Kết quả bốc thăm VCK World Cup 2022 đưa Anh, Mỹ, Iran, Xứ Wales vào bảng B. Về lý thuyết, bảng này khó đoán hơn cả, vì cả bốn đều đứng trong top 20 thứ bậc FIFA.
Tuy nhiên, nhiều tờ báo Anh như The Sun, Daily Mail và Daily Telegraph xem đó là tình thế trong mơ. Thậm chí, Daily Express còn bảo "Tam Sư" được dọn đường vào tứ kết, trong khi Daily Mirror giật tít "Yankee rất dễ xơi" để nói về khả năng cạnh trạnh của đội Mỹ.
Quan điểm đó còn thể hiện qua việc không phóng viên từ Anh nào hỏi HLV Gareth Southgate về đối phương tại họp báo trước trận đấu giữa hai đội tại Qatar. Nhưng người trong cuộc lại nghĩ khác.
Khi hai phóng viên Mỹ đặt vấn đề với Southgate, nhà cầm quân này đã cho thấy quan điểm bóng đá Anh về đối thủ có vẻ thay đổi nhanh hơn dư luận hay truyền thông nước họ. "Chúng tôi từng thắng Mỹ ở một giải đấu lớn chưa? Thực tế là chưa", Southgate nói. Ông muốn ám chỉ về kết quả chạm trán giữa hai bên – hoà tại Nam Phi 2010 và thua ở Brazil 1950.
Khi hạ Anh 1-0 cách đây 72 năm, tuyển Mỹ giữ danh hiệu "thắng sốc nhất" qua 21 kỳ World Cup. Họ gây chấn động đó khi có chưa đến 10% cơ hội thắng và bằng đội hình bán chuyên, trong đó nhân viên rửa bát đĩa Joe Gaetjens đánh đầu ghi bàn, còn thợ đào huyệt Frank Borghi bắt gôn, giúp đội nhà giữ sạch lưới.
"Chúng tôi giỏi trong việc tự đề cao mình, nhưng lại ít bằng chứng. Và vì thế, lần này chúng tôi phải chứng minh bằng thực tế, đá hết sức khi đối phương có nhiều tuyển thủ giỏi đang chơi bóng ở Anh", Southgate nói thêm, nhấn mạnh vào việc có đến 17 thành viên tuyển Mỹ đang thi đấu cấp CLB ở châu Âu, trong đó sáu người ở Ngoại hạng Anh và hai ở giải hạng Nhất.
Và thực tế tại Qatar đá chứng minh Southgate không hề xã giao khi đề cao đối thủ. Dù vào trận với tâm lý hưng phấn nhờ thắng Iran 6-2 trong trận ra quân, đội đương kim Á quân Euro, Anh chỉ lấn lướt trong 15 phút đầu. Bằng lối chơi chủ động, sẵn sàng dâng cao ép sân, Mỹ đá sòng phẳng và khiến đối thủ mạnh hơn phải hài lòng với kết quả 0-0 ở những phút cuối.
Ở Nam Phi 2010, Anh cũng chung bảng C với Mỹ, bên cạnh Algeria và Slovenia.
Hồi ấy, The Sun làm bìa đầy thâm ý. Họ giật tít "Phù! Nhẹ gánh bốc thăm World Cup" rồi xếp tên các đội theo thứ tự Anh cao nhất, ngay dưới là Algeria, còn Mỹ đứng chót.
Rồi trước trận đấu, Mỹ cũng chẳng được nhắc khi HLV Anh Fabio Capello tiếp báo giới. Không ai hỏi về đội Mỹ, cầu thủ hay HLV. Và rồi hai bên hoà nhau 1-1 trên sân, Clint Dempsey lập công cho Mỹ từ cú sút xa. Hết vòng bảng, Mỹ nhất bảng, Anh nhì và cùng vào vòng loại trực tiếp. Tại đó, cả hai đội dừng bước khi Mỹ thua Ghana 1-2, còn Anh bị Đức giã 4-1.
