Những em bé sinh ra nhờ mang thai hộ trú ẩn trong một nhà trẻ dưới tầng hầm ở Kiev trong tuần này.
Dưới một cầu thang đầy bụi, trốn khỏi tiếng pháo kích gầm vang trên mặt đất ở thủ đô Kiev, Ludmila Yashenko bận rộn với 19 bé sơ sinh nằm trong cũi, lúc thì cho ăn, lúc thì thủ thỉ cưng nựng các bé. Trong bếp có máy tiệt trùng bình sữa, bỉm dự trữ. Yashenko và những bảo mẫu khác ôm các bé vào lòng, chỉnh lại yếm, trong lúc lũ trẻ mở to nhìn vào màn hình tivi đang phát đi tin tức mới nhất về chiến sự.
Các em là những trẻ sinh ra nhờ mang thai hộ, cha mẹ ruột vẫn ở nước ngoài. Do xung đột, quyền công dân cũng như người giám hộ hợp pháp của các bé chưa rõ ràng vì theo luật Ukraine, cha mẹ ruột của bé phải có mặt tại nước sở tại để xác nhận quốc tịch của con. Câu hỏi làm thế nào để tới Ukraine hay làm thế nào để đưa các bé tới nơi an toàn, vẫn còn mông lung.
Ở những nơi khác, nhiều người mang thai hộ đang mắc kẹt giữa chiến sự. Các đôi vợ chồng ở nước ngoài không biết làm thế nào để đón con về nước. Một người làm nghề kết nối cặp vợ chồng ở nước ngoài với người phụ nữ đẻ thuê ở Ukraine đã rời khỏi Kiev, mang theo hai đứa trẻ sơ sinh là con của khách hàng.
Svitlana Stetsiuk, 50 tuổi, bế một em bé sơ sinh trong tầng hầm ở Kiev.
Yashenko và các bảo mẫu khác vừa chăm sóc trẻ vừa lo lắng về chiến sự đang diễn ra ác liệt trên mặt đất.
"Đương nhiên là chúng tôi không thể bỏ rơi lũ trẻ", Yashenko, 51 tuổi, nói. Chồng và hai con trai của bà đều tham gia quân ngũ, liên tục giục bà rời khỏi Kiev.
"Họ muốn tôi đi sơ tán nhưng tôi không thể bỏ rơi đồng nghiệp, không thể bỏ lại công việc, không thể bỏ rơi những em bé này. Tôi sẽ ở lại tới khi mọi thứ trở lại bình thường".
Ukraine là một trong số ít quốc gia cung cấp dịch vụ mang thai hộ cho người nước ngoài. Một số luật sư trong ngành cho hay có khoảng 500 phụ nữ đang mang thai hộ tại Ukraine cho khách hàng nước ngoài. Nhiều đôi vợ chồng ở Mỹ, châu Âu, Nam Mỹ và Trung Quốc không thể tự sinh con đã tìm đến Ukraine. Những người ủng hộ cho rằng mang thai hộ rất an toàn và giúp đỡ nhiều cặp vợ chồng không thể tự sinh con.
Mỗi người phụ nữ mang thai hộ thường kiếm được khoảng 15.000 USD. Ukraine không cho phép các cặp vợ chồng đồng tính thuê người mang thai hộ, cũng không cho phép lựa chọn giới tính thai nhi. Hiện có 14 công ty cung cấp dịch vụ mang thai hộ tại Ukraine, trong đó BioTexCom là công ty lớn nhất đang điều hành khu chăm sóc trẻ em dưới tầng hầm ở Kiev.
Các em bé sơ sinh trong tầng hầm ở Kiev được đánh số và viết tên trên cũi.
Albert Tochylovsky, chủ sở hữu công ty, cho hay ông đã đối mặt với lựa chọn khó khăn là tiếp tục hoạt động hay chở khoảng 40 phụ nữ sắp sinh rời khỏi Ukraine giữa chiến sự. Ông cam kết sẽ chăm sóc hết mình cho những đứa trẻ sinh ra.
"Có lẽ tôi đã sai", ông nói về quyết định bám trụ. Nếu tình hình tệ hơn, ông sẽ đóng cửa nhà trẻ và cố sơ tán các bé.
