"Chúng tôi hiểu tầm quan trọng của mạng lưới vệ tinh trong bảo đảm liên lạc ổn định cho các lực lượng Ukraine. Lầu Năm Góc đang làm việc với các đồng minh và đối tác để xem xét mọi phương án nhằm hỗ trợ những yêu cầu do Ukraine đưa ra", Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre nói hôm 14/10 khi được hỏi về duy trì kết nối Internet qua hệ thống Starlink tại Ukraine.
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Sabrina Singh cùng ngày xác nhận cơ quan này đang giữ liên lạc với SpaceX về vấn đề Starlink, nhưng không cho biết chi tiết các cuộc thảo luận và khả năng hỗ trợ chi phí cho Ukraine trong tương lai.
"Chúng tôi thấy rõ lợi thế của các hệ thống liên lạc vệ tinh, chúng không chỉ giúp các lực lượng Ukraine trên chiến trường mà còn bảo đảm phủ sóng Internet trên khắp lãnh thổ. Mỹ cũng hiểu sự mỏng manh của những hệ thống như vậy và đang đánh giá mọi lựa chọn để duy trì năng lực này cho Ukraine", bà Singh cho hay.
Thiết bị thu tín hiệu Starlink được binh sĩ Ukraine triển khai ở tỉnh đông bắc Kharkov. Ảnh: AFP.
Hệ thống liên lạc Starlink được phát triển bởi SpaceX, công ty của tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk. Ông Musk kể từ tháng 3 kích hoạt dịch vụ băng thông rộng vệ tinh Starlink và gửi khoảng 20.000 thiết bị tới Ukraine, hỗ trợ quân đội nước này duy trì liên lạc trên chiến trường, khi mạng điện thoại di động và mạng Internet của Ukraine bị phá hủy trong xung đột.
CNN ngày 13/10 dẫn các tài liệu cho biết SpaceX đã gửi thư đến Lầu Năm Góc, thông báo không thể tiếp tục tài trợ dịch vụ Starlink cho chính phủ và quân đội Ukraine như trước, đồng thời yêu cầu Lầu Năm Góc tiếp quản tài trợ.
SpaceX tuyên bố chi phí của hoạt động viện trợ này đến nay là 80 triệu USD, dự kiến tốn hơn 120 triệu USD đến hết năm nay và gần 400 triệu USD cho 12 tháng tới. "Chúng tôi không thể viện trợ thêm thiết bị cho Ukraine, cũng như không thể duy trì hoạt động của thiết bị hiện có", bức thư có đoạn.
Theo số liệu SpaceX gửi tới Lầu Năm Góc, 85% trong số 20.000 thiết bị Starlink chuyển cho Ukraine được Anh, Mỹ, Ba Lan và các tổ chức khác tài trợ hoặc tài trợ một phần. Tuy nhiên, phần tốn kém hơn nhiều là duy trì băng thông liên tục. SpaceX nói họ đã cung cấp mức dịch vụ cao nhất cho Ukraine với chi phí 4.500 USD/tháng trên một thiết bị và chịu 70% phí dịch vụ.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh Ukraine lo ngại về lập trường của Elon Musk. Tỷ phú hôm 3/10 đăng trên Twitter đề xuất Ukraine nên nhượng bộ Nga về vấn đề bán đảo Crimea, tổ chức lại các cuộc trưng cầu sáp nhập 4 tỉnh Ukraine vào Nga dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc và Kiev đồng ý giữ tình trạng trung lập. Ông kêu gọi người dùng Twitter bình chọn về đề xuất của ông, với kết quả đa phần là phản đối.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mỉa mai đề xuất của Musk trên Twitter, trong khi Đại sứ Ukraine tại Đức Andriy Melnyk nói rằng "cút đi là phản hồi rất mang tính ngoại giao của tôi gửi đến Elon Musk".
Ngày 7/10, giới chức Ukraine thông báo các thiết bị Starlink bị mất kết nối Internet tại nhiều khu vực giao tranh với Nga, gây tê liệt liên lạc hoàn toàn. Tỷ phú Elon Musk hôm 14/10 viết trên Twitter rằng "chúng tôi chỉ làm theo đề xuất của ông ấy" khi đề cập phát biểu của đại sứ Melnyk.
Vũ Anh (Theo RT, Reuters)