Vòng loại thứ ba World Cup - khu vực châu Á mới qua hơn nửa chặng đường, nhưng số phận của Việt Nam đã được xác định là... phải đợi thêm ít nhất bốn năm nữa, ở vòng loại World Cup 2026 với triển vọng sáng sủa hơn nhờ sự gia tăng số lượng suất tham gia. Đó không phải là một khoảng thời gian quá dài, nên nếu đang ở lưng chừng cuộc chinh phục đỉnh cao, thầy trò HLV Park phải giữ vững vị trí của mình, chuẩn bị tâm thế cho hành trình mới. Đó là ý nghĩa đầu tiên của AFF Cup 2020, đặc biệt là bối cảnh hiện tại.
HLV Park và các học trò đang chịu sức ép lớn, trước thềm AFF Cup 2020. Ảnh: Lâm Thỏa
Khác với chín đội tuyển còn lại của AFF Cup 2020, Việt Nam vẫn đang thi đấu tại vòng loại World Cup. Quỹ thời gian hầu như không có nhiều để HLV Park thay đổi nhân sự trong bối cảnh mà áp lực tìm điểm số đầu tiên tại vòng loại còn đó. Nếu trong một hoàn cảnh khác, ông có thể sử dụng nhiều cầu thủ trẻ cho một hoặc hai trận đấu với các đối thủ yếu ở vòng bảng AFF Cup, nhưng lúc này, ông phải tận dụng các trận đấu nhẹ nhàng hiếm hoi ấy cho các cầu thủ ít được ra sân lấy cảm giác. AFF Cup sẽ không phải là một khoảng lùi lại, nghỉ ngơi, mà là cơ hội để nạp năng lượng mới cho một đội tuyển vốn không có thời gian để làm mới con người.
Đặt AFF Cup bên cạnh vòng loại World Cup, đương nhiên là không có gì nhiều để so sánh. Dù có đến năm đội bóng khác nhau từng vô địch giải đấu số một Đông Nam Á nhưng chỉ Thái Lan và Việt Nam vào đến vòng loại cuối cùng. Cho dù trong tương lai, số suất dự World Cup của châu Á có tăng lên gấp đôi, nhiều khả năng cơ cấu thi đấu vòng loại cũng không có gì thay đổi. Điều đó có nghĩa, cơ hội dự World Cup của các đại diện Đông Nam Á vẫn vô cùng nhỏ bé. Họ vẫn phải vượt qua được vòng loại thứ hai trước khi nghĩ đến tiếp cận tấm vé dự ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.
Do đó, AFF Cup vẫn có giá trị riêng, cũng không hề bé nhỏ so với tầm vóc của vòng loại World Cup. Thái Lan và Việt Nam chính là những nhà vô địch AFF Cup trong ba giải gần nhất, cũng như các danh hiệu ở sân chơi SEA Games dành cho đội U23. Điều này tương ứng đến thành tích ở vòng loại World Cup. Nói cách khác, trước khi nghĩ đến chuyện đi xa hơn thì nhất định phải là số một tại khu vực. Càng thể hiện được sự thống trị ở Đông Nam Á, càng có cơ sở để nghĩ đến mục tiêu lớn hơn.
Với thầy trò HLV Park lúc này, bảo vệ danh hiệu tại AFF Cup, còn hơn cả một nhiệm vụ. Vô địch AFF Cup sẽ là một cú doping tinh thần. Gần tròn hai năm qua, các học trò của thầy Park đã ở trong tình trạng cố gắng liên tục. Những quyền lợi mà thường họ sẽ nhận được mỗi khi lên tuyển, đều không xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Những thất bại liên tiếp ở vòng loại thứ ba không chỉ làm cầu thủ thất vọng, mà còn khiến cho các khoản tiền thưởng, thu nhập phát sinh, cũng khó mà tiếp cận với họ. Vô địch AFF Cup vì vậy sẽ giải quyết được nhiều thứ. Niềm vui, niềm tin, thu nhập... sẽ đến, sự căng cứng và áp lực được cởi bỏ, tạo ra một trạng thái hoàn toàn khác cho phần còn lại của hành trình vòng loại World Cup.
Vô địch AFF Cup không có nghĩa là sẽ biến một đội bóng tầm trung trở thành đối thủ có khả năng cạnh tranh nhóm đầu châu Á. Singapore từng ba lần vô địch giải đấu này nhưng hầu như chẳng tiến lên một chút nào về trình độ. Hồi năm 2008, đúng một tháng sau khi vô địch AFF Cup lần đầu tiên, Việt Nam thua 1-6 trên sân Trung Quốc tại vòng loại Asian Cup 2011. Nhưng đặt trong bối cảnh hiện nay, AFF Cup trở nên quá quan trọng đối với thầy trò HLV Park. Không ai có thể tiến bộ nếu cứ liên tục thất bại. Không thể có nguồn năng lượng tích cực nào xuất hiện nếu cứ phải đối diện với nỗi bất lực trong quá trình vượt qua chính bản thân.
Cuối cùng là ở khía cạnh chuyên môn. Đội bóng trong tay HLV Park còn khá trẻ và đã được chơi bóng cùng nhau suốt ba năm qua. Về lý thuyết, đây là giai đoạn đỉnh cao của đội bóng này. Ba năm trước, đội tuyển còn phải cậy nhờ những bàn thắng của lão tướng Nguyễn Anh Đức để đăng quang, như một thời khắc chuyển giao thế hệ, thì bây giờ đã đến lúc Tiến Linh hay Công Phượng phải tiếp nhận nhiệm vụ ấy. Trong mắt các đối thủ, Việt Nam không chỉ là đội bóng số một khu vực, mà còn là tập thể khó bị đánh bại. Đối diện với những thách thức ấy, cũng là một trải nghiệm không đơn giản với các học trò thầy Park.
Song Việt