Trong cuộc phỏng vấn được công bố hôm 21/3, đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đã chia sẻ hàng loạt chi tiết khi ông gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại thủ đô Moskva hồi tuần trước. Chuyến thăm là một phần trong hoạt động ngoại giao con thoi của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm thúc đẩy chấm dứt xung đột Ukraine.
Đặc phái viên Witkoff tiết lộ rằng Tổng thống Putin đã kể về phản ứng khi nghe tin ông Trump, lúc bấy giờ là ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa, bị ám sát hụt hồi tháng 7/2024.
"Ông ấy đến nhà thờ địa phương, gặp linh mục và cầu nguyện cho Tổng thống Trump. Hai người có quan hệ bạn bè và ông Putin đã cầu nguyện cho người bạn của mình", đặc phái viên Mỹ nói, thêm rằng Tổng thống Trump "rõ ràng rất cảm động" khi được nghe kể lại câu chuyện.
Witkoff cho biết Tổng thống Putin đã đặt một họa sĩ hàng đầu Nga vẽ "chân dung tuyệt đẹp" về Tổng thống Trump và tặng bức tranh cho ông chủ Nhà Trắng.
Đặc phái viên Steve Witkoff phát biểu với báo chí tại thủ đô Washington hôm 6/3. Ảnh: Reuters
Đặc phái viên Mỹ nói rằng Tổng thống Nga cũng đặt nhiều câu hỏi về biện pháp thực hiện lệnh ngừng bắn dọc tiền tuyến dài hơn 2.000 km ở Ukraine. "Ông ấy hỏi tôi rằng 'Nga nên làm gì khi lính Ukraine bị bao vây và không muốn đầu hàng tại một khu vực nào đó. Chúng tôi có nên xóa sổ họ không? Làm thế nào để họ đầu hàng?'", Witkoff kể.
"Steve, đó chỉ là một ví dụ trong hàng chục tình huống đang diễn ra dọc biên giới, với điều kiện chiến trường khác nhau, mỗi tình huống đều cần một cuộc thảo luận riêng. Đó là những gì phải diễn ra để ngừng bắn", ông Witkoff dẫn lời Tổng thống Putin nói trong cuộc gặp.
Theo nhà ngoại giao Mỹ, một trong những vấn đề đáng chú ý nhất là sự hiện diện của lực lượng Ukraine tại tỉnh Kursk của Nga. Quân đội Nga những tuần gần đây đã tiến hành chiến dịch phản công lớn, khiến Ukraine chỉ còn kiểm soát chưa đến 10% diện tích từng giành được khi phát động tấn công Kursk hồi năm ngoái.
"Có những người đang bị bao vây ở đó và Tổng thống Trump không muốn thấy họ thiệt mạng. Đó là vấn đề quan trọng cần giải quyết", Witkoff cho hay.
Quan chức Mỹ nói rằng Tổng thống Trump muốn đàm phán lệnh ngừng bắn 30 ngày rồi mới tới thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn. "Chúng ta không còn xa mục tiêu đó nữa", ông cho hay, nhưng thừa nhận "có những điều kiện mà Nga cần" để đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột.
Sau cuộc gặp giữa ông Putin và đặc phái viên Witkoff ngày 13/3, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Tổng thống Nga "nhìn chung là thống nhất" với người đồng cấp Mỹ về vấn đề Ukraine. "Có cơ sở để lạc quan một cách thận trọng, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm", ông nói.
Tổng thống Trump và người đồng cấp Putin ngày 18/3 điện đàm trong khoảng hai giờ. Ông chủ Điện Kremlin chấp nhận đề xuất chấm dứt các cuộc tấn công vào hạ tầng năng lượng Ukraine trong 30 ngày và cam kết tiếp tục đàm phán.
Tuy nhiên, Tổng thống Nga không chấp nhận đề xuất ngừng bắn hoàn toàn do ông Trump đưa ra, nêu điều kiện rằng Kiev phải ngừng tái vũ trang quân đội và điều quân đến tiền tuyến, đồng thời phương Tây, gồm cả Mỹ và châu Âu, phải dừng viện trợ quân sự và cung cấp thông tin tình báo cho Ukraine.
Tổng thống Trump đã phản đối những điều kiện này.
Vũ Hoàng (Theo Politico, Fox News)