Trong chiến lược sử dụng những cầu thủ đủ điều kiện tham dự kì SEA Games 2022, chiến lược gia người Hàn Quốc Shin Tae-yong đã biến Indonesia trở thành đội bóng được tổ chức bài bản, nhưng vẫn duy trì được sự mạnh mẽ và tốc độ đặc trưng của nền bóng đá xứ sở vạn đảo.
Nhắc đến bóng đá Indonesia trước đây, dễ dàng có được hình dung về một phong cách chơi bóng quyết liệt, giàu tốc độ và phóng khoáng. Trên nền tảng ấy, Shin Tae-yong đã tạo ra những sự quy củ và các phương án chiến thuật linh hoạt trước mỗi đối thủ và bối cảnh, để giúp Indonesia vẫn giữ được tinh thần trong phong cách thi đấu, và hạn chế đi sự bùng nổ quá đà của các cầu thủ trẻ.
Trong số sáu trận đấu tại AFF Cup của Indonesia, đội bóng này có ba trận đấu sử dụng hệ thống chiến thuật 4-3-3, với mục đích gia tăng sức mạnh tấn công. Trên thực tế, họ đã làm được những gì mình đề ra, khi thắng Campuchia 4-2 ở trận mở màn, thắng Lào 5-1 và thắng 4-1 trước Malaysia ở trận đấu cạnh tranh trực tiếp cho chiếc vé vào bán kết tại bảng B. 13 trên tổng số 18 bàn thắng mà Indonesia ghi được đến ở ba trận đấu này.
Ở ba trận đấu có tính chất quan trọng hơn, gồm hai trận bán kết với chủ nhà Singapore và trận gặp Việt Nam ở vòng bảng, Indonesia lựa chọn sơ đồ chiến thuật 5-4-1. HLV Shin muốn các học trò thu mình ở những thời điểm nhất định, cùng ý đồ tạo ra sự nguy hiểm bằng các tình huống tấn công nhanh, tốc độ. Hệ thống 5-4-1 có thể xem đã mang đến thành công cho Indonesia, đặc biệt trong cuộc đối đầu với Việt Nam. Đó là cuộc đối đầu mà họ chơi thấp, phòng ngự một cách chủ động ở khu vực một phần ba sân nhà, và hạn chế rất nhiều các cơ hội tấn công của thầy trò HLV Park Hang-seo.
Trong số bảy bàn thua sau sáu trận, chưa một lần Indonesia để đối thủ ghi bàn trong khu vực 16m50, nhờ thế trận phòng ngự chủ động ở phần sân nhà trong các tình huống bóng sống. Có bốn bàn thua của Indonesia đến từ cố định, hai đến từ phản công, cùng một đến từ pha dứt điểm từ xa của cầu thủ Malaysia.
Chính bởi ba chiến thắng đậm trong các trận đấu sử dụng sơ đồ 4-3-3, và trận hoà không bàn thắng đầy tính toán trước Việt Nam, đã giúp đội bóng của HLV Shin Tae-yong đoạt đầu bảng A.
Một yếu tố đáng chú ý khác trong cách xây dựng đội hình của chiến lược gia người Hàn Quốc đến từ sự ổn định trong cách sử dụng nhân sự. Mang đến AFF Cup một đội hình có tới 13 cầu thủ sinh từ năm 1999 trở về sau, ông Shin tự tin sử dụng các cầu thủ trẻ một cách cực kì kiên định.
Sau sáu trận, có tới tám cầu thủ Indonesia đá chính ít nhất năm lần. Nhóm này có thể xem là những cầu thủ trụ cột của đội bóng ở giải lần này. Điều đặc biệt đến ở chỗ, người lớn tuổi nhất trong số tám cầu thủ này là tiền vệ mang áo số 15 Ricky Kambuaya, sinh năm 1996, và năm trong số đó chưa đầy 23 tuổi.
Thậm chí, giữa sự lựa chọn giữa hai sơ đồ chiến thuật 4-3-3 và 5-4-1, HLV Shin đã kiên quyết loại bỏ đội trưởng Evan Dimas khỏi đội hình xuất phát trong bốn trận đấu gần nhất. Người đeo băng đội trưởng trong các trận đấu gần đây là hậu vệ cánh phải mang áo số 14 Asnawi Mangkualam, chỉ sinh năm 1999.
Indonesia tin tưởng vào một thế hệ cầu thủ trẻ trung, và chính những cá nhân ấy đang trở thành hạt nhân quan trọng trong hành trình ấn tượng của đội bóng này tại AFF Cup. Asnawi, cùng hậu vệ cánh đối diện Pratama Arhan (2001) và tiền vệ tấn công mang áo số 8 Witan Sulaeman (2001) đang là những cá nhân chơi ấn tượng nhất của họ lúc này.
