Các thành viên của Catturandi áp giải một tên tội phạm. Ảnh: Sicily24h
Những băng đảng mafia đã trở thành một phần không thể tách rời của cuộc sống trên đảo Sicily suốt nhiều thế hệ. Cuộc chiến của cảnh sát nhằm chống lại thế lực này cũng vô cùng cam go và đầy rẫy hiểm nguy, theo BBC.
Một đơn vị tinh nhuệ có nhiệm vụ truy bắt các ông trùm mafia vì thế được thành lập, với tên gọi Catturandi, nghĩa là "bắt giữ" theo tiếng Italy. Một trong những thành viên của Catturandi, tạm gọi là IMD, đã kể lại cho phóng viên của BBC về thế giới chìm trong bóng tối mà ông phải sống để làm công việc của mình.
Bầy sư tử
Thời khắc duy nhất mà bạn có thể nhìn thấy bóng dáng một thành viên của Catturandi là khi họ bắt giữ một tên mafia. Ngay cả lúc này, họ cũng đội mũ trùm đầu để giữ kín nhận dạng. Vì thế, họ được mệnh danh là những người "không có tên và không thấy mặt".
"Chúng tôi thích được gọi là 'Bầy sư tử' vì đó chính là hình ảnh đại diện cho chúng tôi: hoang dại, tự do và sẵn sàng tấn công vào bất kỳ thời điểm nào trong khu rừng này", IMD nói.
Đơn vi săn bắt mafia Catturandi có chưa đến 20 thành viên và họ phải che giấu thân phận vì lý do an toàn.
"Trước đây, chúng tôi thường nhận được các lời đe dọa từ bọn tội phạm và những chiếc đầu dê gửi trực tiếp đến tận nhà. Điều này không dễ chịu chút nào", IMD cho biết.
Vào thập niên 1990, ông từng nhận được những bức hình chụp biển số xe của mình bị gạch chéo bằng bút đỏ. Những lời đe dọa khiến một số đồng nghiệp của IMD phải rời bỏ Catturandi nhưng ông thì không. Qua nhiều năm, nguy cơ bị ám sát cũng giảm dần.
Ông và các đồng nghiệp thường phải phát triển một mối quan hệ gần gũi đến kỳ lạ với những tên tội phạm mà họ theo dõi. Họ có thể phải nghe lén, theo dấu chúng nhiều thập kỷ trước khi tiến hành bắt giữ.
"Giống như bạn đang sống chung với những người đó vậy. Bạn nghe và nắm rõ đến từng chi tiết như họ sinh con khi nào. Bạn nghe các vấn đề gia đình của họ, bạn thấy con cái họ lớn lên và cảm xúc của họ trở thành cảm xúc của bạn", IMD chia sẻ.
Trong số những người mà IMD và đồng đội nghe lén, ông ấn tượng với một tay bác sĩ ở Palermo, thủ phủ đảo Sicily. Tên này đang phải ngồi tù.
"Hắn thực sự có hiểu biết rộng. Tất cả chúng tôi đều am hiểu về văn học Italy hơn nhờ nghe lén hắn liên tục. Chúng tôi ghi lại và mua những cuốn sách mà hắn đề cập trong các bài thuyết giảng bất tận của hắn dành cho con cái. Nó giống như bạn đang nghe một chương trình truyền thanh và chúng tôi đều bị cuốn hút bởi phong cách của hắn, cách hắn tư duy và sáng tạo. Thật khó để tin rằng hắn lại là một tên tội phạm".
Những tuần sau khi hoàn thành một vụ bắt giữ có thể là thời gian khó khăn. "Bạn không thấy họ nữa. Rất khó để ứng phó với chuyện này về mặt tâm lý. Vì họ đã trở thành một phần trong cuộc sống của bạn, bạn sẽ bắt đầu thấy nhớ họ", IMD nói.
Suốt 20 năm theo ngành cảnh sát, IMD đã hỗ trợ bắt giữ gần 300 tên mafia, trong đó có Giovanni Brusca. Kẻ nổi tiếng với vụ bắt cóc và tra tấn đứa con trai 11 tuổi của một tên mafia khác vì dám phản bội hắn.
Khi biệt đội Catturandi ập vào nhà để bắt giữ một tên mafia, theo IMD, lúc này xâm lấn ông là rất nhiều cảm xúc lẫn lộn.
"Bạn muốn chất vấn hắn vô số câu hỏi như 'Tại sao ông lại giết người? Tại sao ông lại đối xử như vậy với người khác?...'"
Nhưng cơ hội trao đổi với những tên mafia là rất hạn chế và mọi cuộc nói chuyện đều không thể thỏa mãn hết các thắc mắc của IMD.
"Khi chúng tôi bắt Brusca, kẻ có biệt danh 'Con lợn', hắn khóc như một đứa trẻ. Trong khi đó, Bernardo Provenzano, ông trùm của các ông trùm mafia lại im lặng và chỉ thì thầm với tôi rằng: 'Mày không biết mày đang làm gì đâu'. Nhưng chúng tôi đã tóm được chúng. Đó mới là điều quan trọng", IMD quả quyết.
