Tổng thống Joe Biden và người tiền nhiệm Donald Trump sẽ có cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên trong mùa bầu cử năm nay vào ngày 27/6. Sự kiện do CNN tổ chức tại trường quay ở thành phố Atlanta, bang Georgia. Ứng viên độc lập Robert F. Kennedy Jr. không tham gia do không đạt tiêu chuẩn CNN đặt ra, như về tỷ lệ ủng hộ trong kết quả thăm dò trước ngày 20/6.
Cuộc tranh luận sẽ kéo dài 90 phút, kèm hai quãng nghỉ giữa giờ dành cho quảng cáo. Các thành viên chiến dịch tranh cử của hai bên sẽ không được tiếp xúc với ứng viên trong quãng thời gian này. Ông Biden và ông Trump không được mang theo đạo cụ hay giấy có ghi chú sẵn lên bục. Họ sẽ được phát một cây bút, một tập giấy và chai nước.
Sự kiện được CNN mô tả mang tính lịch sử, bởi đây là cuộc tranh luận đầu tiên giữa một tổng thống Mỹ đương nhiệm với người tiền nhiệm. Đây còn là cuộc tranh luận đầu tiên có sự tham gia của ông Biden hoặc ông Trump kể từ năm 2020.
"Cuộc tranh luận có thể là thời khắc mang tính quyết định trong cuộc đua vào Nhà Trắng", CNN bình luận. Mùa bầu cử tổng thống Mỹ năm nay được định hình sớm hơn thường lệ, với hai ứng viên của đảng Dân chủ và Cộng hòa đều được rất nổi tiếng và không có đối thủ nào đáng gờm trong nội bộ.
Hai ứng viên đều đang chuẩn bị theo cách riêng cho cuộc đối đầu. Ông Biden dự kiến làm việc tại Trại David, bang Maryland trong vài ngày, có thể là cả tuần để vạch chiến lược tranh luận, các nguồn thạo tin nói với NBC News. Ông Trump cũng đang âm thầm chuẩn bị, củng cố lập trường chính sách và tránh có phát ngôn khoa trương quá mức.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và cựu tổng thống Donald Trump. Ảnh: AP
Tổng thống Biden được cho là đến Trại David tối 20/6 và sẽ ở lại đây ít nhất đến ngày 24/6. Hầu hết thời gian sẽ được dành để chuẩn bị cho đêm tranh luận, theo các quan chức Nhà Trắng và chiến dịch tranh cử của ông Biden.
CNN cho biết ông Biden đã tập hợp các trợ lý thân tín về Trại David. Đây là nơi ông chuẩn bị cho những sự kiện quan trọng, như soạn Thông điệp Liên bang hồi tháng 3.
Tổng thống Mỹ và nhóm trợ lý dự kiến trao đổi các chủ đề, câu hỏi từ người dẫn chương trình và cách trả lời, mô phỏng 90 phút tranh luận. Tổng thống khả năng cao được tiếp năng lượng bởi một loại nước cam đóng chai ưa thích của ông. Nhà Trắng cũng không loại trừ khả năng Tổng thống Biden sẽ di chuyển thẳng từ Trại David đến Atlanta để tham gia tranh luận.
Cựu chánh văn phòng của ông Biden, Ro Klain, đang đi đầu trong nỗ lực hỗ trợ ông chủ Nhà Trắng. Ngoài quen biết và làm việc cho ông Biden nhiều năm, Klain còn là "huấn luyện viên tranh luận" dày dạn kinh nghiệm nhất của phe Dân chủ, từng làm việc với các ứng viên đảng này trong gần như mọi cuộc bầu cử tổng thống suốt 30 năm qua.
Chiến dịch của ông Biden dự kiến nhắm đến những bình luận trước đây của ông Trump, đã được truyền thông đưa tin nhưng chưa thu hút sự chú ý của cử tri phổ thông. Danh sách những bình luận này đang được cân nhắc cẩn thận, nhưng khả năng cao sẽ gồm tuyên bố của Trump hồi tháng 12/2023 rằng ông sẽ "không độc tài, ngoại trừ trong ngày đầu tiên" nếu tái đắc cử.
