Ông Donald Trump đã thành công trở lại Nhà Trắng như ông từng tuyên bố khi rời đi vào năm 2021. Ông giành chiến thắng chóng vánh trước ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris với 312 phiếu đại cử tri và hơn 74,8 triệu phiếu phổ thông, một phần trong đó là nhóm cử tri nam giới độ tuổi 18-29.
Các cuộc thăm dò cho thấy tỷ lệ cử tri dưới 30 tuổi ủng hộ bà Harris là 54%, còn ông Trump là 46%, tăng 8 điểm phần trăm so với năm 2020. Đây được coi là kết quả của nỗ lực kéo dài nhiều năm mà ông Trump đã tiến hành để tiếp cận nhóm cử tri trẻ tuổi.
Thông qua những người có ảnh hưởng xã hội và người dẫn chương trình podcast nổi tiếng như Joe Rogan, chiến dịch của đảng Cộng hòa có thể thu hút hàng chục triệu khán giả trực tuyến trên YouTube, Instagram và TikTok.
"Mọi người có thể thấy ông ấy thực sự là ai chứ không phải thông qua mô tả của các hãng truyền thông truyền thống. Đó là chiến thắng lớn dành cho chúng tôi", Alex Bruesewitz, cố vấn chiến dịch của ông Trump phụ trách xây dựng chiến lược vận động qua podcast, nói.
Cựu tổng thống Donald Trump tại sự kiện ở Câu lạc bộ golf quốc gia Trump tại Bedminster, bang New Jersey ngày 15/8. Ảnh: AP
Trong thời gian giãn cách vì đại dịch Covid-19, thanh niên Mỹ đã chuyển sang theo dõi các chương trình podcast và những người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội để giải tỏa căng thẳng và cảm thấy bớt cô đơn, theo John Della Volpe, giám đốc khảo sát dư luận tại Viện Chính trị thuộc Trường Harvard Kennedy.
Thông qua các cuộc phỏng vấn trực tiếp phát trên X, cuộc trò chuyện trên podcast và các video TikTok hấp dẫn, họ thấy Trump "giống anh hùng hơn là nhân vật phản diện", Volpe nói.
Chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử vừa qua cũng phản ánh khả năng khai thác nỗi lo lắng ngày càng tăng của nam thanh niên Mỹ về kinh tế và địa vị xã hội, khi phụ nữ ngày càng có trình độ và cơ hội nghề nghiệp tốt hơn những thế hệ trước.
"Ông Trump rất giỏi trong việc truyền tải nỗi thất vọng đó cho những người cảm thấy họ không có quyền lực. Ông ấy nói rằng 'bạn đúng khi cảm thấy bất bình và tôi sẽ cho bạn biết chính xác lý do bạn nên tức giận'", Hasan Piker, một trong những streamer cánh tả nổi tiếng nhất trên mạng, nói.
Nỗ lực đầu tiên của ông Trump nhằm tiếp cận nền tảng podcast là vào năm 2022, 14 tháng sau khi ông rời Nhà Trắng trong hỗn loạn vì vụ bạo loạn Đồi Capitol. Thời điểm đó, ông bị hầu hết mạng truyền hình quay lưng và bị cấm hoạt động trên các mạng xã hội như X. Tuy nhiên, kênh podcast Nelk Boys đã rất vui mừng chào đón cựu tổng thống đến với chương trình Full Send của họ.
Trong cuộc phỏng vấn, ông Trump đã nói về tình bạn của ông với giám đốc điều hành công ty giải trí võ thuật hỗn hợp Mỹ UFC Dana White, than thở về giá xăng dầu tăng và khẳng định Nga sẽ không tấn công Ukraine nếu ông còn là tổng thống.
"Chúng ta trông yếu đuối, ngốc nghếch. Chúng ta giống như thể không biết mình đang làm gì. Chưa ai từng thấy nước Mỹ như hiện tại", ông Trump nói.
Người ủng hộ reo hò tại sự kiện đêm bầu cử của ông Donald Trump ở West Palm Beach, bang Florida ngày 5/11. Ảnh: AP
Cuộc phỏng vấn này chỉ là khởi đầu cho nỗ lực tăng cường hiện diện của ông Trump trong thế giới của những người có tầm ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội. Nỗ lực này càng được đẩy mạnh khi cuộc bầu cử tổng thống đến gần.
