Bưởi Diễn xuất xứ từ các phường Phú Diễn, Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm. 3 năm nay, giống bưởi này được chính quyền xã Nam Phương Tiến, huyện Chương Mỹ, Hà Nội, tổ chức trồng hữu cơ, với 19 hộ dân và 150 ha đất vườn. Tuy nhiên, năm nay chỉ có 5 hộ với 2,5 ha vườn đạt chuẩn.

Bưởi Diễn hữu cơ không dùng phân, thuốc hóa học, chỉ dùng phân ủ hữu cơ, sử dụng nấm đối kháng để phòng trừ các nấm gây hại...

Gia đình ông Nguyễn Văn Oánh, 70 tuổi, ở thôn Núi Bé, là một trong 5 hộ dân đang trồng 350 gốc bưởi hữu cơ trên diện tích hơn 3.000 m2. Hầu hết bưởi ở vườn trồng từ năm 2006, khi huyện Chương Mỹ có chính sách chuyển đổi đất canh tác thiếu nước tưới sang trồng cây ăn quả.

Cây bưởi sau 5 năm bắt đầu cho trái và phải thêm 3 năm nữa quả mới bắt đầu ngọt. "Tuy nhiên, 14 năm qua gia đình tôi chỉ trồng theo hình thức giữ đất, năng suất thấp và quả không đạt chất lượng", ông Oánh kể.

Hai năm gần đây, sau nhiều lần tập huấn từ các chuyên gia, hướng đến mô hình trồng hữu cơ, ông Oánh mang đất, nước đi xét nghiệm, do đáp ứng tiêu chí nên vườn bưởi được cấp phép. Bưởi sinh trưởng tốt, tỷ lệ đậu hoa quả cao, từ 120 đến 150 quả mỗi cây.

Mỗi tuần một lần, chủ vườn dọn vệ sinh lồng bẫy ruồi vàng. Những chiếc bẫy đen đặc ruồi, côn trùng có hại cho cây. Khi thực hiện mô hình này, các hộ dân được hỗ trợ hệ thống tưới tiêu tự động, các loại phân, thuốc phòng bệnh.

Ông Oánh bón phân vi sinh cho cây bưởi Tân Lạc để lấy hoa thụ phấn chéo cho bưởi Diễn. Quanh vườn có 4 bể ủ phân vi sinh (ngô và đậu tương ủ 2 tháng) để bón cho cây.

Hoa của bưởi Diễn bình thường chỉ đậu quả được 40%, khi vào mùa phải dùng hoa bưởi giống khác thụ phấn mới đạt được tỷ lệ đậu quả cao. "Tháng 2 cây ra hoa, tôi sẽ để phần đất dưới gốc cây khô hạn, sau khi lá rụng một phần thì bón phân vi sinh quanh gốc, rồi đưa nước vào tưới là mấy ngày sau hoa chen chúc mọc ra cùng chồi non. Bưởi trồng 10 tháng mới cho thu hoạch một lần", ông Oánh nói.

Từ 10 ngày nay, chủ vườn thu hoạch những quả bưởi căng mọng, vàng óng để trả đơn cho khách hàng. Trước ngày thu hoạch, người dân sẽ không tưới nước và không hái khi trời mưa để giữ lượng đường trong quả.

Bưởi vừa hái xuống sẽ được rửa sạch bằng nước vôi trong và để khô. Cách này giúp quả bưởi bảo quản lâu hơn, tới 3-4 tháng.

Từng trái bưởi sau đó được bọc xốp để không bị dập trong quá trình vận chuyển. Bưởi Diễn chín đúng vào dịp Tết, vỏ mỏng, tép vàng, nhiều nước và ngọt đậm đà. Đặc biệt, quả bưởi rất thơm.

Trên mỗi trái bưởi được dán mã QR để khách truy xuất nguồn gốc vùng trồng, tên hộ gia đình... Vườn bưởi của gia đình ông Oánh là hộ đầu tiên với mã số NPT/O:01.

Trước Tết một tháng, người dân trồng bưởi thường hái để tép bưởi xuống nước sẽ ngọt hơn. Bưởi chọn lọc, chia theo loại 1, 2 và 3. Loại 1 năm nay bán 16.000 đồng mỗi quả (nặng từ 600 đến 800 gram).

Do dịch kéo dài, đầu ra cho quả bưởi gặp khó khăn. Dự kiến năm nay gia đình ông Oánh thu hơn 100 triệu đồng, giảm một nửa so với năm ngoái.