Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) của Liên Hợp Quốc ở The Hague (La Haye), Hà Lan, hôm qua thông báo tòa có thẩm quyền xét xử vụ kiện của Philippines đối với "đường lưỡi bò" Trung Quốc đưa ra trên Biển Đông.
Philippines nhấn mạnh cần sử dụng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, cả Manila và Bắc Kinh đều tham gia, để giải quyết bất đồng liên quan đến các bãi đá và đảo nhỏ trên Biển Đông. Tuy nhiên, Trung Quốc từ chối tham gia, cho rằng vụ kiện là về chủ quyền và PCA không đủ thẩm quyền xét xử.
"Chúng tôi sẽ không tham gia và không chấp nhận tòa án", Reuters dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân phát biểu với báo giới ở Bắc Kinh. "Các phán quyết hoặc kết quả từ tòa sẽ không ảnh hưởng đến quan điểm của Trung Quốc".
Ông Lưu còn cho rằng PCA không thể gây ảnh hưởng đến cái gọi là "quyền chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc" trên Biển Đông, những quyền của Trung Quốc "sẽ không bị xói mòn".
Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Philippines trở lại "con đường đối thoại đúng đắn" để giải quyết tranh chấp giữa hai bên trong vấn đề Biển Đông. Bắc Kinh luôn muốn tiến hành giải quyết song phương với từng bên trong tranh chấp, trái với quan điểm đa phương của các nước có liên quan.
Với tư cách thành viên thường trực có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, lập trường nêu trên của Trung Quốc có thể khiến nước này rơi vào thế khó ngoại giao nếu tòa án phán quyết Bắc Kinh vi phạm một trong những quy chế của Liên Hợp Quốc.
Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông dựa trên "đường lưỡi bò" hay "đường 9 đoạn" nước này tự đưa ra, đi vào sát bờ của các nước láng giềng như Philippines, Việt Nam. Bắc Kinh còn tìm cách hiện thực hóa yêu sách chủ quyền bằng hoạt động cải tạo và xây dựng trên một số bãi đá ở quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam.
Philippines đã đệ đơn kiện lên PCA từ tháng 1/2013, cho rằng yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông không phù hợp với UNCLOS và cần được tuyên bố là không có căn cứ. Philippines cũng khẳng định rằng một số rạn san hô và bãi cát ngầm Trung Quốc chiếm đóng không được hưởng lãnh hải hoặc làm cơ sở để tuyên bố có lãnh hải. Trung Quốc nhiều năm nay giữ quan điểm rằng tranh chấp với các nước có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông cần được giải quyết song phương và kiên quyết không tham gia vụ kiện của Philippines.
Như Tâm