Theo các chuyên gia, Việt Nam cần khoảng 10.000 - 15.000 kỹ sư vi mạch mỗi năm để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp trong và ngoài nước. Tuy nhiên, nguồn cung ứng nhân lực chất lượng cao vẫn chưa đáp ứng được. Sự chênh lệch giữa cung và cầu này đang tạo ra một áp lực lớn lên các cơ sở đào tạo và các doanh nghiệp.
Hiện, Việt Nam có gần 300 trường đại học và cao đẳng, trong đó khoảng 35 trường có chương trình đào tạo hoặc chuyển đổi từ những nhóm ngành nghề liên quan đến bán dẫn và vi mạch.
Trong khi đó, theo chuyên gia từ trường Đại học Phenikaa, số lượng giảng viên có chuyên môn cao trong lĩnh vực này chưa nhiều, chủ yếu được huy động từ các chuyên ngành STEM khác như Công nghệ thông tin, Điện - Điện tử, Kỹ thuật ô tô... cùng tham gia đào tạo. Việc thực hành thực nghiệm chuyên sâu, các công nghệ chế tạo cũng chưa có sẵn.
"Sự khác biệt giữa kiến thức lý thuyết tại trường và yêu cầu thực tế tại doanh nghiệp cũng là một rào cản lớn", vị chuyên gia nói thêm.
Chi phí để đầu tư vào trang thiết bị và cơ sở vật chất để đáp ứng nhu cầu đào tạo công nghệ là thách thức lớn đối với các cơ sở đào tạo vi mạch bán dẫn.
Trước những thách thức này, trường Đại học Phenikaa xây dựng Trung tâm Đào tạo Thiết kế vi mạch bán dẫn Phenikaa (Phenikaa Semiconductor Training Center - PSTC). Đơn vị hướng đến mang đến giải pháp toàn diện, cung cấp môi trường học tập hiện đại, chương trình đào tạo chuyên sâu và đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, góp phần giúp Việt Nam thu hẹp khoảng cách với các cường quốc công nghệ.
Không gian giảng đường tại Trung tâm Đào tạo Thiết kế vi mạch bán dẫn Phenikaa. Ảnh: PSTC
PSTC xây dựng mô hình đào tạo "học đi đôi với hành", kết hợp lý thuyết và thực hành. Trong đó, với những module thực tế như Analog IC, Digital IC, Synthesis, DFT, Physical Design... học viên thực hành 2/3 thời lượng khóa học với những bài Labs được phát triển gần với thực tế trong doanh nghiệp.
Các bạn có cơ hội tiếp cận với công nghệ thiết kế chip tiên tiến trên thế giới như công nghệ ảo hóa Chip trên Zebu5 và Zebu4, giúp tăng tốc quá trình phát triển các dòng chip phức tạp (hàng tỷ bóng bán dẫn) đến hàng nghìn lần.
PSTC có sự tham gia giảng dạy của các giảng viên có chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn của Việt Nam, chuyên gia có kinh nghiệm thực chiến tại nhiều tập đoàn lớn về vi mạch bán dẫn, trong đó có Synopsys.
Các chuyên gia của đơn vị này giảng dạy ở lĩnh vực DFT, STA, Zebu, HAPS... với chương trình, học liệu được chuyển giao trực tiếp. Điều này làm tăng thêm tính thực tiễn và cập nhật thực tế, từ đó, tăng cơ hội việc làm cho sinh viên.
Học viên tại PSTC tiếp cận với công nghệ thiết kế chip tiên tiến chuyển giao từ Synopsys. Ảnh: PSTC
PSTC đặt mục tiêu cụ thể tới năm 2030, đào tạo ra tối thiểu 8.000 kỹ sư thiết kế chip và 12.000 kỹ sư, kỹ thuật viên bậc cao có chứng chỉ quốc tế trong các nhà máy lắp ráp, đóng gói, kiểm thử. Theo đó, đơn vị cung cấp các dịch vụ: đào tạo theo nhu cầu xã hội dựa trên mô hình đào tạo trên công việc (training on jobs); thiết kế sản phẩm chip theo nhu cầu thị trường, nhằm vào các ngách sản phẩm AI thiết yếu; cung cấp các dịch vụ thiết kế chip.
PSTC xác định hướng đi dài hạn, bài bản từ đào tạo cơ bản tới chuyên sâu, mở rộng và nâng cao kỹ năng (upskill), tiếp nối là thực hành, thực tập, giải các bài toán thực tế theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp và nhu cầu xã hội.
"Mô hình này sẽ là vườn ươm tạo ra các nhân sự có năng lực của các kiến trúc sư, tổng công trình sư trong ngành, góp phần hoàn thiện tháp nhân lực Việt Nam về bán dẫn", đại diện đơn vị khẳng định.
Phenikaa hợp tác với các đối tác công, tư nhân uy tín trong nước và quốc tế để phát huy sức mạnh liên hợp trong ngành công nghiệp bán dẫn. Đơn vị đã phát triển quan hệ đối tác với các trường đại học của Mỹ như Đại học bang Michigan, Đại học bang Ariiona và nhiều doanh nghiệp.
Ông Marc Evans Knapper, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam tham quan và làm việc tại Trung tâm Đào tạo thiết kế vi mạch bán dẫn Phenikaa. Ảnh: PSTC
Trong chuyến thăm PSTC, ông Marc Evans Knapper - Đại sứ Mỹ tại Việt Nam khẳng định những mô hình này có thể mở đường cho mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn nữa giữa Mỹ và Việt Nam, giúp hai nước củng cố mối quan hệ kinh tế, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đảm bảo Việt Nam là một trung tâm quan trọng về sản xuất bán dẫn và sản phẩm công nghệ cao khác.
Nhật Lệ
Trung tâm có chức năng nghiên cứu, đào tạo trong lĩnh vực thiết kế vi mạch, bán dẫn; chuyển giao công nghệ, hợp tác quốc tế, huy động các nguồn lực, kiên kết, hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, đào tạo về thiết kế vi mạch, bán dẫn, góp phần đáp ứng nhu cầu nhân lực, thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam.
PSTC cung cấp chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng 3-12 tháng cho các mảng: thiết kế chip số, thiết kế chip tương tự và Mixed-Signal, đào tạo sản xuất, đóng gói chip và đo kiểm...