Kết thúc tọa đàm Cấp Bộ trưởng về Quản trị Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong khuôn khổ Tuần lễ Số Quốc tế 2025, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng gửi lời cảm ơn tới các diễn giả và đại biểu đến từ Liên Hợp Quốc, UNESCO, các quốc gia thành viên ASEAN, đối tác quốc tế cùng nhiều tổ chức công nghệ hàng đầu vì những chia sẻ và đóng góp thiết thực cho sự kiện.

Ông nhấn mạnh một số thông điệp trọng tâm. Trước hết, quản trị AI đã trở thành vấn đề hợp tác toàn cầu, không chỉ ở tầm nhìn mà còn trong hành động - hướng tới mục tiêu "AI cho tất cả, không chỉ cho một số ít".

Thứ hai, khung pháp lý về AI cần được xây dựng để song hành giữa niềm tin và đổi mới, vừa tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, vừa phù hợp với bối cảnh từng quốc gia.

Thứ ba, khu vực tư nhân đóng vai trò quan trọng trong giải pháp chung, đặc biệt thông qua việc thúc đẩy hệ sinh thái AI mã nguồn mở, giúp trao quyền cho doanh nghiệp khởi nghiệp và các nền kinh tế nhỏ.

Thứ tư, xây dựng năng lực AI trong khu vực là yếu tố then chốt. Việt Nam khẳng định sẵn sàng đảm nhiệm vai trò Trung tâm Năng lực AI của châu Á - Thái Bình Dương, góp phần thúc đẩy hợp tác và chia sẻ tri thức.

Cuối cùng, vị đại diện nhấn mạnh, AI là công cụ khuếch đại sức sáng tạo của con người, không thay thế con người; công nghệ phải mang tính bao trùm, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau.

Sự kiện khép lại với thông điệp hướng tới một tương lai số an toàn, minh bạch và phát triển bền vững, nơi trí tuệ nhân tạo được quản trị có trách nhiệm và phục vụ lợi ích chung của toàn xã hội.

Ông Huang Di, đại diện Huawei, cho rằng không một tổ chức nào có thể đơn độc khai thác hết tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI). Sự phối hợp giữa nhiều bên là yếu tố then chốt, dựa trên ba trụ cột: hạ tầng - nền tảng - nhân tài.

Theo ông, cần tập trung xây dựng hạ tầng đột phá để tạo nền tảng cho phát triển AI. Huawei đã tham gia thiết lập các trung tâm dữ liệu tại Trung Quốc và nhiều quốc gia Đông Nam Á, đồng thời phát triển bộ công cụ AI mã nguồn mở nhằm thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi.

Về nền tảng, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển AI theo hướng dễ tiếp cận và bao trùm, để mọi tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân đều có thể hưởng lợi từ công nghệ này. Huawei đang hỗ trợ nhiều giải pháp giúp AI phát triển có trách nhiệm và hiệu quả.

Cuối cùng, với nguồn nhân lực AI, Huawei đầu tư mạnh vào đào tạo và mong muốn xây dựng đội ngũ nhân tài lớn nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh chóng của lĩnh vực này.

Đại diện khu vực tư nhân, ông Arnauld Ginolin, Tập đoàn Boston Consulting Group (BCG) chia sẻ, doanh nghiệp đang tích cực theo dõi và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực, từ các ngành truyền thống như kỹ thuật, viễn thông đến những ngành mới như chăm sóc sức khỏe, y tế. Song song đó, BCG cũng nghiên cứu sâu về nhu cầu nguồn nhân lực AI, hiện được xem là "tài nguyên quý hiếm" mà cả doanh nghiệp lẫn chính phủ cần đầu tư mạnh mẽ hơn.

Theo ông, hơn 50% doanh nghiệp hiện đã sử dụng AI trong hoạt động hàng ngày. Để AI thực sự trở thành công cụ hỗ trợ hiệu quả, cần tập trung vào hai yếu tố then chốt. Thứ nhất, xây dựng khung quy định rõ ràng về cách AI được triển khai và quản lý trong tổ chức. Thứ hai, đẩy mạnh đào tạo nhân lực AI, thông qua các chuyên gia toàn cầu có thể thiết kế chương trình phù hợp với nhu cầu riêng của từng doanh nghiệp và tổ chức.