Trong khi đó, ông Trump được cho là tìm đến sự hỗ trợ từ các ứng viên phó tổng thống tiềm năng, thượng nghị sĩ, chuyên gia chính trị và các đồng minh khác. Vài tuần gần đây, Trump tham gia hơn 10 cuộc gặp riêng, được chiến dịch tranh cử của ông mô tả là "thảo luận chính trị".
Chủ đề trong các cuộc gặp đa dạng, từ "mài dũa" thông điệp của ông Trump về kinh tế, vấn đề biên giới, tội phạm đến quan điểm về phá thai, chiến sự ở Trung Đông và Ukraine cũng như cách ứng phó với phán quyết "có tội" ở New York.
Ông Trump cũng dự định công kích ông Biden về cách ứng phó người nhập cư và kinh tế, các vấn đề được đánh giá là điểm yếu của ông chủ Nhà Trắng.
"Với những thiệt hại đã gây ra qua lạm phát, chính sách mở cửa biên giới và đối ngoại yếu kém, Tổng thống Biden cần phải mô phỏng tranh luận để tìm cách lý giải mớ hỗn loạn mà Mỹ đang phải đối mặt", Brian Hughes, cố vấn cấp cao của ông Trump, nói.
"Ông Trump tham gia hàng loạt cuộc phỏng vấn mỗi tuần, đứng phát biểu thời gian dài tại các sự kiện vận động, thể hiện sự bền bỉ tuyệt vời", cố vấn Jason Miller cho biết. "Ông ấy không cần trợ lý phải 'lập trình' hay sử dụng chất hóa học như ông Biden".
Ông Joe Biden (trái) và ông Donald Trump tranh luận vòng cuối trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020 tại Nashville, bang Tennessee ngày 22/10/2020. Ảnh: AFP
Cuộc tranh luận còn là cơ hội để ông Trump và ông Biden thu hút sự ủng hộ từ cử tri còn do dự, trấn an những lo ngại về tuổi tác của hai ứng viên. Ông Biden, 81 tuổi, là tổng thống Mỹ đương nhiệm cao tuổi nhất lịch sử. Trong khi đó, ông Trump bước sang tuổi 78 hôm 14/6.
Kết quả thăm dò do Reuters/Ipsos công bố tuần trước cho thấy khoảng 20% cử tri vẫn chưa lựa chọn ứng viên để bỏ phiếu. Họ đang nghiêng về phương án ứng viên độc lập hay đảng phái khác, hoặc không tham gia bỏ phiếu ngày 5/11.
Rich Liebig, 35 tuổi ở bang Pennsylvania, bỏ phiếu cho ông Biden năm 2020 nhưng giờ lại lưỡng lự bởi Tổng thống đương nhiệm đã quá già. Liebig cũng không nghiêng về ông Trump do cựu tổng thống vướng nhiều bê bối pháp lý và không thích "sự ồn ào" quanh ứng viên Cộng hòa.
Liebig, vừa mất việc, định theo dõi tranh luận để nghe thông điệp của ông Biden về kinh tế. "Ông ấy sẽ làm gì để giải quyết lạm phát nếu đắc cử nhiệm kỳ hai?", Liebig đặt câu hỏi, thêm rằng anh còn muốn xem sức mạnh của Tổng thống. "Ông Biden phải thể hiện rằng mình có thể đương đầu ông Trump một lần nữa".
Hai ứng viên tổng thống đã nhất trí các quy tắc cho cuộc tranh luận. CNN ngày 20/6 tổ chức tung đồng xu để xác định vị trí bục phát biểu và ứng viên phát biểu cuối. Chiến dịch tranh cử của ông Biden thắng và chọn bục phát biểu bên phải, đồng nghĩa ông Trump sẽ là người kết thúc buổi tranh luận.
Như Tâm (Theo CNN, AFP, NBC News)