Chạy bộ không chỉ là hoạt động rèn luyện thể chất mà còn mang lại nhiều lợi ích tinh thần đáng kể cho trẻ em. Trong bối cảnh trẻ dành nhiều thời gian cho thiết bị điện tử và áp lực học tập ngày càng cao, việc khuyến khích trẻ tham gia chạy bộ thường xuyên có thể trở thành "liều thuốc" tinh thần hiệu quả. Dưới đây là những tác động tích cực của chạy bộ đối với sự phát triển tâm lý và cảm xúc của trẻ, được chứng minh qua các nghiên cứu khoa học.
Thúc đẩy sự phát triển não bộ
Chạy bộ kích thích sản sinh các tế bào thần kinh mới và tăng cường kết nối giữa các vùng não, từ đó cải thiện chức năng nhận thức. Nghiên cứu của Đại học Illinois (2021) chỉ ra rằng trẻ em tập thể dục đều đặn có điểm số kiểm tra trí nhớ và khả năng tập trung cao hơn 10% so với nhóm ít vận động. Nguyên nhân do hoạt động thể chất làm tăng lưu lượng máu lên não, cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho quá trình tư duy.
Chạy bộ còn trực tiếp nâng cao hiệu suất học tập. Theo báo cáo từ Harvard Medical School (2022), trẻ chạy bộ ít nhất ba lần một tuần có điểm số trung bình môn Toán và Đọc hiểu cao hơn 7-8% so với nhóm không tập luyện. Các chuyên gia lý giải, việc duy trì thói quen chạy bộ giúp trẻ hình thành tính kỷ luật, từ đó áp dụng tinh thần này vào việc học.
Các em nhỏ 6 tuổi trên đường chạy Kun Marathon. Ảnh: VM
Làm quen với kỷ luật và kiên trì
Chạy bộ rèn luyện kỷ luật tự giác cho trẻ qua việc tuân thủ lịch tập và từng bước chinh phục thử thách. Hoàn thành mỗi cự ly giúp trẻ tự tin hơn, học cách vượt khó và kiên trì.
Theo trang Elevated, việc duy trì thói quen chạy bộ đòi hỏi sự sắp xếp thời gian hợp lý và khả năng quản lý thời gian tốt hơn, giúp trẻ biết ưu tiên các hoạt động quan trọng và loại bỏ những thói quen không cần thiết.
Dù chưa có nghiên cứu định lượng cụ thể, nhiều chuyên gia nhận định hoạt động thể chất giúp trẻ hình thành thói quen đặt mục tiêu, tuân thủ kế hoạch và nỗ lực hoàn thành, qua đó nuôi dưỡng tính kỷ luật và sự bền bỉ.
Rèn kỹ năng kiểm soát cảm xúc
Áp lực từ bài vở, thi cử hay mâu thuẫn gia đình có thể khiến trẻ rơi vào trạng thái lo âu. Chạy bộ được xem là phương pháp giải tỏa cảm xúc tự nhiên nhờ cơ chế giải phóng endorphin - "hormone hạnh phúc". Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO năm 2022) cho thấy, trẻ vận động thường xuyên giảm 25% nguy cơ mắc trầm cảm so với nhóm ít hoạt động.
Cụ thể hơn, nghiên cứu đăng trên tạp chí Journal of Pediatrics năm 2023 chỉ ra rằng trẻ chạy bộ hai lần một tuần có nồng độ endorphin cao hơn 15% so với trẻ lười vận động. Nhờ đó, trẻ cảm thấy lạc quan, giảm bớt căng thẳng và dễ dàng chia sẻ cảm xúc với người thân.
Các em nhỏ tham dự Kun Marathon TP HCM 2024. Ảnh:VM
Tăng ý thức kết nối gia đình và cộng đồng
Ngoài lợi ích sức khỏe, chạy bộ còn tạo cơ hội cho trẻ gắn kết với gia đình. Khi cùng cha mẹ tham gia các hoạt động chạy bộ, trẻ có cơ hội chia sẻ khoảnh khắc vui vẻ, hình thành thói quen vận động lành mạnh và học cách duy trì một lối sống năng động. Theo khảo sát của Active Kids Survey (2022), 70% trẻ cảm thấy gần gũi với cha mẹ hơn khi cùng nhau chạy bộ. Đây không chỉ là hoạt động vận động mà còn là khoảng thời gian để trò chuyện và thấu hiểu nhau.
Chị Hồ Thị Trúc Linh, phụ huynh có con tham dự Kun Marathon TP HCM 2025, chia sẻ: "Các con của mình rất hào hứng, dậy rất sớm để đợi lúc tham gia cuộc thi. Bé rất tự tin, mẹ không lo lắng gì hết vì ban tổ chức đã rất chỉn chu".
Chạy bộ cũng giúp trẻ mở rộng kết nối với cộng đồng. Ở Việt Nam, nhiều giải chạy kết hợp vận động cho trẻ kết nối với các giải người lớn để bố mẹ có thể vừa chạy, vừa đưa con đi chạy. Kun Marathon, giải chạy cho trẻ từ 6-10 tuổi, kết hợp với các giải trong hệ thống VnExpres Marathon, đã tổ chức từ năm 2020 đến nay và vẫn gây tiếng vang.
Chạy bộ lành mạnh, nhưng cần đúng cách
Tuy nhiên, chuyên gia cũng khuyến cáo phụ huynh nên chọn cự ly và hình thức chạy phù hợp với lứa tuổi. Tránh ép trẻ chạy quá sức, hoặc đặt nặng thành tích, dễ khiến trẻ cảm thấy bị áp lực, thậm chí phản cảm với vận động.
Những giải chạy được thiết kế riêng cho trẻ, có sự đồng hành của cha mẹ và hệ thống hậu cần bài bản, đang trở thành mô hình lý tưởng giúp trẻ làm quen với thể thao từ sớm, trong môi trường an toàn và giàu tính giáo dục.
Thái Anh