Một số người cùng ngành đang mang theo các bé đi sơ tán. Svitlana Burkovsa cho hay đã đưa hai trẻ sơ sinh đi cùng tới Uzhhorod, thành phố phía tây gần biên giới Slovakia. Khách hàng của cô là hai đôi vợ chồng ở Trung Quốc.
"Các cháu đều mạnh khỏe", cô nói. "Bảo mẫu mà tôi thuê đã cùng tôi chăm sóc tốt các cháu. Tôi không còn lựa chọn nào khác là chăm sóc các bé".
Burkovsa cũng giữ liên lạc với hai phụ nữ mang thai hộ. Họ sắp tới ngày sinh nhưng mắc kẹt gần Kiev. Cô đang cố chuyển họ tới một bệnh viện phụ sản ở phía tây Ukraine trước thời gian dự sinh. Mọi dịch vụ mang thai hộ đều bị gián đoạn vì chiến sự.
Olesya, người mang thai hộ đang ở tuần thai thứ 28, tại Kiev, hôm 12/3.
Anna, một người mang thai hộ, không rời Kiev vì chồng đã tình nguyện nhập ngũ và cô muốn ở gần anh. Cô cũng đang chăm sóc cho con đẻ của hai người.
"Tôi thực sự không muốn bỏ anh ấy lại. Nhưng tôi phải cứu hai mạng sống: một em bé trong bụng và con trai 9 tuổi đang chạy loanh quanh trong căn hộ", cô nói.
Anna cho hay cha mẹ ruột của đứa trẻ mà cô mang thai hộ là người Trung Quốc. "Tôi hy vọng xung đột sớm chấm dứt vào thời điểm tôi dự sinh", cô bày tỏ.
Ania, 26 tuổi, có hai con riêng và đang mang thai hộ lần hai. Em bé mang thai hộ đầu tiên cũng không được bố mẹ đón ngay lập tức vì hạn chế Covid-19. "Tôi đúng là không gặp may", cô nói.
Cô đang mang thai đôi, 31 tuần tuổi và sống gần Lviv sau khi sơ tán khỏi Kamianske, miền trung Ukraine. Khách hàng muốn cô di chuyển tới Tây Âu nhưng cô sợ nếu làm thế sẽ bị yêu cầu đăng ký làm người giám hộ hợp pháp của đứa trẻ tại nước sở tại.
Frederic, cha ruột về mặt sinh học của hai đứa bé, cũng e ngại giống Ania. Anh và vợ là người Pháp, quốc gia mà các thỏa thuận mang thai hộ phải đối mặt nhiều rào cản pháp lý hơn.
Tháng 11 năm ngoái, khi dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ xung đột tại Ukraine, anh đã yêu cầu công ty mang thai hộ để mình liên lạc trực tiếp với Ania. Anh và vợ đã tới Ukraine, hiện sống cùng gia đình Ania ở Lviv.
"Chúng tôi cảm thấy mình đơn độc trong hành trình này", Frederic nói. Họ gặp vô số khó khăn, một trong số này là tất cả giấy tờ chứng minh vợ chồng anh là cha mẹ hợp pháp về mặt di truyền của cặp song sinh đều bị bỏ lại ở Kiev.
"Anh có biết gia đình nào lâm vào hoàn cảnh giống chúng tôi không?", Frederic hỏi.
Tại nhà trẻ dưới tầng hầm của BioTexCom tại Kiev, các em bé ngủ trong nôi được đánh số. Một bác sĩ thường xuyên tới kiểm tra. Không gian sạch sẽ, đủ ánh sáng. Chăn quấn trẻ in hình voi hồng hoặc hoa.
"Các bậc cha mẹ rất lo lắng về tình hình Ukraine", Yashenko cho hay. "Họ đang đợi cuộc xung đột này chấm dứt".
Stetsiuk kéo lại chăn cho một em bé sơ sinh.
Đôi lúc, bà cảm thấy mình đang ngủ mơ và nếu thức dậy, bà có thể thấy một nước Ukraine như thời trước xung đột.
"Đây chỉ là cơn ác mộng, tôi muốn tỉnh lại", bà nói. Người bảo mẫu cho hay tầng hầm rất an toàn và bà sẽ ở lại với các bé.
"Các cháu sẽ được chăm sóc cẩn thận, được cho ăn, được ôm ấp vỗ về", Yashenko nhắn nhủ các bậc cha mẹ. "Chúng tôi có mọi thứ mình cần".
Ảnh: NY Times