Ông Ginolin cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hút và luân chuyển nhân tài AI. "Câu hỏi lớn đặt ra cho các công ty và quốc gia là: Làm thế nào để thu hút chuyên gia AI? Ở Mỹ, họ có sức hút mạnh, nhưng nhiều khu vực khác đang gặp khó khăn", ông nói. Vì vậy, ông cho rằng các quốc gia cần chiến lược linh hoạt về nhập cư và di trú, giúp chuyên gia AI dễ dàng đến và làm việc, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trên quy mô toàn cầu.

Tiếp nối phiên tọa đàm, đại diện Google cũng có những góc nhìn đáng chú ý liên quan đến các tiêu chí xây dựng khung pháp lý cho AI. Từ kinh nghiệm hợp tác với nhiều chính phủ trên thế giới, Google nhận thấy những quốc gia biết tận dụng hiệu quả tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ đạt được lợi thế cạnh tranh và phát triển thịnh vượng. Theo bà Liên Nguyễn, Giám đốc Chính sách công và Quan hệ chính phủ Google châu Á - Thái Bình Dương, xây dựng khung pháp lý cho AI cần hướng đến tính chắc chắn, minh bạch và khuyến khích đổi mới, để công nghệ này phát triển song song với niềm tin xã hội.

Bà cho rằng sự phát triển của AI đòi hỏi nguồn lực tổng thể và toàn diện. Đại diện Google cho biết, tập đoàn có thể hỗ trợ các nhà nghiên cứu thông qua việc cung cấp tài khoản truy cập hệ thống điện toán đám mây và công cụ Gemini để phục vụ nghiên cứu.

Bên cạnh đó, Google triển khai các chương trình đào tạo miễn phí về AI dành cho sinh viên Việt Nam và nhiều quốc gia trong khu vực, cấp chứng nhận sau khóa học, đồng thời trao hơn 6.500 suất học bổng AI. Học viên có thể tham gia trực tuyến và nhận chứng chỉ hoàn thành khóa học.

Google cũng hợp tác với một số trường đại học - ưu tiên những đơn vị có nền tảng nghiên cứu, sẵn sàng triển khai theo hướng đa phương, và có mối liên kết với cơ quan chính phủ cũng như khu vực tư nhân. Theo đại diện Google, đây là cách tiếp cận hai chiều, không thể chỉ dựa vào một bên.

Về quản trị AI, Google đã xây dựng và công bố bộ nguyên tắc quản trị, đồng thời phát hành các báo cáo thường niên với khuyến nghị về chính sách và quản lý AI, sẵn sàng chia sẻ cho các viện nghiên cứu, trường đại học và tổ chức có nhu cầu.

Đại diện UNESCO chia sẻ thêm, trong thời gian qua, tổ chức đã phát triển nhiều công cụ và khuôn khổ nhằm hỗ trợ các nhóm khác nhau như cơ quan truyền thông, giáo viên và người dân tăng cường năng lực về bảo mật, an ninh thông tin và an toàn dữ liệu. Bên cạnh đó, UNESCO cũng hợp tác với các quốc gia trong xây dựng thể chế và chính sách, hướng tới mục tiêu chung là mọi người dù ở bất kỳ đâu hay trong điều kiện nào, đều có thể tiếp cận và hưởng lợi từ thành quả của trí tuệ nhân tạo.

Tiếp nối phiên tọa đàm đầu tiên, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy đồng chủ trì phiên thứ hai cùng với bà Pauline Tamesis, Điều phối viên Thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam.

Theo bà Pauline Tamesis, việc phát triển và ứng dụng AI tại Việt Nam sẽ tiếp tục đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia tiên phong về trí tuệ nhân tạo trên thế giới. Song song đó, Hiệp ước Số Toàn cầu đóng vai trò bổ trợ, thúc đẩy công bằng, lòng tin và hợp tác đa bên trong quá trình phát triển công nghệ số. "Trên nền tảng những nỗ lực tập thể này, phiên thảo luận tập trung khai thác AI như một công cụ quan trọng giúp định hình quản trị toàn cầu trong kỷ nguyên số", bà nhấn mạnh.Với chủ đề đầu tiên của phiên 2: "Định hình đóng góp vào quản trị trí tuệ nhân tạo toàn cầu".

