"Điều quan trọng nhất mà chúng ta cần phải hiểu là cả Ukraine và Nga phải sẵn sàng đưa ra những quyết định khó khăn nhằm chấm dứt xung đột hoặc ít nhất là tạm dừng nó theo cách thức nào đó", Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói với phóng viên hôm 10/3 khi đang trên đường đến Jeddah, Arab Saudi để hội đàm với quan chức cấp cao Ukraine.
Ông Rubio từ chối nêu phác thảo về thỏa thuận tiềm năng, nhưng nhấn mạnh sự nhượng bộ của cả hai bên sẽ đóng vai trò cốt lõi để đạt được giải pháp ngoại giao.
"Tôi nghĩ cả hai bên cần phải nhận thức rõ rằng không có giải pháp quân sự nào cho tình hình hiện nay. Nga không thể kiểm soát toàn bộ Ukraine, và rõ ràng việc đẩy lùi quân Nga để trở lại hiện trạng lãnh thổ vào năm 2014 cũng là rất khó khăn đối với Ukraine", Ngoại trưởng Mỹ nói, đề cập mốc thời gian Nga sáp nhập bán đảo Crimea và lực lượng ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine giao tranh với quân chính phủ.
Theo ông, điều quan trọng trong các cuộc đàm phán tương lai với Nga là phải xác định được Moskva sẵn sàng nhượng bộ những gì.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trả lời phóng viên trên đường tới Jeddah, Arab Saudi ngày 10/3. Ảnh: AFP
Chuyến đi Arab Saudi của Ngoại trưởng Mỹ diễn ra 10 ngày sau cuộc đấu khẩu gay gắt giữa Tổng thống Donald Trump, Phó tổng thống JD Vance với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng. Chính quyền Trump sau đó đình chỉ toàn bộ viện trợ quân sự, đồng thời ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine.
Theo Ngoại trưởng Rubio, dù đã ngừng chia sẻ tình báo, Mỹ vẫn cung cấp cho Ukraine những thông tin giúp họ ứng phó các cuộc tấn công của Nga. Ông cũng khẳng định chưa bao giờ có lời đe dọa nào về việc ngắt quyền truy cập của Ukraine vào Starlink, công ty dịch vụ Internet thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk.
Bên cạnh loạt động thái gây sức ép với Ukraine, ông Trump cũng dọa áp thêm lệnh trừng phạt với Nga. Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh Mỹ đang nỗ lực chứng minh họ vẫn có cách để buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán với Ukraine. Ông và quan chức Ukraine rất có thể sẽ thảo luận về viện trợ quân sự và Mỹ có thể khôi phục viện trợ nếu ông tin rằng Ukraine thực sự muốn hòa bình.
"Hy vọng chúng tôi sẽ có cuộc gặp tốt đẹp và có tin tốt để thông báo", ông Rubio nói.
Ukraine dự kiến nêu ra với ông Rubio kế hoạch ngừng bắn một phần, với hy vọng Mỹ khôi phục viện trợ quân sự. "Chúng tôi có đề xuất ngừng bắn trên không và trên biển. Đây là những lựa chọn dễ sắp xếp và giám sát nhất, có thể bắt đầu từ chúng", một quan chức Ukraine giấu tên nói hôm 10/3.
Ngoại trưởng Mỹ ngụ ý chính quyền Trump có thể sẽ hài lòng với đề xuất như vậy. "Tôi không nói như thế là đủ, nhưng đó là kiểu nhượng bộ bạn cần thấy để chấm dứt xung đột. Chúng ta sẽ không thể đạt được lệnh ngừng bắn và chấm dứt cuộc chiến nếu cả hai bên đều không nhượng bộ", ông cho hay.
Huyền Lê (Theo AFP, NY Times)