"Tôi có nói thế không? Tôi không thể tin là mình đã nói thế", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Anh Keir Starmer tại Nhà Trắng ngày 27/2, khi được đề nghị bình luận về lời chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là "nhà độc tài không được bầu" do ông đưa ra hồi tuần trước.
Ông Trump bày tỏ lạc quan rằng cuộc gặp giữa ông với Tổng thống Zelensky tại Mỹ ngày 28/2 sẽ diễn ra "tốt đẹp và hòa hợp". "Tôi rất tôn trọng ông ấy. Chúng tôi đã cung cấp cho ông ấy rất nhiều thiết bị và nhiều tiền, nhưng họ cũng chiến đấu rất dũng cảm. Ai đó phải sử dụng các trang thiết bị và họ đã rất dũng cảm theo nghĩa này", ông nói thêm.
Tổng thống Trump tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Anh tại Nhà Trắng ngày 27/2. Ảnh: AFP
Tổng thống Mỹ cho rằng thỏa thuận khoáng sản mà ông sắp ký với người đồng cấp Zelensky sẽ "rất tuyệt vời" cho Ukraine.
"Chúng tôi sẽ tới đó để đào, đào và đào. Chúng tôi sẽ đào thật nhiều", ông Trump nói. "Người dân Mỹ sẽ được hoàn số tiền hàng trăm tỷ USD đã viện trợ để giúp Ukraine tự vệ", ông nói thêm.
Phát biểu được đưa ra trước khi lãnh đạo hai nước gặp nhau để ký thỏa thuận về khai thác khoáng sản ở Ukraine mà ông Trump thúc đẩy.
Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích các khoản viện trợ hàng tỷ USD của Mỹ dành cho Ukraine. Tổng thống Mỹ hôm 18/2 còn cho rằng Ukraine đã "bắt đầu cuộc chiến", đảo ngược lập trường lâu nay của phương Tây rằng Moskva là bên khơi mào.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal ngày 26/2 cho biết Kiev và Washington đã chốt dự thảo thỏa thuận khoáng sản, trong khi Tổng thống Zelensky nói đây là thỏa thuận sơ bộ nhưng "có thể là thành công lớn".
Dự thảo có tên "Thỏa thuận Thiết lập quy tắc và điều kiện của Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine", trong đó nêu rõ Ukraine sẽ đóng góp 50% doanh thu từ cấp phép khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng có liên quan vào quỹ do hai nước cùng quản lý. Khoản đóng góp chung của Washington và Kiev sẽ được đầu tư cho quá trình tái thiết đất nước, nền kinh tế và an ninh của Ukraine.
Tuy nhiên, ông Shmyhal nhấn mạnh thỏa thuận có liên quan trực tiếp đến các đảm bảo an ninh dành cho Ukraine, khẳng định cả Tổng thống Zelensky và chính quyền Ukraine sẽ không xem xét thỏa thuận nếu thiếu chúng.
Ukraine xếp thứ 40 trong số các quốc gia khai thác khoáng sản và sở hữu khoảng 5% trữ lượng khoáng sản của thế giới, theo Dữ liệu Khai khoáng Thế giới (WMD) 2024. Tuy nhiên, không phải tất cả tài nguyên này đã được khai thác hoặc có thể khai thác dễ dàng.
Các chuyên gia địa chất xác định có hơn 100 loại tài nguyên khoáng sản tại Ukraine, trong đó có sắt, mangan, than chì, titanium, lithium và uranium. Lithium và than chì là những nguyên liệu quan trọng cho sản xuất pin điện.
Vị trí các khu vực có khoáng sản ở Ukraine. Đồ họa: WSJ
Thùy Lâm (Theo AFP)