Phát biểu tại Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025, ông Ahmad Bhinder, Giám đốc Chính sách & Trí tuệ số của Tổ chức Hợp tác Kỹ thuật số (DCO), nhấn mạnh vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) như một công nghệ mang tính chuyển đổi sâu rộng, vừa mở ra cơ hội lớn cho phát triển, vừa đặt ra nhiều thách thức về đạo đức và quản trị

Theo ông, việc phát triển AI có trách nhiệm đòi hỏi sự cân bằng giữa đổi mới và trách nhiệm. Các chính sách cần được xây dựng dựa trên nguyên tắc đạo đức, lấy con người làm trung tâm, với sự tham gia của nhiều bên liên quan.

Tại DCO, nền tảng cốt lõi của quản trị AI là bộ nguyên tắc đạo đức, bao gồm: trách nhiệm giải trình, minh bạch, không phân biệt đối xử và bảo vệ quyền riêng tư. DCO đang triển khai các trụ cột này để hỗ trợ các quốc gia phát triển AI theo hướng đạt được những mục tiêu và thành tựu riêng, đồng thời vẫn đảm bảo tính bền vững và nhân văn.

Để hiện thực hóa các nguyên tắc đó, DCO đã giới thiệu Công cụ Đánh giá Đạo đức AI, tập trung vào 6 lĩnh vực chính nhằm hỗ trợ phát triển chứ không xếp hạng. Công cụ này giúp các quốc gia xây dựng khung quản trị AI mạch lạc, tương tác và hiệu quả, đồng thời tận dụng kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện năng lực.

"AI không chỉ là một công nghệ, mà là một hành trình dựa trên niềm tin và hợp tác. DCO khẳng định sẵn sàng hợp tác với Việt Nam và các tổ chức quốc tế để cùng xây dựng tương lai AI minh bạch, công bằng và có trách nhiệm", đại diện DCO nói.

Đến Hội nghị Bàn tròn, ông Steven M.Dyokas, Cố vấn kinh tế Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội nhấn mạnh câu hỏi cấp bách không phải là "liệu AI có định hình tương lai hay không", mà là "làm thế nào để chúng ta cùng nhau định hình tương lai đó". Theo đó, Mỹ tin rằng cần xây dựng các quy định AI vừa thúc đẩy đổi mới, vừa bảo vệ các giá trị dân chủ.

"Các quy định rõ ràng, minh bạch và công nhận vai trò quan trọng của khu vực tư nhân sẽ cho phép các nhà nghiên cứu, doanh nhân và nhà đầu tư phát triển AI có trách nhiệm, không khiến đổi mới sáng tạo bị lạc hậu bởi những thủ tục hành chính phức tạp", vị đại diện cho biết.

Ông Steven thông tin, tháng 7 vừa qua, Mỹ công bố kế hoạch hành động "Chiến thắng trong cuộc đua AI", vạch ra chiến lược duy trì vai trò lãnh đạo toàn cầu. Kế hoạch này dựa trên nền tảng của sự cởi mở, tự do ngôn luận và một nền kinh tế năng động.

Về hợp tác với Việt Nam, nhiều công ty công nghệ hàng đầu của Mỹ như USAID, Google, Nvidia, Qualcomm và Amazon Web Services đang hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, doanh nghiệp và Chính phủ Việt Nam, từ đó xây dựng hạ tầng AI và đào tạo tài năng. Chính phủ Mỹ cũng tài trợ đào tạo cho hàng ngàn giảng viên và sinh viên trên khắp Việt Nam.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nghiên cứu các quy định mới về kinh tế số và AI, Mỹ hy vọng các văn bản này sẽ thúc đẩy đổi mới, thu hút đầu tư và tạo điều kiện cho khu vực tư nhân phát triển.

Vị đại diện cũng nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của hạ tầng năng lượng. "Việc xây dựng hạ tầng này, bao gồm các trung tâm dữ liệu sử dụng nguồn điện ổn định và đa dạng, không chỉ là vấn đề kỹ thuật, còn là chiến lược với các chính phủ trong nền kinh tế số", ông Steven nói.

