Năm 2020, Hồ Xuân Vinh (34 tuổi), huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An, bắt tay vào nghiên cứu tạo ra máy trợ thở xách tay. Ý tưởng nảy ra khi anh nhận thấy máy trợ thở chuyên dụng trong bệnh viện khá cồng kềnh, bất tiện khi di chuyển, cùng với nhu cầu dùng tăng trong đại dịch Covid-19 khiến giá trên thị trường cao, khó tiếp cận. "Tôi muốn tạo ra sản phẩm có giá bình dân đồng thời giúp người dùng dễ dàng di chuyển khi sử dụng", anh nói.
Vinh tìm tòi các nguyên lý về máy trợ thở để tạo ra phiên bản nhỏ tiện lợi. Dù ban đầu gặp nhiều khó khăn về kỹ thuật, sau hơn một năm sản phẩm đã hoàn thiện thiết kế, chế tạo mẫu và chạy thử nghiệm. Thiết bị trợ thở di động gồm vỏ ngoài, khối lọc, khoang chứa nước và khoang xử lý, vận hành nhờ hệ thống điều khiển thiết kế với các phần tử nhỏ gọn. Sáng chế tích hợp ba chức năng điều chỉnh được lưu lượng khí, nhiệt độ, độ ẩm luồng khí dương liên tục, giúp bệnh nhân đường hô hấp thở tốt hơn.
"Việc điều chỉnh luồng không khí theo lưu lượng từ lớn đến nhỏ khiến máy phù hợp với mọi lứa tuổi, người cần lưu lượng thấp 5 lít/phút, người cao 8 lít/phút", anh giải thích.
Cơ chế hoạt động của máy trợ thở xách tay. Video: NVCC
Máy có chế độ lọc sạch không khí bằng màng than hoạt tính hoặc lớp nano, nhờ đó xử lý tránh tiếp xúc nguồn không khí trực tiếp từ cộng đồng. Máy trợ thở hỗ trợ tốt cho những người có bệnh lý thông thường, người già có bệnh đường hô hấp, con trẻ vào mùa đông. Thiết bị dùng pin hoặc điện lưới để hoạt động do đó có thể dễ dàng di chuyển, sử dụng mọi lúc mọi nơi.
Anh cho biết thêm, chi phí sản xuất mỗi máy chỉ 2 triệu đồng. Máy trợ thở di động cũng vừa được Cục Sở hữu trí tuệ ra quyết định cấp bằng độc quyền sáng chế số 20881w/SHTT-SC ngày 27/08/2021.
Máy trợ thở xách tay được Cục Sở hữu trí tuệ ra quyết định cấp bằng sáng chế hồi tháng 8. Ảnh: NVCC.
Sử dụng thử nghiệm sản phẩm, ông Đậu Đức Tạo (70 tuổi, xã Quỳnh Văn, Quỳnh Lưu) nói, máy nhỏ gọn, dễ dàng cầm xách, chạy êm.
Ông Tạo cho biết khi điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm, tạo ra luồng khí nóng giúp ông thở dễ dàng, không bị nghẹt mũi, viêm xoang, phổi vào tiết trời lạnh, hanh.
Còn ông Hoàng Nguyên Thái (53 tuổi) đánh giá, ông sử dụng sản phẩm trong một tháng, nhận thấy máy hoạt động liên tục suốt 5 tiếng, tiện khi di chuyển.
Kỹ sư cơ khí về quê nối nghiệp "vua sáng chế"
Máy trợ thở di động chỉ là một sản phẩm trong "xưởng nhân bản sáng chế" của gia đình anh Hồ Xuân Vinh. Gọi thế bởi câu chuyện khởi nghiệp sáng chế được truyền từ cha anh - "vua sáng chế nông dân" Hồ Văn Hoàn (62 tuổi).
Vinh là trai thứ hai trong gia đình. Cách đây 30 năm, sau một thời gian lăn lộn học nghề, bố anh mở xưởng cơ khí tại quê hương, chuyên sản xuất các loại kiềng bếp, bếp than và nông cụ truyền thống. Các sáng chế sau đó là máy đúc gạch không nung sử dụng phế phẩm đá bây, bột đá kết hợp với xi măng, nhằm thay thế cho sản xuất thủ công viên gạch sò, máy dập ngói đất, máy tẽ ngô, máy cắt thuốc lào, máy cắt chuối, băm rau... giúp nhà nông tiết kiệm thời gian, giảm nhẹ sức lao động.
Nối nghiệp cha, năm 2010, sau khi tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội, Hồ Xuân Vinh trở về quê hương, tiếp tục sáng tạo nhiều dòng sản phẩm mới trong ngành xây dựng. Những chiếc máy bẻ đai thép tự động, máy uốn thép cây, máy gạch terrazzo lát sân vườn, máy gạch sinh thái tự chèn lát vỉa hè, máy trộn bột bã trát tường, máy sàng cát tự động 1-2-3 cấp; máy gạch xây từ đất đồi Leho... lần lượt ra đời chỉ trong thời gian ngắn.
Vinh còn chế tạo thành công máy tách sợi từ lá dứa, bẹ chuối, sợi gai để làm vải, được Cục sở hữu trí tuệ cấp bằng sáng chế độc quyền và được đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.
Với nhiều sáng chế mảng máy nông nghiệp, Hồ Xuân Vinh đạt giải Nhất toàn quốc cuộc thi khởi nghiệp Nông nghiệp đổi mới sáng tạo do Học viện Nông nghiệp và Bộ Khoa học Công nghệ tổ chức.
Đến nay, gia đình anh sở hữu 12 sáng chế, giải pháp hữu ích được cấp bằng và 10 đơn khác đăng kí chờ cấp.
KS Hồ Xuân Vinh. Ảnh: NVCC
Hiện bố con anh Vinh nhận nhiều bằng khen, giấy khen, chứng nhận vì sáng tạo ra sáng chế giúp nông dân thoát nghèo, sản phẩm nông nghiệp hiệu quả, có tính ứng dụng cao, trong đó có bằng khen của Thủ tướng. Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cũng tặng kỷ niệm chương vì sự nghiệp Khoa học và Công nghệ trong năm 2019. Nhưng anh Vinh thừa nhận, sẽ không thể thành công nếu không được cùng làm, cùng sống giữa những người nông dân. Anh cho hay, rất nhiều sáng chế được phát kiến nhờ "những người đưa ra bài toán" để biết thị trường đang cần và mình đáp ứng.
Ông Nguyễn Viết Hùng, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nghệ An, đánh giá cao các sáng chế, giải pháp hữu ích do anh Vinh sáng tạo. Ông Hùng cho rằng, các sáng chế, giải pháp hữu ích càng trở nên thiết thực hơn khi được sản xuất thành hàng hóa phục vụ đời sống, đóng góp cho phát triển kinh tế xã hội của doanh nghiệp, địa phương. Với máy trợ thở, ông Hùng bày tỏ mong muốn sản phẩm sẽ sớm được thương mại hóa để phục vụ cho bệnh nhân, khách hàng.
Như Quỳnh