toàn nhất suốt hơn 10 năm nội chiến tại quốc gia Trung Đông. Tuy nhiên, lực lượng Nga ở Syria cũng đối mặt khó khăn do bị kéo căng giữa lúc phần lớn nguồn lực được dành để phục vụ xung đột tại Ukraine.
"Trực thăng và tiêm kích Nga xuất kích từ căn cứ Hmeymim đã tấn công và làm chậm đà tiến của phiến quân, song cường độ không kích không còn như trước. Chưa thấy dấu hiệu cho thấy quân tiếp viện được điều tới căn cứ hoặc khu vực lân cận", chuyên gia Mỹ cho hay.
Nga còn một căn cứ quân sự chủ chốt ở Syria là quân cảng Tartus, nằm cách sân bay Hmeymim khoảng 50 km về phía nam, được đánh giá là đang an toàn hơn nhiều.
"Tuy nhiên, phiến quân khả năng cao sẽ tung đòn tập kích tầm xa nhằm vào các địa điểm này. Sân bay Hmeymim có nguy cơ bị pháo phản lực tấn công, trong khi phương tiện bay không người lái (drone) cũng là mối đe dọa lớn", Rogoway cảnh báo.
Vị trí căn cứ Hmeymim và Tartus. Đồ họa: AP
Nga năm 2017 ký hợp đồng thuê sân bay Hmeymim và cảng Tartus trong vòng 49 năm. Quân đội Nga những năm qua đã liên tục nâng cấp căn cứ Hmeymim, xây dựng các công trình hỗ trợ cùng nhà chứa máy bay, kéo dài đường băng và mở rộng bãi đỗ.
Không quân Nga từng cho máy bay không người lái (UAV) tầm xa xuất kích từ căn cứ Hmeymim. Ngoài ra, Nga còn triển khai một khẩu đội tên lửa phòng không S-400 cùng nhiều tổ hợp tác chiến điện tử, hệ thống thu thập thông tin tình báo nhạy cảm tại đây.
Theo Rogoway, các lực lượng ủng hộ chính phủ Tổng thống Syria Bashar al-Assad như Nga và Iran "đang nỗ lực tìm phương án tốt nhất để ngăn quân chính phủ mất thêm vị trí, chuyển cục diện chiến trường sang hướng có lợi hơn cho họ".
Tuy nhiên, Iran đang gặp khó khăn về nguồn lực. Hezbollah, nhóm dân quân mạnh nhất mà Iran hậu thuẫn và từng tham chiến cùng quân chính phủ Syria, đã bị suy yếu nghiêm trọng sau hơn hai tháng giao tranh leo thang với Israel. Điều này có thể hạn chế mức độ Iran giúp đỡ Syria thông qua Hezbollah.
"Phiến quân trước mắt chưa thể đánh bại quân đội Syria và lực lượng ủng hộ chính quyền Tổng thống al-Assad. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi trong vài tuần tới nếu quân chính phủ Syria và Nga không thể phối hợp chặn đứng đà tiến của phiến quân", Rogoway nhận xét.
Tiêm kích Su-35S Nga tại căn cứ Hmeymim hồi năm 2019. Ảnh: AFP
Phiến quân Hay'et Tahrir al-Sham (HTS), tiền thân là Mặt trận al-Nusra, chi nhánh của al-Qaeda tại Syria, cùng các nhóm đồng minh ngày 29/11 mở chiến dịch tấn công Aleppo, thành phố lớn thứ hai nước này, và chiếm được nhiều khu vực lân cận.
Các nỗ lực đảo ngược tình thế của quân đội Syria cùng sự yểm trợ của không quân Nga chưa đạt tiến triển. Quân đội Syria ngày 5/12 thông báo rút khỏi Hama, thành phố lớn thứ tư nước này, sau khi phiến quân tấn công theo nhiều hướng. Phiến quân đang tiếp cận Homs, thành phố lớn thứ ba nước này.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, War Zone)