Thời đó, Dempsey đang chơi cho Fulham, qua năm mùa trong đó bốn mùa ghi nhiều bàn nhất đội. Ở Qatar 2022, nhân thời gian tham gia bình luận cho đài Fox Sports, Dempsey kể lại tình trạng xem nhẹ nhân tố Mỹ trong sắp xếp đội hình thời anh đá cho Fulham. "HLV lúc đó người Anh. Các cầu thủ đá chính, khi hết chấn thương là được xếp ngay vào đội hình xuất phát. Còn tôi thì không được như thế, phải qua nhiều tiêu chí trong mắt ông ấy mới được ra sân".
Còn tại World Cup 2010, Dempsey nói: "Chúng tôi bị đánh giá thấp trên báo chí nhưng đó lại là động lực để quyết tâm giành chiến thắng".
Người Anh xưa nay tự hào về vị thế và truyền thống phát triển "football". Họ khó chịu khi nghe người Mỹ dùng từ "soccer" để bàn về bóng đá. Tuy nhiên, họ chưa nhận ra rằng, người Mỹ đang "du học", đến tận nơi hoặc tại chỗ để bóng đá của họ đi lên. Trên mặt trận truyền thông, đài NBC mới đây chi 2,7 tỷ USD để gia hạn hợp đồng phát sóng English Premier League khi nhận thấy dân Mỹ ngày càng thích xem đấu trường này.
Trong khi đó, nhân tố Mỹ đã góp mặt qua vai nhà đầu tư, tại Man Utd, Liverpool, Arsenal, Fulham, Chelsea. Đội San Francisco 49ers trên giải nhà nghề MLS đang là cổ đông ở Leeds.
Ở phần chuyên môn, các cầu thủ Mỹ sang châu Âu, trong đó có Anh, để khẳng định tên tuổi và từ đó học hỏi kinh nghiệm cho sự tiến bộ cấp quốc gia về sau. Trong tuyển Mỹ hiện tại, thủ môn Matt Turner mới đầu quân cho Arsenal hè năm nay, Christian Pulisic từng giúp Chelsea vô địch Champions League và Club World Cup. Tim Ream cùng Antonee Robinson giữ vị trí neo trong hàng thủ Fulham. Đội trưởng Tyler Adams và Brenden Aaronson đang được ái mộ ở Leeds United dưới trướng HLV đồng hương Jesse Marsch. Fan Leeds thích Adams và Aaronson vì bộ đôi này góp công đưa Leeds trở lại Ngoại hạng Anh năm 2020, sau 16 năm lênh đênh.
Còn Marsch, khi tiếp xúc truyền thông Anh hồi tháng 3/2022, nhìn thẳng vào thực tế. Ông nói: "Tôi biết bóng đá Mỹ đang chịu định kiến. Người ta ghét nghe từ 'soccer' chúng tôi hay dùng. Nhưng chúng tôi đang học hỏi từ bóng đá Anh. Có lẽ nhiều người nghĩ chúng tôi chẳng tiếp thu được gì từ nơi này. Và cũng vì thế mà tôi sang châu Âu và giờ có mặt ở đây".
Và Qatar 2022 là cơ hội để Mỹ chứng tỏ sự tiến bộ, không chỉ so với Anh. Tuần trước, tiền đạo Pulisic khẳng định: "Ai hiểu sai không quan trọng. Những thập kỷ gần đây, chúng tôi chưa là cường quốc bóng đá và hiện tại chỉ muốn khẳng định chỗ đứng trên thế giới. Nếu thành công, nhiều thứ sẽ thay đổi".
World Cup 2022 mới sang lượt trận thứ hai, số phận hai đội vẫn chưa rõ ràng. Nhưng ít nhất Mỹ đã cho thấy họ vẫn bất bại trước Anh trong lịch sử giải đấu từ 1930.
Quốc Huy