Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng lúc 11h25 ngày 28/2 (23h25 giờ Hà Nội). Hai lãnh đạo sau đó tiến vào Phòng Bầu dục để đối thoại.
Tổng thống Trump nói với ông Zelensky rằng lệnh ngừng bắn "đã tương đối gần", thêm rằng thỏa thuận khoáng sản mà hai lãnh đạo chuẩn bị ký sẽ "rất công bằng". "Chúng tôi sẽ lấy đất hiếm và sử dụng cho mọi thứ cần, ví dụ trí tuệ nhân tạo (AI) và vũ khí quân sự", ông chủ Nhà Trắng nói.
Tổng thống Zelensky bày tỏ hy vọng thỏa thuận sẽ là bước tiến đối với Ukraine và muốn thảo luận về những điều Mỹ có thể làm, đồng thời kêu gọi người đồng cấp Mỹ "không thỏa hiệp" với Tổng thống Nga Vladimir Putin. "Tôi nghĩ Tổng thống Trump đứng về phía chúng tôi", lãnh đạo Ukraine nói.
Lãnh đạo Mỹ và Ukraine tranh cãi tại Nhà Trắng ngày 28/2. Video: X/EricLDaugh
"Các vị không thể đạt bất cứ thỏa thuận nào mà không có nhượng bộ. Chắc chắn ông ấy cũng sẽ phải đưa ra một số thỏa hiệp, nhưng hy vọng sẽ không lớn đến mức như nhiều người nghĩ", ông Trump đáp lời.
Tổng thống Mỹ khẳng định ủng hộ cả Nga lẫn Ukraine. "Tôi không nghiêng về phía ai, mà đứng về phía Mỹ và những điều tốt đẹp trên thế giới", ông nói.
Cuộc gặp sau đó trở nên căng thẳng, khi hai lãnh đạo bắt đầu cao giọng và chuyển sang cãi vã. "Ông không tỏ ra biết ơn chút nào, đó không phải điều lịch sự. Sẽ rất khó làm việc như thế này", Tổng thống Trump nói và cáo buộc người đồng cấp Ukraine "đang đánh cược với Thế chiến III".
Tổng thống Zelensky phản đối điều mà ông cho là "chính sách mềm mỏng" của người đồng cấp Mỹ với Tổng thống Putin. Ông cũng phản bác tuyên bố của lãnh đạo Mỹ rằng các thành phố Ukraine đã trở thành đống đổ nát sau hơn ba năm chiến sự.
Ông Trump nhấn mạnh lãnh đạo Nga muốn đạt được thỏa thuận về cuộc xung đột. "Ông đang đánh cược với Thế chiến III. Hoặc là các vị đạt được thỏa thuận với Nga, hoặc chúng tôi sẽ đứng ngoài. Nếu chúng tôi rút đi, các vị sẽ phải tự chiến đấu", Tổng thống Trump nói.
Tổng thống Ukraine tuyên bố "sẽ không có nhượng bộ về lãnh thổ".
Phó tổng thống Mỹ JD Vance, người cũng có mặt tại cuộc gặp, chỉ trích ông Zelensky "tỏ ra thiếu tôn trọng" khi tranh luận về lập trường của mình. Phát biểu của ông Vance nhận được sự đồng tình của Tổng thống Trump.
Tổng thống Zelensky dường như định nói gì đó nhưng bị ngắt lời. Lãnh đạo Ukraine rời Nhà Trắng sớm hơn dự kiến sau cuộc cãi vã nảy lửa.
Reuters dẫn lời quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết buổi họp báo chung sau cuộc họp giữa hai lãnh đạo đã bị hủy. Tổng thống Trump và ông Zelensky cũng không ký thỏa thuận khoáng sản.
"Tổng thống chưa loại trừ khả năng đạt thỏa thuận, nhưng chỉ sau khi Ukraine sẵn sàng đối thoại mang tính xây dựng. Vấn đề có kịp tổ chức họp báo khi ông Zelensky còn ở Mỹ hay không sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào phía Ukraine", người này cho hay.
