Trên đường thẳng, Hamilton kéo vô-lăng hướng về phía anh. Đến lúc chuẩn bị vào cua, anh đẩy vô-lăng về vị trí cũ. Vô-lăng mới của Mercedes di chuyển đúng trong không gian ba chiều, chứ không chỉ là hai chiều.
Động tác của Hamilton đang gây xôn xao trên các mạng xã hội, vì thông thường động tác của tay lái với vô-lăng chỉ là xoay sang trái hoặc phải. Thắc mắc ngay lập tức được gửi đến James Allison - kỹ sư Mercedes. Ông giải thích: "Chúng tôi gọi nó là: Tay lái kép (Dual Axis Steering - DAS). Nó giúp thêm một chiều điều khiển nữa cho vô-lăng. Hy vọng DAS phát huy hiệu quả mùa này. Chúng tôi không thể tiết lộ việc DAS xuất hiện vì sao và hoạt động như thế nào".
Allison kín tiếng vì Mercedes không muốn bị đánh cắp ý tưởng. Nhưng các chuyên gia F1 đều tìm hiểu và phát hiện ra nguyên lý hoạt động của DAS.
Thông thường, hai bánh trước của xe F1 được thiết kế hơi lệch so với phương thẳng đứng. Phần trên bánh xe hướng vào trong, còn phần dưới lòi ra ngoài (toe-out). Thiết kế như vậy để tạo ra độ trễ khi xe vào cua. Để vào cua, tay lái xoay vô-lăng sang trái hoặc phải, để điều khiển hai bánh trước. Hai bánh sau không được điều khiển, nên chịu sức tải lớn đột ngột so với hai bánh trước. Điều này khiến xe bất ổn định. Độ trễ của thiết kế toe-out giúp hai bánh sau không phải chịu sức tải quá đột ngột.
Các kỹ sư Mercedes nghiên cứu hệ thống vô-lăng mới. Ảnh: XPB.
Thiết kế toe-out có nhược điểm lớn. Phần trên bánh xe hướng vào trong, sẽ dễ bị nóng hơn phần dưới bánh hướng ra ngoài. Chênh lệch nhiệt độ ở lốp xe có thể khiến nó nhanh hết công hiệu, hoặc chóng mòn hơn. Các tay đua sẽ phải thay lốp nhanh hơn. Nhiệt độ lốp xe quan trọng. Đó là lý do khi xe an toàn xuất hiện trong cuộc đua, các tay đua thường lái theo hình dích dắc để bề mặt lốp không bị nguội.
Để hạn chế nhược điểm của toe-out, Mercedes sáng chế DAS. Có thể coi DAS là hệ thống vô-lăng ba chiều. Thay vì chỉ xoay trái, phải, nó còn di chuyển tới lui. Trên đường thẳng, Hamilton sẽ kéo vô-lăng về phía anh. Hai bánh trước trở về phương thẳng đứng như hai bánh sau. Điều này giúp lốp xe nóng đều hơn. Tốc độ xe trên đường thẳng cũng có thể được cải thiện. Còn khi vào cua, Hamilton sẽ đẩy vô-lăng về vị trí cũ.
Sáng chế của Mercedes dự kiến tạo ra hiệu quả lớn hơn ở những đường đua có đường thẳng dài, như Hà Nội (Việt Nam), Spa (Bỉ) hay Monza (Italy). Nhưng, DAS hiệu quả đến đâu vẫn là dấu hỏi.
Hamilton tiết lộ anh không gặp bất cứ khó khăn gì với tay lái mới. Anh nói: "Chúng tôi vẫn đang làm quen với DAS, nhưng không có vấn đề gì cả. Liên đoàn đua ô tô thế giới (FIA) cho rằng DAS không vi phạm".
Trong luật của FIA, không có điều khoản nào cấm đội đua sử dụng hệ thống như DAS. Họ có thể sửa đổi luật ở mùa 2021, nhưng mùa này họ phải chấp nhận DAS. Nhiều khả năng các đội đua sẽ tìm cách tích hợp DAS, trong thời thời gian tới.
Tay đua Ferrari - Sebastian Vettel - cho rằng ý tưởng của Mercedes rất thú vị. "Chúng tôi bàn về nó suốt bữa trưa", Vettel nói. "Mercedes sử dụng nó, nghĩa là nó không phạm luật. Nhưng tôi cứ thấy thế nào. Chúng ta gọi vô-lăng là tay lái, chứ không phải tay đẩy, tay kéo. Tôi đoán tay đua sẽ không quen khi sử dụng nó. Chúng tôi vẫn luôn cần học cách thích nghi công nghệ mới. Nhưng có vẻ rất khó để chế ra vô-lăng như vậy".
Lãnh đội Haas - ông Guenther Steiner - tuyên bố sẽ không phát triển DAS cho đội của ông. Ông cho rằng các đội đua tầm trung khó lòng bắt chước Mercedes.
Mùa giải F1 2020 khởi tranh ngày 15/3 tại chặng đua Australia. Một tuần sau đó là chặng Bahrain. Chặng thứ ba diễn ra tại Việt Nam, ngày 5/4.
Xuân Bình tổng hợp