Trong cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 8/11, ngoài bầu các hạ nghị sĩ, thượng nghị sĩ và thống đốc, người dân Mỹ còn bỏ phiếu về những sáng kiến, quy định, luật lệ ở các bang họ cư trú, như vấn đề hợp pháp hóa cần sa hay phá thai.
Dù nước Mỹ đã xóa bỏ chế độ nô lệ từ năm 1865, hiến pháp các bang Alabama, Oregon, Tennessee, Vermont và Louisiana vẫn có điều khoản cho phép thực hiện chế độ nô lệ như một hình thức trừng phạt tội phạm. Cử tri tại Alabama, Oregon, Tennessee và Vermont hôm 8/11 đã bỏ phiếu ủng hộ đề xuất bỏ điều khoản này trong hiến pháp bang, nhằm xóa bỏ hoàn toàn chế độ nô lệ.
Tại Louisiana, cử tri được yêu cầu chọn có hoặc không cho câu hỏi "Bạn có ủng hộ sửa đổi luật, cấm sử dụng phục dịch không tự nguyện kể cả khi nó được áp dụng cho các hình thức thực thi công lý hợp pháp?"
Edmond Jordan, thành viên nghị viện bang Louisiana, đưa ra đề xuất này với mong muốn xóa bỏ hoàn toàn chế độ nô lệ. Tuy nhiên, đề xuất không được thông qua, với 60% cử tri bỏ phiếu chống.
Nguyên nhân được cho là xuất phát từ việc Jordan nhận ra từ ngữ ông sử dụng trong đề xuất dễ gây hiểu nhầm và kêu gọi mọi người bỏ phiếu chống.
Tù nhân Louisiana thu hoạch bông ở Angola, đồn điền biến thành nhà tù bang năm 1900. Ảnh: Thư viện bang Louisiana.
Hiện tại, hiến pháp bang Louisiana quy định rằng "chế độ nô lệ và phục dịch không tự nguyện bị cấm, ngoại trừ trường hợp nó được sử dụng như hình phạt cho một tội ác". Jordan nhấn mạnh "gần như không có khác biệt giữa 'nô lệ' và 'phục dịch không tự nguyện'".
Sau khi soạn thảo đề xuất đưa vào phiếu lấy ý kiến cử tri, Jordan nhận ra rằng từ ngữ mà ông sử dụng có thể được hiểu thành "chế độ nô lệ và phục dịch không tự nguyện bị cấm, trừ trường hợp nó được áp dụng cho các hình thức thực thi công lý hợp pháp". Điều này khiến đề xuất của ông vô tình trở thành hành vi thúc đẩy chế độ nô lệ.
Tuy nhiên, khi Jordan nhận ra vấn đề, câu hỏi về đề xuất đã được đưa vào lá phiếu của bang và không thể thay đổi. Trước khi cuộc bầu cử giữa kỳ diễn ra, Jordan đã kêu gọi mọi người bỏ phiếu chống đề xuất.
Ông cam kết sẽ đưa ra văn bản từ ngữ rõ ràng hơn vào năm tới và vận động để thay đổi được thông qua, nhằm xóa bỏ hoàn toàn chế độ nô lệ.
Hiện nay, nhà tù bang Louisiana vẫn buộc phạm nhân phải làm nội thất cho các tòa nhà chính quyền, chế tạo biển báo đường bộ, chăn thả gia súc, thậm chí làm việc trong các công ty tư nhân với mức thù lao rẻ mạt, không khác gì "phục dịch không tự nguyện". Các từ nhân từ chối làm việc sẽ bị cấm gọi điện về nhà hay thân nhân tới thăm, thậm chí bị đưa vào khu biệt giam.
Hồng Hạnh (Theo CNN/Washington Post)