Bất chấp những chỉ trích, thậm chí mạt sát từ lúc nhậm chức, Gareth Southgate đã trở thành HLV thành công nhất trong lịch sử tuyển Anh. Trước thời của ông, "Tam sư" chỉ một lần vào chung kết giải lớn khi vô địch World Cup 1966 và ba lần khác vào bán kết, gồm World Cup 1966, World Cup 1990 và Euro 1996.

Southgate đã cân bằng thành tích này kể từ khi thế chỗ Sam Allardyce năm 2016. HLV 53 tuổi lần lượt đưa Anh vào bán kết World Cup 2018, chung kết Euro 2020, tứ kết World Cup 2022 và bán kết Euro 2024. Ngoài ra, "Tam sư" còn giành vị trí thứ ba tại UEFA Nations League 2019.

Đội tuyển xứ sương mù thi đấu thiếu thuyết phục, nhưng có một thứ đã thay đổi là phản ứng của các chuyên gia.

Sau khi Anh hạ Serbia 1-0 và hòa Đan Mạch 1-1 ở hai lượt vòng bảng, các cựu danh thủ thế hệ trước đã chỉ trích đội bóng của Southgate cẩu thả, thiếu năng lượng hay thậm chí so sánh với "đống phế thải". Điều này khiến tiền đạo đội trưởng Harry Kane đáp trả bằng cách chỉ ra việc tuyển Anh, dù có rất nhiều thế hệ tài năng, không đoạt danh hiệu lớn nào kể từ World Cup 1966.

Sau đó, "Tam Sư" vẫn không cải thiện phong độ, lần lượt hòa Slovenia 0-0 ở lượt cuối vòng bảng, thắng ngược Slovakia 2-1 qua hai hiệp phụ ở vòng 1/8 rồi vượt qua Thụy Sĩ ở tứ kết trên loạt luân lưu.

Nhưng các danh thủ thế hệ trước không còn nặng lời chê đội tuyển nữa. Thậm chí, cựu hậu vệ Gary Neville còn ca ngợi các hậu bối thi đấu bản lĩnh và biết cách vượt qua những thời điểm khó khăn để vào bán kết. Nhưng ông không chắc liệu may mắn có đủ để "Tam Sư" lần đầu đăng quang hay không.

Nếu tiếp tục vượt qua Hà Lan, Anh sẽ trở thành đội thứ tư vào chung kết Euro hai kỳ liên tiếp. Những đội trước đó là Liên Xô (1960-1964), Đức (1972-1976, 1976-1980, 1992-1996) và Tây Ban Nha (2008-2012).

Đây đã là lần thứ tư tuyển Anh góp mặt tại bán kết Euro. Họ đã thua hai trận đầu trước Nam Tư năm 1968 và Đức năm 1996. Ở lần gần nhất tại Euro 2020, "Tam sư" thắng Đan Mạch, nhưng thua Italy trên loạt luân lưu ở chung kết tại Wembley.

Bên kia chiến tuyến, Hà Lan lần thứ sáu vào bán kết Euro. Trong năm lần trước, họ thua bốn trận, với ngoại lệ đến vào năm 1988, khi vô địch giải đấu cũng diễn ra trên đất Đức. Khi đó, HLV đương nhiệm Ronald Koeman là nhân tố chủ chốt của Hà Lan, với dấu ấn đậm nét nhất là việc ghi bàn giúp đội nhà loại Đức ở bán kết. Ở giải đấu này, Hà Lan cũng gặp Anh ở vòng bảng và thắng 3-1 nhờ hat-trick của Marco van Basten.

Tương tự Anh, Hà Lan gây thất vọng ở vòng bảng Euro 2024, chỉ lọt vào vòng loại trực tiếp với tư cách là một trong bốn đội đứng thứ ba có thành tích tốt nhất. Nhưng đoàn quân dưới trướng Koeman lấy lại hình ảnh "cơn lốc màu da cam" mạnh mẽ truyền thống, khi đá áp đảo và thắng Romania 3-0 ở vòng 1/8. Tới tứ kết, Hà Lan gặp khó, thủng lưới trước, nhưng vẫn kịp ghi hai bàn trong sáu phút để thắng ngược Thổ Nhĩ Kỳ 2-1.

Trận đấu tại Signal Iduna Park, Dortmund hôm nay là lần thứ tư hai đội chạm trán nhau tại giải đấu lớn. Hà Lan thắng trận đầu với tỷ số 3-1 nhờ cú hat-trick của Marco van Basten tại Euro 1988. Trận tiếp theo có tỷ số hòa 0-0 tại World Cup 1990, rồi Anh thắng 4-1 tại Euro 1996.

Tính trên mọi đấu trường, Anh hòa chín, thua bảy và thắng sáu qua các trận gặp Hà Lan, đạt tỷ lệ thắng 27%. Trong số các đội mà "Tam sư" từng đối đầu hơn 20 lần, họ chỉ đạt tỷ lệ thắng thấp hơn trước Brazil (15%). Đội tuyển này cũng hòa bốn, thua bốn, và chỉ thắng một trong chín lần gặp Hà Lan gần nhất, với ngoại lệ là chiến thắng 1-0 ở trận giao hữu tại Amsterdam vào tháng 3/2018.

Siêu máy tính Opta dự đoán trận đấu cân bằng, với Anh có 37,8% cơ hội thắng trong 90 phút - so với 31,6% của Hà Lan. Kết quả hòa, khiến Anh lần thứ ba liên tiếp phải bước vào hiệp phụ, được dự đoán ở mức 30,6%.

Hồng Duy