Stones được thừa nhận rộng rãi như là trung vệ hay bậc nhất bóng đá Anh từ sau thời John Terry, Rio Ferdinand. Nhưng chỉ trong ít tuần cuối trước khi cùng tuyển Anh dự World Cup 2022, chuyện tưởng chừng trớ trêu đang xảy ra với cầu thủ 28 tuổi này. Sau một thời gian vắng mặt vì chấn thương, Stones phải lấy lại phong độ và sự sắc bén ở vị trí hậu vệ phải - nơi tuyển Anh vốn không thiếu nhân tài.
Nhưng khi Kyle Walker - lựa chọn số một cho vị trí hậu vệ phải ở cả Man City lẫn tuyển Anh - cũng nghỉ dưỡng thương, HLV Pep Guardiola đã yêu cầu Stones trám vào vai trò đó. Và sau một thời gian đầu chật vật, cầu thủ 28 tuổi dần thích nghi với vị trí mới.
Stones thật ra từng đá hậu vệ phải ở Barnsley khi còn nhỏ, nhưng không theo cách vận hành hiện tại của Man City. Dưới trướng Guardiola, các hậu vệ cánh thường xuyên bó vào trung lộ, thậm chí nhiều lúc đá như số 10 ngay phía sau tiền đạo. Với một người quen với việc giữ vị trí như Stones, sự thay đổi vai trò này đã mang đến một thách thức mới mẻ.
"Tôi đang tận hưởng cơ hội học hỏi", Stones nói với báo Anh Sportsmail ngày 14/11. "Các vị trí khác nhau để nhận bóng, việc liên tục di chuyển để chọn vị trí chính xác. Man City thường luân chuyển bóng từ trung vệ sang hậu vệ phải. Nhưng giờ, khi đá biên phải, tôi không thể thi đấu hay chuyền bóng như lúc đá trung vệ. Tôi học được những loại tình huống mà mình từng đặt đồng đội vào. Tôi không biết điều đó cho đến khi đá hậu vệ phải. Tôi thích học những điều mới như thế. Tôi sẽ không dừng lại và luôn tìm cách phát triển".
Stones tự hào vì có thể thích nghi nhanh chóng với những yêu cầu chiến thuật của Guardiola, khi đá chính trong vai trò hậu vệ phải 4 trận gần nhất tại Ngoại hạng Anh. Đây cũng là những trận đầu tiên của Stones sau khi bình phục chấn thương gân kheo từ trận gặp Đức tại UEFA Nations League hồi tháng 9.
Cầu thủ 28 tuổi tin chuỗi trận vừa qua giúp anh ngày càng thích nghi với Gareth Southgate, đặc biệt khi đá lệch phải trong hàng thủ ba người nếu được yêu cầu. Việc phải dâng cao hỗ trợ tấn công khi đá cánh cũng thúc đẩy, giúp Stones nhanh chóng lấy lại phong độ.
Nhưng nhiều khả năng, Stones sẽ trở lại đá trung vệ - vị trí quen thuộc hơn trên tuyển Anh - từ trận mở màn World Cup 2022 gặp Iran ngày 21/11. Trong đường đến vị trí Á quân Euro 2021, Stones đá chính mọi trận, và chỉ nghỉ 11 phút cuối trận cuối vòng bảng thắng CH Czech 1-0. Trung vệ này giúp hàng thủ tuyển Anh vững vàng, giữ sạch lưới đến trận bán kết thắng Đan Mạch 2-1 qua 120 phút.
Euro 2021 vì thế là một giải đấu tuyệt vời về mặt cá nhân và có lẽ cả tập thể. Nhưng Stones đến giờ vẫn chưa nuốt trôi thất bại trước Italy trong loạt luân lưu ở trận chung kết. "Tôi chưa xem lại trận đấu đó, và không có ý định xem lại", anh nhấn mạnh. "Có một số khía cạnh của trận mà tôi cùng toàn đội xem để phân tích, nhưng tôi không thể xem lại toàn bộ trận đấu".
Trung vệ Man City nói sẽ chỉ xem lại trận chung kết Euro 2021 sau khi giải nghệ. "Những gì tuyển Anh làm được thật đáng kinh ngạc và tôi không muốn làm hoen ố ký ức của mình bằng cách hồi tưởng lại điều gì đó đã kết thúc bằng kết quả tiêu cực", Stones giải thích. "Đó là cách để tôi đối phó với thất bại đấy. Mỗi người có cách đối phó khác nhau".
