Artificial Intelligence Landscape Assessment (AILA)
Trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là khái niệm xa vời. AI đã và đang từng bước định hình lại cách thức các chính phủ hoạch định chính sách, doanh nghiệp đổi mới mô hình tăng trưởng, và người dân tiếp cận dịch vụ. Tại Việt Nam, AI mở ra nhiều tiềm năng - song cũng đặt ra không ít thách thức. Vấn đề không còn là "có nên sử dụng AI hay không", mà là "sử dụng như thế nào cho đúng, cho hiệu quả và công bằng".
Nhằm góp phần trả lời câu hỏi này, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) đã thực hiện Báo cáo Đánh giá nhanh về khả năng sẵn sàng ứng dụng AI trong các cơ quan Nhà nước. Đây là nghiên cứu đầu tiên đi sâu vào thực trạng năng lực, cơ hội và rào cản trong việc triển khai AI trong khu vực công tại Việt Nam.
Báo cáo phân tích vai trò của Chính phủ không chỉ với tư cách là người sử dụng AI, mà còn là nhà kiến tạo hệ sinh thái và người bảo vệ giá trị đạo đức.
Bộ công cụ AILA đánh giá theo ba trụ cột:
(1) Chính phủ là người sử dụng AI
(2) Chính phủ là người kiến tạo hệ sinh thái AI
(3) AI có đạo đức. Báo cáo sử dụng dữ liệu định lượng và định tính từ khảo sát, phỏng vấn chuyên gia, hội thảo và chỉ số quốc tế để đưa ra bức tranh toàn diện về hiện trạng, điểm mạnh, điểm yếu và khuyến nghị chiến lược cho Việt Nam.
Đây là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam cung cấp một khung đánh giá hệ thống, có thể tái sử dụng và mở rộng cho các quốc gia khác. AILA không chỉ là một báo cáo, mà là một công cụ hành động - giúp các cơ quan hoạch định chính sách, tổ chức nghiên cứu và doanh nghiệp hiểu rõ hơn về năng lực AI hiện tại, từ đó đưa ra quyết định đầu tư, xây dựng chiến lược và chính sách phù hợp.
Việt Nam đang kêu gọi đổi mới sáng tạo để chuyển dịch trong kỷ nguyên vươn mình. Với chính sách bao trùm, đầu tư chiến lược và cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm, AI có thể trở thành động lực thúc đẩy bình đẳng, nâng cao hiệu quả thể chế và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs).
Điểm mới:
Có tính hệ thống, tham mưu chính sách trên cơ sở dữ liệu, đặt con người làm trung tâm.