Ông chơi golf với nhà vô địch Bryson DeChambeau, nói về giá năng lượng với người dẫn chương trình podcast chuyên về tài chính cá nhân Dave Ramsey, cũng như thảo luận về tôn giáo và cần sa với nhà khoa học máy tính Lex Fridman.
John McEntee, cựu nhân viên Nhà Trắng đã thu hút 3 triệu người theo dõi trên TikTok nhờ những câu nói hài hước, cho biết việc ông Trump nắm bắt các mạng xã hội và truyền thông trực tuyến đã giúp ứng viên đảng Cộng hòa thu hút lượng khán giả khổng lồ.
"Ai thống trị phương tiện truyền thông mới nhất thường sẽ chiến thắng. Hãy nhìn những gì Trump làm với Twitter năm 2016, ông Obama làm với Facebook, cách John F. Kennedy tận dụng truyền hình và Franklin D. Roosevelt tận dụng đài phát thanh. Việc một người nổi tiếng như ông Trump tham gia nền tảng mới như TikTok là biểu tượng cho thấy ông ấy là một phần của nền văn hóa này", McEntee nói.
Ông Trump đã nhiều lần xuất hiện trên nền tảng trực tuyến với những người nổi tiếng mà con trai 18 tuổi Barron của ông gợi ý hoặc yêu thích. Trong lần xuất hiện cùng streamer 24 tuổi Adin Ross, cựu tổng thống nói rằng "con trai Barron của tôi gửi lời chào. Nó là người rất hâm mộ cậu".
Ông không chỉ hướng tới khán giả bảo thủ truyền thống. Hồi tháng 10, ông tham gia podcast Six Feet Under của Mark William Calaway, đô vật chuyên nghiệp có nghệ danh The Undertaker, với nhóm khán giả ôn hòa hơn, theo cố vấn Bruesewitz.
"Chương trình podcast đó lan truyền nhanh chóng trên tất cả các fanpage. Thông qua đó, chúng tôi đã tiếp cận được hàng chục triệu người vốn không phải là đối tượng khán giả quen thuộc", Bruesewitz nói.
Chiến dịch của ông Trump cũng nỗ lực nhắm vào nhóm cử tri nam giới trẻ tuổi bằng cách phát các thông điệp ủng hộ ông lên những tài khoản mạng xã hội có hàng chục triệu người theo dõi.
Đoạn phỏng vấn giữa tỷ phú Elon Musk và ông Trump đăng trên mạng X hồi tháng 8. Video: AFP
Eric Wilson, chiến lược gia kỹ thuật số của đảng Cộng hòa, cho biết các clip cắt từ những cuộc phỏng vấn dài trên podcast đã được lưu hành rộng rãi trên mạng xã hội.
Trong cuộc phỏng vấn với diễn viên hài Theo Von, ông Trump đã thẳng thắn chia sẻ việc anh trai Fred mắc chứng nghiện rượu đã khiến ông quyết định tránh xa rượu bia, ma túy. Một clip cắt từ cuộc phỏng vấn đã thu về 3 triệu lượt thích trên TikTok.
Chiến dịch của bà Harris đã thành lập nhóm nhân viên nhỏ để đối phó ông Trump trên TikTok và các nền tảng mạng xã hội khác. Tuy nhiên, nỗ lực này không đủ sức ngăn cản chiến dịch của phe Cộng hòa.
Chiến lược vận động trực tuyến đã nhắm vào nhóm cử tri ngoài cơ sở truyền thống của đảng Cộng hòa, nơi ông Trump nhận được ủng hộ hạn chế vào năm 2020.
"Nếu bạn trên 45 tuổi và không thích ông Trump, chiến lược đó sẽ không tạo ra nhiều tác động. Nhưng có rất nhiều cử tri trẻ tuổi lần đầu bỏ phiếu và podcast là cách hiệu quả để tiếp cận họ. Những người đó không xem đài MSNBC", Piker nói.
Jackson Moore, sinh viên 19 tuổi tại Đại học bang Iowa, đã theo dõi chiến dịch của ông Trump chủ yếu qua các video và clip trên Instagram, TikTok và YouTube. Trong khi nhiều hãng truyền thông chính thống phê phán các tuyên bố thiếu căn cứ mà ông Trump đưa ra, các video trực tuyến lại phác họa hình ảnh ông Trump ôn hòa và "thực sự quan tâm" tới vấn đề của người dân Mỹ, theo Moore.
Do đó, vào ngày bầu cử, sinh viên này đã bỏ phiếu cho ông Trump.
Thùy Lâm (Theo Washington Post, AFP, Reuters)