Để tiến sâu hay thậm chí mơ nâng Cup vàng tại Qatar, hàng thủ tuyển Anh phải đồng bộ như Euro 2021. Một lần nữa, việc Southgate triệu tập Harry Maguire lại tạo ra những phản ứng trái chiều. Bất chấp những chấn thương và sa sút phong độ, HLV 52 tuổi giải thích việc đưa Maguire vào danh sách 26 tuyển thủ tới Qatar là vì kinh nghiệm quốc tế.
Thực tế, Maguire và Stones thi đấu ăn ý, nhưng chỉ cùng nhau đá chính hai lần trong 6 trận không thắng gần nhất của tuyển Anh, là hai trận hòa Đức, 1-1 và 3-3, tại bảng A3 Nations League. "Tôi chỉ nghe, chứ không đọc những chỉ trích đó", Stones nói và tiết lộ tránh sử dụng mạng xã hội khi chuẩn bị và thi đấu tại World Cup 2022. "Tôi đã trải qua những giai đoạn khó khăn như vậy và điều đó không bao giờ dễ dàng. Tôi biết chắc Maguire nhận thức được điều đó".
Stones ca ngợi trung vệ đàn anh là cầu thủ hàng đầu, con người phi thường và không nhượng bộ trước những chỉ trích. "Tôi ngưỡng mộ Maguire, tâm lý của anh ấy", Stones nói thêm. "Không chỉ muốn chứng minh mọi người sai, Maguire còn chứng minh rằng anh ấy luôn trung thực với những gì anh ấy tin tưởng và đang đấu tranh".
Stones khẳng định anh và Maguire biết rõ điểm mạnh, điểm yếu, từ đó hỗ trợ tốt cho nhau và trở thành đối tác ăn ý. Thậm chí, Stones tin hai người "sẽ trở thành nền móng và bệ phóng" trong tham vọng vô địch World Cup lần đầu tiên kể từ năm 1966. "Những gì chúng tôi đã làm, chiến đấu vượt qua nghịch cảnh, đặc biệt là trong một số trận đấu, và cách chúng tôi hỗ trợ lẫn nhau là rất đặc biệt. Chúng tôi đã cùng nhau trải qua một số trận đấu lớn, và đó là những kỷ niệm sẽ theo tôi mãi mãi", Stones nhấn mạnh.
Thế chỗ Sam Allardyce từ năm 2016, Southgate giúp tuyển Anh cải thiện dần thành tích. Họ đứng thứ tư chung cuộc ở World Cup 2018, thứ ba ở UEFA Nations League 2019 rồi về nhì Euro 2021 - giải đấu bị hoãn một năm do Covid-19. Tuy nhiên, "Tam sư" chạy đà không tốt cho World Cup 2022 khi không thắng sáu trận gần nhất.
Hồi mùa hè, họ thua cả hai lượt gặp Hungary, hòa Italy và Đức tại UEFA Nations League. Tới tháng 9, họ thua Italy 0-1 rồi hòa Đức 3-3, đứng bét bảng và phải xuống hạng B mùa 2023-2024. Kết quả này khiến Anh đối mặt rủi ro lớn khi bốc thăm vòng loại Euro 2024, khi phải gặp nhiều đối thủ mạnh ở thứ bậc cao hơn.
"Không bao giờ là dễ dàng khi bạn trải qua một giai đoạn tồi tệ", Stones thừa nhận. "Điều quan trọng nhất là chúng tôi chấp nhận việc đã chơi không tốt. Anh có nhiều nhà vô địch, những người đã đoạt nhiều danh hiệu. Tất cả đều rất khát khao, đặc biệt sau khi lỡ Euro 2021. Chúng tôi phải thắng mọi trận đấu để vô địch World Cup, điều đó rất khó khăn, nhưng đó là mục tiêu của toàn đội. Tuyển Anh muốn vô địch".
Stones cũng khẳng định toàn đội có thể ngẩng cao đầu nếu cống hiến hết mình, ngay cả khi không đăng quang tại Qatar. "Đó có thể không phải là điều chúng tôi muốn, và tôi hy vọng tuyển Anh sẽ thực hiện được giấc mơ", anh nói thêm. "Tôi là người có suy nghĩ tích cực. Tuyển Anh có đội ngũ tuyệt vời, tâm lý vững vàng, sự tự tin và tích cực thầm lặng".
Hồng Duy