Người hâm mộ Anh chắc chắn sẽ tự tin vào chiến thắng nếu được hỏi về khả năng gặp Thụy Sĩ trước thềm Euro 2024. Nhưng hai tuần là thời gian dài trong bóng đá. Trong khi "Tam sư" vẫn chật vật tìm sợi dây liên kết và cảm hứng trong lối chơi, Thụy Sĩ lại là một trong những đội gây ấn tượng mạnh nhất từ đầu giải.
Đoàn quân dưới trướng Murat Yakin khởi đầu hoàn hảo khi thắng Hungary 3-1 rồi hòa Scotland 1-1. Đến lượt cuối, họ dẫn chủ nhà Đức 1-0 đến hết thời gian chính thức và chỉ rơi chiến thắng khi để tiền đạo dự bị Fullkrug chọc thủng lưới ở phút bù thứ hai. Tới vòng 1/8, Thụy Sĩ gây ấn tượng mạnh hơn khi thắng Italy 2-0 và biến Italy thành cựu vương.
Thụy Sĩ thể hiện phong độ ổn định đáng kinh ngạc và luôn lọt vào vòng knock-out của mọi giải đấu lớn kể từ World Cup 2014. "Đây là thế hệ vàng", chuyên gia Lucas Werder nói trên báo Thụy Sĩ Blick. "Họ đều ở độ tuổi 30 trở lên và đang đạt đỉnh cao phong độ. Tôi mới nói chuyện với Granit Xhaka hôm qua và anh ấy kể rằng đội tuyển đang rất tự tin, không chỉ vì vừa thắng Italy, mà còn vì màn trình diễn áp đảo trước nhà ĐKVĐ".
Thụy Sĩ bắt đầu thăng tiến dưới thời Vladimir Petkovic - HLV giai đoạn 2014 đến 2021. Trong suốt nhiệm kỳ, ông liên tục chọn một nhóm nhỏ cầu thủ - gồm những trụ cột như Granit Xhaka, Xherdan Shaqiri, Fabian Schar, Yann Sommer, Ricardo Rodriguez và Steven Zuber - nhằm phát triển kinh nghiệm thi đấu ở cấp độ quốc tế, và thành công nhất tại Euro 2020.
Khi đó, họ gây sốc khi loại ứng viên vô địch Pháp ở vòng 1/8, và chỉ thua Tây Ban Nha trong loạt luân lưu ở tứ kết. Đây cũng là thành tích tốt nhất của Thụy Sĩ trong lịch sử dự VCK Euro. Tới Đức năm nay, họ tham vọng vượt ngưỡng lịch sử.
Lên thay Petkovic từ hè 2021, Murat Yakin được kế thừa bộ khung chất lượng và dày dặn kinh nghiệm ở mọi vị trí. Hàng thủ có thủ môn Yann Sommer của Inter Milan, các hậu vệ Manuel Akanji của Man City, Fabian Schar của Newcastle hay cựu cầu thủ AC Milan Ricardo Rodriguez.
Đối đầu với hàng tiền vệ chơi thiếu ấn tượng của Anh hôm nay có thể là cơ hội khác để Granit Xhaka thể hiện khả năng cầm nhịp. Trước Italy, cựu tiền vệ Arsenal thắng 100% các pha không chiến, chuyền chính xác 94 trong số 98 đường chuyền và tạt ba cơ hội - thông số cao nhất trận.
HLV Yakin áp dụng sơ đồ 3-4-2-1, với các cầu thủ chạy cánh (wing-back) dâng cao. Cầu thủ chạy cánh phải Silvan Widmer vừa nghỉ trước Italy vì án treo giò, và vì thế, hoàn toàn sung sức để xuyên phá cánh trái của tuyển Anh, đặc biệt nếu Luke Shaw không đá chính.
Nhờ đó, Yakin có thể đẩy Dan Ndoye - tiền vệ của Bologna đang trong tầm ngắm của Man Utd - lên cao tạo thành bộ ba tấn công với Ruben Vargas cùng Breel Embolo. Shaqiri là lựa chọn đáng tin cậy trên ghế dự bị. Cựu cầu thủ Liverpool đã qua thời kỳ đỉnh cao, nhưng siêu phẩm vào lưới Scotland cho thấy anh vẫn có khả năng bùng nổ vào thời điểm quan trọng.
"Đã có những nghi ngờ về Yakin trong suốt vòng loại Euro 2024, nhưng ông ấy bước vào giải và tạo bất ngờ về mặt chiến thuật này đến bất ngờ về mặt chiến thuật khác", chuyên gia bóng đá Thụy Sĩ Craig King nói. "Tôi cũng nghi ngờ rất nhiều về quyết định lựa chọn của Yakin, nhưng những gì ông ấy làm đang rất hiệu quả. Đội tuyển đang tạo niềm tin rằng họ có thể đánh bại Anh - đội có những cầu thủ tuyệt vời nhưng chưa đủ giỏi".
Trước trận gặp Italy, tiền vệ Fabian Rieder nói: "Chúng tôi không sợ bất kỳ đối thủ nào". Chắc chắn, Rieder và các đồng đội sẽ lặp lại câu nói này trước khi bước ra sân Dusseldorf Arena gặp Anh hôm nay.
Hồng Duy