Tổng thống Zelensky (trái) và ông Trump tranh cãi tại Nhà Trắng ngày 28/2. Ảnh: Reuters
Trên đường rời khỏi Phòng Bầu dục sau cuộc gặp, ông Trump được hỏi liệu Mỹ có ký thỏa thuận khoáng sản với Ukraine nữa hay không. "Hãy chờ xem", ông đáp lời.
Trong thông điệp đăng trên mạng xã hội Truth Social sau đó, Tổng thống Trump đã chỉ trích mạnh mẽ người đồng cấp Ukraine.
"Tôi hiểu rằng Tổng thống Zelensky chưa sẵn sàng cho hòa bình nếu có sự tham gia của Mỹ, vì ông ấy cảm thấy sự có mặt của Mỹ sẽ giúp mình sở hữu lợi thế lớn trên bàn đàm phán. Tôi không muốn lợi thế, tôi muốn hòa bình. Ông ấy đã thiếu tôn trọng nước Mỹ ngay tại Phòng Bầu dục đáng kính. Lãnh đạo Ukraine có thể quay trở lại khi đã sẵn sàng cho hòa bình", ông Trump cho hay.
Trước khi đến Nhà Trắng, ông Zelensky đã gặp nhóm thượng nghị sĩ Lindsey Graham, Chris Coons và Amy Klobuchar tại Đồi Capitol. "Cuộc gặp lưỡng đảng tốt đẹp trước khi Tổng thống Zelensky tới Nhà Trắng. Chúng tôi ủng hộ Ukraine", bà Klobuchar viết trên mạng xã hội khi đăng ảnh chụp cùng ông Zelensky và các thượng nghị sĩ.
Lần gần nhất ông Trump và ông Zelensky gặp nhau là tại thủ đô Paris của Pháp hồi tháng 12/2024, khi Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Ukraine tham dự lễ khánh thành lại Nhà thờ Đức Bà. Đây cũng là lần thứ 5 ông Zelensky tới Nhà Trắng.
Tổng thống Trump (trái) và người đồng cấp Zelensky tại Nhà Trắng ngày 28/2. Ảnh: Reuters
Ông chủ Nhà Trắng từng bày tỏ lạc quan rằng cuộc gặp với Tổng thống Zelensky sẽ diễn ra "tốt đẹp và hòa hợp", đánh giá thỏa thuận khoáng sản sắp ký với người đồng cấp Zelensky sẽ "rất tuyệt vời" cho Ukraine.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal ngày 26/2 cho biết Kiev và Washington đã chốt dự thảo thỏa thuận khoáng sản, trong khi Tổng thống Zelensky nói đây là thỏa thuận sơ bộ nhưng "có thể là thành công lớn".
Dự thảo có tên "Thỏa thuận Thiết lập quy tắc và điều kiện của Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine", trong đó nêu rõ Ukraine sẽ đóng góp 50% doanh thu từ cấp phép khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng có liên quan vào quỹ do hai nước cùng quản lý. Khoản đóng góp chung của Washington và Kiev sẽ được đầu tư cho quá trình tái thiết đất nước, nền kinh tế và an ninh của Ukraine.
Tuy nhiên, ông Shmyhal nhấn mạnh thỏa thuận có liên quan trực tiếp đến các đảm bảo an ninh dành cho Ukraine, khẳng định cả Tổng thống Zelensky và chính quyền Ukraine sẽ không xem xét thỏa thuận nếu thiếu chúng.
Mỹ đang đóng vai trò tích cực trong giải quyết xung đột Nga - Ukraine, khi chiến sự đã bước sang năm thứ tư. Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích các khoản viện trợ hàng tỷ USD của Mỹ dành cho Ukraine. Tổng thống Mỹ hôm 18/2 còn cho rằng Ukraine đã "bắt đầu cuộc chiến", đảo ngược lập trường lâu nay của phương Tây rằng Moskva là bên khơi mào.
Phạm Giang - Ngọc Ánh (Theo Reuters, Interfax-Ukraine)