"Để ngũ cốc Ukraine đến được với thị trường quốc tế, chúng tôi coi việc loại bỏ những trở ngại ngăn hàng hóa xuất khẩu của Nga là yêu cầu chính đáng", Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov tại Ankara hôm nay.
Trước đó, Nga tuyên bố sẵn sàng tạo điều kiện cho Ukraine xuất khẩu ngũ cốc và đóng góp nhiều hơn để ngăn một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, với điều kiện phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt với nước này. Các lệnh trừng phạt mà Mỹ và phương Tây áp đặt lên hệ thống tài chính của Moskva đã ngăn Nga xuất khẩu ngũ cốc và phân bón cho các đối tác.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (trái) và Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu bắt tay trong cuộc họp báo ở Ankara hôm nay. Ảnh: Reuters.
Ngoại trưởng Nga tới thủ đô Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ để đàm phán về phương thức xuất khẩu ngũ cốc Ukraine, trong bối cảnh Liên Hợp Quốc cảnh báo nguy cơ khủng hoảng lương thực toàn cầu khi khoảng 25 triệu tấn ngũ cốc của Ukraine bị mắc kẹt tại các cảng và kho chứa, do tuyến xuất khẩu qua Biển Đen bị phong tỏa. Nga và Ukraine cáo buộc nhau rải thủy lôi xung quanh các tuyến hàng hải trên Biển Đen, ngăn cản tàu hàng ra vào.
Thổ Nhĩ Kỳ sau đó đưa ra đề xuất mở một hành lang qua eo biển Bosphorus và hộ tống tàu chở ngũ cốc từ cảng biển của Ukraine xuất khẩu ra thế giới, bất chấp lo ngại về nguy cơ trúng thủy lôi.
Liên Hợp Quốc đề xuất Thổ Nhĩ Kỳ hộ tống các đoàn tàu hàng từ các cảng của Ukraine đi qua Biển Đen để đưa ngũ cốc ra thị trường thế giới. Ngoại trưởng Cavusoglu cho rằng kế hoạch của LHQ là "hợp lý" và "có thể thực hiện được", đồng thời đề nghị tổ chức cuộc họp tại Istanbul để thảo luận về chi tiết của kế hoạch.
Phát biểu tại cuộc họp báo, Ngoại trưởng Lavrov khẳng định Nga cam kết đảm bảo cho các tàu từ Ukraine qua lại an toàn.
"Chúng tôi sẵn sàng làm điều này với sự hợp tác của Thổ Nhĩ Kỳ", ông nói. "Để giải quyết vấn đề, điều cần thiết duy nhất cho tàu thuyền rời cảng Ukraine là họ rà phá thủy lôi hoặc đánh dấu các hành lang an toàn, không cần làm thêm gì nữa".
Ngoại trưởng Lavrov đồng thời nhấn mạnh các cuộc đàm phán hòa bình giữa Moskva và Kiev phải được mở lại trước khi diễn ra bất kỳ cuộc gặp nào giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Theo ông, chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine đang diễn ra theo kế hoạch và Nga sẽ hoàn thành toàn bộ mục tiêu đề ra.
Chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây đã làm gián đoạn nguồn cung lúa mì và nhiều mặt hàng khác trên thế giới, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Nga và Ukraine sản xuất 30% nguồn cung lúa mì toàn cầu. Hàng chục tàu container đang mắc kẹt tại các cảng biển Ukraine, khiến việc xuất khẩu lúa mì, dầu hướng dương và các loại thực phẩm, phân bón bị cắt đứt.
Thổ Nhĩ Kỳ tự nhận là bên hòa giải trung lập giữa hai nước láng giềng ở Biển Đen. Ankara cung cấp máy bay không người lái vũ trang cho Ukraine, nhưng từ chối tham gia lệnh trừng phạt của phương Tây với Nga.
Khu vực Biển Đen và eo biển Bosphorus. Đồ họa: Washington Post.
Huyền Lê (Theo AFP, Guardian)