"Bất cứ thượng nghị sĩ Cộng hòa nào muốn giành được vị trí lãnh đạo đáng mơ ước tại Thượng viện Mỹ đều phải đồng ý với quy trình bổ nhiệm giữa hai kỳ họp", Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội X ngày 10/11, khi đảng Cộng hòa đã giành thế đa số tại Thượng viện và ông đang chuẩn bị đề cử các vị trí vào nội các mới của mình.
Các thượng nghị sĩ Cộng hòa đang ganh đua để trở thành lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, vị trí sẽ nắm quyền lực đáng kể khi Thượng viện khóa mới bắt đầu họp từ tháng 1/2025.
Theo Hiến pháp Mỹ, Thượng viện phải phê chuẩn đề cử của tổng thống đối với các vị trí cấp cao, như trong nội các và cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, điều khoản "bổ nhiệm giữa hai kỳ họp" cho phép tổng thống nhanh chóng đưa người vào vị trí đang trống mà không cần Thượng viện phê chuẩn nếu viện này đang trong thời gian không họp.
Để tránh bị Nhà Trắng "qua mặt", các thành viên Thượng viện thường áp dụng một số thủ thuật nghị viện, tổ chức các phiên họp mang tính hình thức khi thời gian giữa hai kỳ họp kéo dài. Phe Dân chủ chiếm thế thiểu số tại Thượng viện từ đầu năm sau có thể vận dụng thủ thuật này để ngăn ông Trump bổ nhiệm thành viên nội các mà không cần quốc hội phê chuẩn.
"Đôi khi việc bỏ phiếu phê chuẩn có thể mất tới hai năm hoặc lâu hơn. Đó chính là những gì họ đã làm trong nhiệm kỳ trước đó của tôi. Chúng ta không thể để điều đó xảy ra lần nữa", ông Trump giải thích về điều kiện của mình. "Các chức vụ cần có người đảm nhiệm ngay lập tức".
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump phát biểu tại Trung tâm Hội nghị West Palm Beach, bang Florida ngày 6/11. Ảnh: AFP
Ba thượng nghị sĩ đang tìm cách trở thành lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện đều ra tuyên bố thể hiện ủng hộ ở mức độ khác nhau đối với đề xuất của Tổng thống đắc cử.
"Đồng ý 100%. Tôi sẽ làm mọi thứ có thể để các đề cử của ngài được thông qua nhanh nhất có thể", thượng nghị sĩ Rick Scott, người đã được một số đồng minh của ông Trump như Elon Musk ủng hộ, cho hay.
Thượng nghị sĩ John Thune, hiện là phó lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện, bày tỏ "chúng ta phải hành động nhanh chóng và quyết đoán để những người do Tổng thống đề cử được bổ nhiệm sớm nhất có thể". "Mọi phương án đều được cân nhắc, trong đó có bổ nhiệm giữa hai kỳ họp", ông cho hay.
Thượng nghị sĩ John Cornyn tuyên bố việc các thượng nghị sĩ Dân chủ ngăn ông Trump bổ nhiệm nội các một cách nhanh chóng là không thể chấp nhận được.
"Nếu họ làm vậy, chúng tôi sẽ họp, kể cả cuối tuần, cho đến khi họ phải chấp thuận. Ngoài ra, Hiến pháp trao cho Tổng thống quyền bổ nhiệm trong thời gian giữa hai kỳ họp", ông nêu thêm.
Trong bài đăng trên mạng xã hội, ông Trump cũng kêu gọi Thượng viện dừng phê chuẩn mọi đề cử thẩm phán từ nay đến lúc ông nhậm chức vào tháng 1/2025.
"Không nên phê chuẩn bất kỳ thẩm phán nào trong khoảng thời gian này vì đảng Dân chủ đang tìm cách bổ nhiệm thẩm phán của họ, trong lúc đảng Cộng hòa chọn lãnh đạo Thượng viện. Đây là điều không thể chấp nhận", Tổng thống đắc cử cho hay.
Đảng Dân chủ đã kiểm soát Thượng viện trong suốt 4 năm nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, bổ nhiệm hàng trăm thẩm phán liên bang. Thượng viện khóa mới sẽ tuyên thệ vào đầu tháng 1.
Huyền Lê (Theo AFP, CNN)