Các thành viên Catturandi bắt giữ Giovanni Brusca vào năm 1996. Ảnh: AP
Vụ án mạng chấn động
Brusca là kẻ đóng vai trò chủ chốt trong vụ án đã thôi thúc IMD gia nhập lực lượng cảnh sát. Ngày 23/5/1992, bọn mafia đặt nửa tấn thuốc nổ dưới con đường dẫn tới sân bay quốc tế ở thành phố Palermo và kích nổ, khiến thẩm phán Giovanni Falcone, người được coi là khắc tinh của mafia, thiệt mạng. Brusca chính là kẻ ấn nút kích hoạt.
"Tôi đang dự tiệc sinh nhật lần thứ 18 của bạn gái", IMD cho hay. Khi đó, ông còn là một sinh viên y khoa. "Cha của cô ấy là chỉ huy đội phản ứng nhanh thuộc Sở cảnh sát Palermo. Lúc bom nổ, máy liên lạc của tất cả cảnh sát tại bữa tiệc đều reo lên và mọi người bật khóc khi biết tin".
IMD muốn tìm hiểu điều gì đang diễn ra nhưng do con đường đến sân bay bị phong tỏa nên ông quyết định lái xe máy đến khu trung tâm của Palermo thay vì ngồi nhìn mọi người bàn luận.
Tại khu quảng trường nhỏ ở Palermo, "tôi thấy một nhóm đàn ông vừa cười đùa vui vẻ vừa ăn bánh panini", IMD kể. "Tôi tiến đến gần họ và thông báo rằng thẩm phán Falcone vừa bị sát hại. Họ nhìn tôi chằm chằm và nói 'Sao chúng tôi lại phải quan tâm đến tin quái quỷ đó'. Ngay lúc này, tôi nhận ra những gì mình muốn làm. Ngày hôm sau, tôi gia nhập lực lượng cảnh sát để bắt càng nhiều tội phạm càng tốt".
Thời đó, rất ít thanh niên ở Sicily muốn tham gia Catturandi, một phần bởi công việc quá nguy hiểm. Vì thế, đơn xin gia nhập của IMD dễ dàng được chấp nhận.
"Hầu hết mọi người bạn quen sẽ ngừng chuyện trò với bạn hoặc sẽ phỉ nhổ vào mặt bạn vì việc trở thành cảnh sát mật bị xem như một sự phản bội ghê gớm", IMD cho biết.
IMD bỏ học. Trong khi bạn bè lớp đại học cũ của ông "săn đuổi những cô gái tại các hộp đêm" thì ông theo đuổi Giovanni Brusca cùng các trùm mafia khác, ví như Salvatore "Toto" Riina, kẻ ra lệnh giết thẩm phán Falcone.
IMD và một đồng đội của ông lần theo Brusca đến Cinisi, một thị trấn nhỏ gần Palermo. "Ở đó, chúng tôi tiếp cận và làm quen với một nhóm thiếu nữ. Mục đích là để được họ giới thiệu với mọi người ở Cinisi mà không bị nghi ngờ. Tất nhiên, kế sách này đã phát huy tác dụng. Chúng tôi bắt được Brusca nhưng tôi phải cưới cô gái mà tôi quen ngay sau vụ bắt giữ", IMD cười nói.
Những buổi hẹn hò của họ không diễn ra thường xuyên. Bạn gái IMD đã giúp ông tạo ra một vỏ bọc chắc chắn.
"Thay vì đưa bạn gái, nay là vợ tôi, đến các bãi biển xinh đẹp để trao nhau những nụ hôn dưới màn trời đầy sao, tôi lại đưa cô ấy đến những nơi kinh khủng, những con đường cụt đầy rác rưởi chỉ vì tôi đang theo dõi người yêu của kẻ bị truy nã. Chúng tôi bắt đầu ôm nhau và cô ấy sẽ hỏi 'Tại sao lại ở chỗ này?'. Sau khi đưa bạn gái về nhà, tôi trở lại văn phòng và làm báo cáo", IMD nói.
Vấn đề nhức nhối
Dù không còn mạnh như cách đây 20 năm nhưng các băng đảng mafia ở Sicily vẫn là một vấn đề gây nhức nhối tại hòn đảo này.
"Chúng biết không thể giết người như trước đây nữa. Thế nên, hệ thống của chúng phát triển thành một mạng lưới lợi ích phức tạp, liên quan đến giới chính trị, tài chính và ảnh hưởng đến cả cấu trúc xã hội của Sicily", IMD nhấn mạnh.
Đối với nhiều người, đặc biệt là thiếu niên và du khách, mafia ở đảo Sicily vẫn mang hơi hướm tiểu thuyết. Trên các góc phố của Palermo, những người chủ cửa hàng rao bán áo thun in hình áp phích bộ phim Bố già, bật lửa hình khẩu súng và tượng những người đàn ông cầm súng với bộ ria mép và một tay đặt ngang trước miệng, dưới đế in dòng chữ tiếng Italy Muto sugno, nghĩa là "giữ im lặng".
Một trong các cửa hàng trên nằm cách con đường cụt Via D'Amelio chỉ một dãy nhà. Đây là nơi mafia đặt bom sát hại thẩm phán Paolo Borsellino vào ngày 19/7/1992. Ông được xem là anh hùng của Palermo vì dám đứng lên chống lại các băng đảng tội phạm có tổ chức.
"Các gian hàng ở con phố này cho thấy một nghịch lý", IMD nhận xét. "Chúng tôi muốn văn minh như phần còn lại của thế giới nhưng chúng tôi chưa bao giờ buông bỏ được niềm say mê sai trái với thế giới ngầm tội ác".
Hồng Vân