Duy trì sự chắc chắn ở khả năng phòng ngự và phát huy sức trẻ cùng lối chơi tấn công ở tốc độ cao trở thành kim chỉ nang cho những màn trình diễn của Indonesia. Trong những thế trận như thế, khả năng hỗ trợ tấn công xuất sắc của hai hậu vệ biên cùng sự toả sáng của tài năng trẻ sinh năm 2001 Witan đang trở thành những điểm nhấn đáng đề cập nhất của họ. Bộ ba cầu thủ nói trên chính là những người dẫn đầu ở khả năng tạo cơ hội của Indonesia.
Số 8 Witan, người đang chơi bóng tại Ba Lan cho CLB Lechia Gdansk nổi lên như một trong những cầu thủ tấn công xuất sắc tại AFF Cup 2020. Thuận chân trái và chơi lệch về hành lang cánh phải, anh có xu hướng nhận bóng ở các phạm vi tấn công, hướng bóng đến khu vực cấm địa bằng khả năng kiểm soát bóng trong phạm vi hẹp, dẫn bóng và ra quyết định ở tốc độ cao. Nhìn lại cách Witan lướt đi và thực hiện tình huống kiến tạo trong bàn mở tỉ số của Indonesia ở bán kết lượt về với Singapore, có thể thấy được sự dẻo dai, kĩ thuật cá nhân, và khả năng xử lý bóng khó lường của tiền vệ này.
Tính rộng ra cả giải đấu, Witan đang là cầu thủ Indonesia đóng góp nhiều nhất vào các pha lập công, với hai bàn và ba kiến tạo. Cách mà Witan toả sáng trong định hướng chơi tấn công nhanh của Indonesia có thể khiến nhiều người liên tưởng đến Nguyễn Quang Hải tại AFF Cup 2018. Chơi khôn ngoan, kĩ thuật cá nhân ấn tượng, và đóng một vai trò toàn diện khi vừa có thể trở thành chân kiến thiết, vừa có thể xâm nhập khu vực cấm địa để ghi bàn.
Phối hợp một cách hoàn hảo với xu hướng chơi nghịch biên của Witan là khả năng tham gia tấn công xuất sắc của hậu vệ biên phải mang áo số 14 Asnawi. Witan hướng quả bóng vào giữa sân, Asnawi tăng tốc và Indonesia có được một tình huống chồng biên cơ bản nhưng rất tốc độ. Sức bền của cầu thủ sinh năm 1999 được thể hiện một cách khó tin với những tình huống tăng tốc với cự ly lên đến 30-40 mét chiều dọc sân.
Chính hai cá nhân này đã tạo ra bàn mở tỉ số ở trận bán kết lượt đi bằng ở một pha bóng chuyển trạng thái quen thuộc được tạo ra từ đội bóng của HLV Shin. Asnawi có cho mình một phong cách thi đấu lì lợm, bền bỉ và sở hữu khả năng xuyên phá đáng nể.
Nếu như sức mạnh ở hành lang cánh phải của Indonesia đến từ sự kết hợp ăn lý giữa Witan và Asnawi, thì ở hành lang cánh trái, Indonesia sở hữu một hậu vệ biên có khả năng xuyên phá cá nhân xuất sắc không kém là cầu thủ sinh năm 2001 Pratama Arhan.
Trong khi xu hướng chơi của Asnawi là tấn công chiều sâu, giãn biên và thực hiện các tình huống chồng cánh cơ bản, tốc độ, thì Arhan tạo ra sự nguy hiểm từ những tình huống dẫn bóng táo bạo vào thẳng khu vực trung lộ.
Đối đầu với hai cầu thủ chạy cánh dạn dày kinh nghiệm của Thái Lan là Narubadin cùng Theerathon, Indonesia có những cầu thủ đầy táo bạo, trẻ trung và sở hữu chất lượng trong lối chơi không hề kém cạnh. Hai hậu vệ biên của Indonesia đã tạo ra tổng cộng 18 cơ hội dứt điểm cho các đồng đội, con số nhiều hơn những gì mà Narabadin cùng Theerathon đã tạo được (16). Thái Lan sẽ là một đối thủ khiến Indonesia phải nhún nhường, nhưng chưa thể khẳng định rằng đội bóng của HLV Shin sẽ chịu trận trong khuôn khổ của một trận chung kết, đặc biệt là với những gì đội bóng này có thể làm được ở khả năng tấn công nhanh.
Vào chung kết AFF Cup có thể được xem là một thành công với chiến lược gia người Hàn Quốc cùng đội bóng trẻ trung của ông. Có thể nhận thấy những nét tương đồng trong cách sử dụng nhân sự, chiến thuật của Shin trong hành trình đăng quang của HLV Park Hang-seo và các học trò ba năm trước. Chơi nhún nhường trước các đối thủ lớn, duy trì sự chắc chắn ở hệ thống phòng ngự và sử dụng những tình huống tấn công tốc độ từ hai hành lang cánh để tạo ra những thời cơ ăn bàn.
Đây sẽ là một Indonesia rất đáng gờm trong tương lai, trên nền tảng của những cầu thủ còn rất trẻ, như Witan, Asnawi hay Pratama.
Thành Vũ