Cuối cùng, Mỹ cam kết hợp tác với các đối tác, bao gồm Việt Nam, để đảm bảo lợi ích của AI phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời ngăn chặn việc lạm dụng công nghệ này, hướng tới một tương lai an toàn và thịnh vượng chung.

Thông tin được ông Kiriyama Nobuo, Tổng Giám đốc Cục Hợp tác Quốc tế, MIC Nhật Bản (TBD) chia sẻ tại hội nghị. Theo đó, Thủ tướng Nhật Bản Kishida công bố sáng kiến mới này, tập trung vào việc sử dụng AI một cách an toàn, bảo mật và có trách nhiệm để giải quyết các vấn đề chung của khu vực.

Sáng kiến này là bước phát triển tiếp theo trong nỗ lực hợp tác quốc tế của Nhật Bản, nổi bật là "Tiến trình AI Hiroshima" - một khuôn khổ tự nguyện được nhiều quốc gia ủng hộ. Vào tháng 5/2024, một nhóm quốc gia ủng hộ tiến trình này, bao gồm cả Việt Nam, được thành lập với tên gọi "Những người bạn của Tiến trình AI Hiroshima".

Về chính sách trong nước, Nhật Bản ban hành Đạo luật về AI từ sáu năm trước, với mục tiêu thúc đẩy đổi mới sáng tạo đồng thời giảm thiểu rủi ro. Nước này cũng liên tục cập nhật các hướng dẫn dành cho doanh nghiệp theo cách tiếp cận dựa trên rủi ro, đang xây dựng một chiến lược toàn diện về hạ tầng AI thế hệ mới.

Ông Kiriyama Nobuo khẳng định mục tiêu của quốc gia này là đóng góp vào các hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực AI, đồng thời mong muốn nhận được sự tham gia của các quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, vào các sự kiện và sáng kiến sắp tới.

Ông Philipp Agathonos, Đại sứ Áo tại Việt Nam nhấn mạnh ngay sau khi Công ước Hà Nội về an ninh mạng được ký kết, sự kiện được tổ chức "rất hợp lý và đúng thời điểm".

"Nguyên tắc của chúng tôi dựa trên các giá trị nhân văn, phát triển một cách bao trùm và không để ai bị bỏ lại phía sau", vị đại diện cho biết. Theo đó, hạ tầng số được xem là yếu tố quan trọng nhất. Áo là một trong 13 quốc gia đặt các nhà xưởng số (Digital Factories) ở châu Âu, hợp tác chặt chẽ với các viện nghiên cứu và trường đại học để hỗ trợ chính phủ và các nhà nghiên cứu.

Một sáng kiến nổi bật khác là các "nhà máy Giga" (Giga Factory), nơi Áo khai thác dữ liệu quy mô lớn để tạo ra năng lượng chạy hệ thống sưởi cho các hộ gia đình, góp phần giảm tác động của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, vị đại diện cũng nêu lên những thách thức lớn. "Vấn đề then chốt ở đây là dữ liệu. AI chỉ có thể tốt khi dữ liệu tốt", vị đại sứ nhấn mạnh. Ông cũng cảnh báo về tình trạng nhiều hệ thống AI hiện nay đang sử dụng dữ liệu không chất lượng. Điều này dẫn đến nguy cơ không phân biệt được thật - giả và đòi hỏi phải tăng cường năng lực của chính con người để kiểm soát nguồn dữ liệu.

Một thách thức nghiêm trọng khác là chip bán dẫn. Vị đại diện bày tỏ lo ngại về "vấn đề độc quyền chip chất lượng cao", xem đây là một thách thức lớn không chỉ của châu Âu. còn của các khu vực khác như ASEAN. Ông kêu gọi sự hỗ trợ để đảm bảo cân bằng trong chuỗi cung ứng, tránh việc sản xuất chip rơi vào tay một số ít doanh nghiệp.

Cuối cùng, đại diện Áo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một không gian dữ liệu chung, nơi khu vực công và tư có thể trao đổi dữ liệu an toàn mà không cần qua bên trung gian.