"Phái đoàn Hỗ trợ của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đang trên đường tới Zaporizhzhia", ông Grossi thông báo trên Twitter hôm nay, thêm rằng nhóm từ cơ quan giám sát nguyên tử của Liên Hợp Quốc sẽ đến nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu "vào cuối tuần này".
Trong bức ảnh đăng kèm, Tổng giám đốc IAEA chụp chung với nhóm 13 người đội mũ lưỡi trai và áo khoác không tay mang biểu tượng của cơ quan. Suốt nhiều tháng qua, ông Grossi đã yêu cầu Nga tạo điều kiện để đến thăm nhà máy Zaporizhzhia, cảnh báo về "nguy cơ hiện hữu của một thảm họa hạt nhân".
Giám đốc IAEA Rafael Grossi (giữa) và phái đoàn trước khi lên đường tới nhà máy Zaporizhzhia ở Ukraine ngày 29/8. Ảnh: Twitter/Rafael Grossi.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý để một nhóm thanh sát viên độc lập có thể tới nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia qua ngả Ukraine, văn phòng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết hôm 20/8 sau cuộc điện đàm giữa hai lãnh đạo.
Ban đầu Ukraine lo ngại chuyến thăm của IAEA sẽ hợp pháp hóa việc Nga kiểm soát nhà máy, nhưng sau đó thay đổi quan điểm, ủng hộ phái đoàn IAEA tới địa điểm này. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 26/8 hối thúc IAEA cử phái đoàn tới Zaporizhzhia càng sớm càng tốt.
Từ 25/8 đến 26/8, nhà máy bị ngắt khỏi lưới điện quốc gia, buộc các kỹ thuật viên phải kích hoạt máy phát dự phòng để đảm bảo nguồn điện cho hệ thống làm mát, đánh dấu sự cố đầu tiên như vậy trong 4 thập kỷ qua. Nhà máy được kết nối trở lại với lưới điện vào chiều 26/8.
Lực lượng Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia ở miền nam Ukraine từ hồi tháng 3, nhưng cơ sở này vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành. Nhà máy này có 6 lò phản ứng lớn, có khả năng cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình.
Nhiều cuộc pháo kích gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy Zaporizhzhia, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân tương tự thảm họa Chernobyl năm 1986. Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra những vụ tấn công này.
Ukraine hôm 27/8 cảnh báo nguy cơ rò rỉ phóng xạ và hỏa hoạn sau các cuộc tấn công mới nhằm vào nhà máy Zaporizhzhia. Liên Hợp Quốc liên tục kêu gọi chấm dứt mọi hoạt động quân sự trong khu vực.
Đại sứ Nga tại LHQ Vasily Nebenzya tuần trước cáo buộc lực lượng Ukraine pháo kích vào nhà máy, làm tăng nguy cơ xảy ra thảm họa hạt nhân. Đại sứ Nebenzya cảnh báo "tình hình an toàn hạt nhân đang xấu đi" kể từ khi Hội đồng Bảo an thảo luận về vấn đề này cách đây gần hai tuần.
Đại sứ Ukraine tại LHQ Sergiy Kyslytsya bác cáo buộc của Nga, nói họ phải chịu trách nhiệm cho những rủi ro và phải rút lực lượng quân sự khỏi nhà máy Zaporizhzhia.
Vị trí nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở miền nam Ukraine. Đồ họa: NY Times.
Huyền Lê (Theo AFP)