Lực lượng vũ trang Sudan (SAF) thông báo thực thi lệnh ngừng bắn kéo dài 72h bắt đầu từ 0h ngày 25/4, cho biết Mỹ và Arab Saudi đã đóng vai trò trung gian trong nỗ lực này.
Nhóm bán quân sự Lực lượng Hỗ trợ nhanh (RSF) xác nhận đã đồng ý đình chỉ giao tranh nhằm thúc đẩy nỗ lực nhân đạo. "Chúng tôi khẳng định cam kết duy trì lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong giai đoạn này", RSF ra thông cáo cho hay.
Khói bốc lên từ một tòa nhà ở thành phố Khartoum hôm 23/4. Ảnh: AFP
Ngoại trưởng Mỹ Antoni Blinken cho biết thỏa thuận đạt được sau hai ngày đàm phán căng thẳng, do các phe phái xung đột không tuân thủ những nỗ lực ngừng bắn trước đó. "Mỹ kêu gọi SAF và RSF tuân thủ đầy đủ cam kết", ông nói và thêm rằng Washington sẽ phối hợp với các tổ chức dân sự ở Sudan, cũng như những quốc gia trong khu vực và quốc tế để hướng tới chấm dứt giao tranh về lâu dài.
Trước khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, nhiều đợt không kích và giao tranh dữ dội đã làm rung chuyển Omdurman, một trong ba thành phố giáp thủ đô Khartoum. Các nhân chứng nói rằng đụng độ cũng nổ ra ở Khartoum vào tối 24/4, tạo ra những cột khói bao phủ khu vực quanh sân bay quốc tế ở trung tâm thành phố và gần trụ sở quân đội Sudan.
Sudan nằm ở khu vực đông bắc châu Phi, giáp với Biển Đỏ, có dân số gần 48 triệu người. Đây là vùng đất giàu tài nguyên thiên nhiên nằm giữa khu vực Hạ Sahara và Trung Đông, nhưng các cuộc xung đột liên miên khiến Sudan không thể phát triển về kinh tế.
Vị trí Sudan. Đồ họa: Britannica
Khi Nam Sudan tách khỏi Sudan để thành một quốc gia độc lập vào năm 2011, Sudan mất đi nguồn thu khổng lồ từ dầu mỏ vốn chiếm hơn 95% giá trị xuất khẩu của nước này. Cú sốc đó đã gây ra lạm phát phi mã, kết hợp với giá nhiên liệu tăng đã châm ngòi làn sóng biểu tình bạo lực năm 2013.
Khủng hoảng kinh tế ngày càng trầm trọng thúc đẩy quân đội Sudan hồi tháng 4/2019 đảo chính lật đổ tổng thống Omar al-Bashir, người nắm quyền lãnh đạo đất nước từ năm 1993 và từng nhiều lần bị phương Tây chỉ trích.
RSF, lực lượng bán quân sự được thành lập năm 2013 thuộc quyền quản lý của Cơ quan An ninh và Tình báo Quốc gia Sudan dưới thời tổng thống Bashir, đã ủng hộ quân đội trong cuộc đảo chính.
Tuy nhiên, cuộc đảo chính này vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ, buộc quân đội Sudan chấp nhận chia sẻ quyền lực với các lực lượng dân sự, thông qua mô hình Hội đồng Chủ quyền với thủ tướng tạm quyền là Abdalla Hamdok. Quân đội Sudan tiếp tục đảo chính phế truất Hamdok vào tháng 10/2021 và tướng Abdel-Fattah Burhan, tư lệnh quân đội, trở thành người quyền lực nhất nước, đứng đầu chính quyền quân sự.
Khi Burhan muốn sáp nhập RSF vào quân đội, chỉ huy lực lượng này là tướng Mohammed Hamdan Dagalo phản đối, dẫn đến mâu thuẫn gay gắt giữa hai người đàn ông quyền lực nhất Sudan. Mâu thuẫn bùng phát thành đụng độ vũ trang từ ngày 15/4, khi hai bên cáo buộc lẫn nhau nổ súng trước.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gần 430 người đã thiệt mạng và 3.700 người bị thương trong các cuộc đụng độ giữa hai phe phái, khiến tình hình nhân đạo ở quốc gia này ngày càng trở nên tồi tệ. Liên Hợp Quốc cho biết khoảng 20.000 người Sudan phải chạy trốn khỏi các khu vực giao tranh và xin tị nạn ở nước láng giềng Chad.
Vũ Anh (Theo Reuters)