"Tôi sẽ chỉ gặp người Nga, gặp ông Putin sau khi chúng tôi có kế hoạch chung với ông Trump và châu Âu. Chỉ trong trường hợp này tôi mới sẵn sàng ngồi với ông Putin để thảo luận về chấm dứt xung đột", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói với báo giới hôm 14/2 tại thành phố Munich của Đức, trước thềm cuộc gặp với Phó tổng thống Mỹ JD Vance bên lề Hội nghị An ninh Munich.
Tổng thống Zelensky cuối năm 2022 ký sắc lệnh cấm đàm phán trực tiếp với Nga chừng nào Tổng thống Vladimir Putin còn tại nhiệm. Ngoại trưởng Ukraine Andrey Sibiga hôm 15/1 xác nhận lệnh cấm vẫn còn hiệu lực.
Nga chưa bình luận về tuyên bố của ông Zelensky. Hồi tháng 1, Tổng thống Putin cho biết Moskva có thể đàm phán hòa bình với Kiev, nhưng loại trừ khả năng thảo luận trực tiếp cùng ông Zelensky vì nhiệm kỳ của Tổng thống Ukraine "đã hết hạn". Nhiệm kỳ của ông Zelensky đã kết thúc vào tháng 5/2024 và chưa có cuộc bầu cử tổng thống nào được tổ chức từ đó đến nay ở Ukraine.
Hiến pháp Ukraine trao quyền cho chủ tịch quốc hội hành động nếu tổng thống không thể đảm đương công việc. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine khẳng định ông Zelensky vẫn là tổng thống hợp pháp với lý do thiết quân luật đã có hiệu lực kể từ khi cuộc xung đột nổ ra vào tháng 2/2022. Theo họ, các điều kiện thời chiến khiến không thể tổ chức bầu cử.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong chuyến thăm nhà máy điện hạt nhân Khmelnytsky ở Netishyn hôm 13/2. Ảnh: AFP
Khi được hỏi về cuộc gặp với ông Vance, ông Zelensky nói "tôn trọng quan hệ hợp tác của chúng tôi", song cảnh báo Mỹ cần phải hiện diện ở châu Âu để chống lại mối đe dọa từ Nga.
"Mọi người đều lo sợ rằng có thể không còn được Mỹ hỗ trợ. Đây là điều không tốt", Tổng thống Ukraine cho hay.
Trong cuộc phỏng vấn trước đó với Wall Street Journal, Phó Tổng thống Vance cho biết Mỹ sở hữu "đòn bẩy quân sự" để có thể sử dụng với Nga và ông ủng hộ "độc lập chủ quyền" của Ukraine.
"Ông ấy đã đưa ra tín hiệu mạnh mẽ và chúng tôi cảm kích điều đó", Tổng thống Zelensky nói.
Dù vậy, lãnh đạo Ukraine cho rằng Mỹ chưa hoàn thiện kế hoạch về cách mà Washington muốn sử dụng để kết thúc xung đột giữa Kiev và Moskva. "Tôi chưa thấy Mỹ có kế hoạch nào sẵn sàng cả", ông Zelensky cho hay.
Mong muốn của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc nhanh chóng kết thúc cuộc chiến ở Ukraine, những lời chỉ trích liên tục của ông đối với viện trợ của Washington dành cho Kiev, cũng như cuộc điện đàm dài của Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Nga hôm 12/2 làm dấy lo ngại về khả năng Ukraine sẽ bị ép phải chấp nhận hòa bình theo các điều khoản do Nga đặt ra.
Tại buổi họp báo ở Nhà Trắng hôm 12/2, Tổng thống Trump bác bỏ viễn cảnh Ukraine gia nhập NATO và ủng hộ tuyên bố từ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth rằng Ukraine khó khôi phục được đường biên giới trước năm 2014, thời điểm Nga sáp nhập bán đảo Crimea.
Tuy nhiên, ông Trump tới nay chưa tiết lộ các điều khoản cụ thể về thỏa thuận tiềm năng giữa Nga và Ukraine.
Trong cuộc điện đàm ngày 12/2, lãnh đạo Nga và Mỹ nhất trí gặp mặt, mời nhau tới thăm đất nước mình. Ông Trump nói rằng hai lãnh đạo dự kiến gặp nhau trong "tương lai không xa", có thể là tại Arab Saudi.
Phạm Giang (Theo AFP)